Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.
In 2020 maakte 42% van alle Nederlanders ouder dan zestien jaar een fraudepoging mee. Dit blijkt uit een onderzoek van Stichting Achmea Slachtoffer & Samenleving, International Card Services, de politie en de Nederlandse Vereniging van Banken. De resultaten zijn gisteren aangeboden in de Tweede Kamer aan Kamerlid Anne Kuik, lid van de Vaste commissie voor Justitie en Veiligheid.
Schatting totale fraudeschade € 2,75 miljard
Op basis van de resultaten in het onderzoek wordt de totale schade voor fraude door de onderzoekers geschat op € 2,75 miljard. Verliezen van slachtoffers zijn vaak klein, maar soms extreem groot. Hetzelfde geldt voor de psychologische impact op slachtoffers: een minderheid van de slachtoffers ervaart veel last.
Aankoopfraude is de meest voorkomende fraudevorm met 11% slachtofferschap. Van andere fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriend-in-noodfraude (waaronder Whatsapp-fraude), datingfraude en spoofing (het aannemen van een andere identiteit, waaronder helpdeskfraude) wordt grofweg 1% slachtoffer.
Contact met de politie gering
Opvallend is dat slachtoffers bij slechts 12% van de incidenten achteraf contact opnemen met de politie. Ook bij andere partijen, zoals banken, creditcardmaatschappijen en betaaldiensten, wordt fraude niet heel vaak gemeld. Dit verschilt echter per type fraude en hangt af van de gebruikte betaalmethode. Bij spoofing (waaronder bankhelpdeskfraude) neemt bijvoorbeeld ruim de helft van de slachtoffers contact op met hun bank.
Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen
Iedereen kan slachtoffer worden van fraude, blijkt uit het onderzoek. Socio-demografische variabelen als leeftijd en geslacht spelen maar een beperkte rol. Wel worden jongeren vaker slachtoffer dan ouderen, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt (jongeren t/m 35 jaar oud: 21,5% slachtoffers; ouderen: 13,1% slachtoffers). Dit kan komen omdat jongeren meer online zijn.
Fraudepreventie
Impulsiviteit en kennis over fraude blijken belangrijke voorspellers van slachtofferschap. Impulsieve personen worden vaker slachtoffer, vermoedelijk doordat ze (te) snel beslissingen nemen (niet impulsief: 14,7% slachtoffers; impulsief: 28,6% slachtoffers). Personen met meer kennis over fraude kunnen fraudepogingen beter weerstaan, waardoor zij minder vaak slachtoffer worden. Respondenten die een fraudepoging meemaakten met weinig kennis: 53,3% slachtoffers; veel kennis: 32,2% slachtoffers). Junger: 'Uit onze studie blijkt dat het aantal slachtoffers kan dalen als mensen beter op de hoogte zijn van de werkwijze van fraudeurs. Ook het tegengaan van snelle beslissingen kan helpen bij het verminderen van slachtoffers. Denk bijvoorbeeld aan een simpele dubbele check voordat een betaling gedaan wordt. Ook aanpassingen in het ontwerp van handelsplatforms zouden hierbij kunnen helpen.'
Eerste uitgebreide slachtofferstudie in Nederland
Over de hele wereld lijkt fraude steeds meer slachtoffers te maken. Terwijl de meeste vormen van criminaliteit afnemen, is er in fraudestatistieken een stijging zichtbaar. Het zicht op fraude is echter beperkt, omdat slachtoffers niet altijd aangifte doen. Een slachtofferstudie kan een completer beeld van het fraudeprobleem leveren. Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp en promovendus Luka Koning (MSc) van de UT voerden dit eerste uitgebreide onderzoek naar slachtofferschap van fraude in Nederland uit. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Meer informatie
Slachtoffers van fraude wordt aangeraden om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk en de partij waarbij de schade heeft plaatsgenomen.
Bron: utwente.nl, politie.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Cybercrime en darkweb hand in hand
De meeste beveiligingsincidenten zijn toe te schrijven aan cybercriminelen die gevoelige informatie stelen om op het darkweb te verkopen, of data en systemen versleutelen met ransomware om losgeld te kunnen vragen.
Een ‘verzendlabel’ aanmaken, doe dit niet
Internetcriminelen hebben een nieuwe methode bedacht om persoonlijke informatie van nietsvermoedende slachtoffers buit te maken.
Brede campagne tegen militaire en diplomatieke doelen waargenomen
'Transparent Tribe' is een groep cybercriminelen, bekend om zijn massale spionagecampagnes.
Nieuwe verdachten aangehouden in 'Veilige kluisrekening fraude'
In een groot onderzoek naar cybercrime, waarbij meer dan 200 slachtoffers zijn opgelicht en ruim 4 miljoen euro is buitgemaakt zijn dinsdag 18 augustus 2020 opnieuw verdachten aangehouden. Het gaat om een man van 22 jaar uit Nieuw-Buinen en een man van 33 uit Helmond. Ook zijn de woningen van de verdachten doorzocht. In Nieuw-Buinen zijn onder andere merkkleding, telefoons, computers, grote contante geldbedragen en dure vervoersmiddelen in beslag genomen.
‘We moeten haast maken bij de cybercrime-aanpak. Het tempo ligt te laag’
De politie in West-Brabant en Zeeland gaat hard de strijd aan met de snel toenemende cybercriminaliteit. De eenheid maakt dit jaar nog in totaal zestig specialistische rechercheurs vrij om zich voltijds te richten op online-misdaad.
Zeer gevaarlijke Mac malware ontdekt, die veel gegevens buitmaakt
Cybersecurity onderzoekers van Trend Micro hebben nieuwe 'Mac-malware' ontdekt binnen macOS.
De Belgische politie treft 50.000 e-mailadressen en wachtwoorden aan van Nederlanders
In een onderzoek naar een cyberdelict zijn door de Belgische politie 50.000 mailadressen en wachtwoorden aangetroffen. Vandaag ontvangen deze 50.000 betrokkenen een e-mail van het cybercrimeteam van de politie Oost-Nederland.
IoT apparatuur en thuiswerkers onder vuur door cybercriminelen
Fortinet wereldwijd leider in uitgebreide, geïntegreerde en geautomatiseerde oplossingen voor cybersecurity, heeft vandaag een nieuwe editie van het halfjaarlijkse Global Threat Landscape Report van Fortiguard Labs gepubliceerd. De bedreigingsinformatie die FortiGuard Labs in de eerste helft van 2020 verzamelde laat zien dat cybercriminelen en staatshackers de wereldwijde pandemie massaal aangrepen om wereldwijd een breed scala aan cyberaanvallen uit te voeren.
Inloggegevens van zeker 900 Nederlandse bedrijven online gezet
Een hacker heeft de inloggegevens van zeker 900 Nederlandse bedrijven online gezet. Hij maakte handig gebruik van een kwetsbaarheid in de zakelijke VPN-software 'Pulse Secure'. Wat het incident nog erger maakt is dat het aantal slachtoffers veel lager had kunnen liggen.
'Emotet-vaccin' heeft afgelopen maanden de wereld rondgereisd
Meestal is het bestrijden van malware een verloren spel. Malware criminelen creëren hun code, distribueren payloads naar slachtoffers via verschillende methoden, en tegen de tijd dat beveiligingsbedrijven hun achterstand inhalen, brengen aanvallers kleine wijzigingen aan in hun code om snel hun voordeel in geheimhouding te herwinnen.
Ransomware weekoverzicht week 33 - 2020
Ransomware cyberaanvallen zijn een big business, zo groot zelfs dat onderzoek verwacht dat een bedrijf elke 11 seconden wordt aangevallen door een cybercrimineel en dat de schade als gevolg van deze aanvallen tegen 2021 ongeveer 20.000.000.000.000,- (20 biljoen) dollar zal bedragen .
Cybercrime nieuwsbrief 119 (week 33-2020)
Meer cybercrime vormen en begrippen »