De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
2,3 miljoen dollar aan cybercriminelen betaald
Wisselkantoor Travelex betaalde 2,3 miljoen dollar aan cybercriminelen na een ransomware-aanval. De systemen van Travelex werden begin januari versleuteld door ransomware. Travelex heeft cyberecriminelen betaald om verloren data terug te krijgen blijkt uit bronnen van The Wall Street Journal.
Duitsland: Corona gerichte phishingaanval kost mogelijk tientallen miljoenen euro
De Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen is mogelijk tientallen miljoenen euro armer nadat phishers met de gegevens van duizenden mensen aanspraak hebben gemaakt op een vergoeding voor effecten van de Coronacrisis. Dat bedrag zou volgens het Duitse 'Handelsblatt' kunnen oplopen tot meer dan honderd miljoen.
Luchthaven en ziekenhuizen in Tsjechië doelwit van cyberaanvallen
De luchthaven van Praag en een regionaal ziekenhuis in Tsjechië waren afgelopen weekend doelwit van cyberaanvallen. In beide gevallen wisten de partijen de aanvallen af te slaan.
Nederlandse websites gehackt: Te koop Corona medicijnen
Cybercriminelen gebruiken verouderde Nederlandse websites om illegaal medicijnen aan te bieden tegen het coronavirus. Het cyberteam van de FIOD dat naar financiële fraude speurt, is inmiddels op ruim 70 domeinnamen gestuit.
Grenscontrole Schiphol is slecht beveiligd tegen cyberaanvallen
De grens controle systemen van luchthaven Schiphol zijn volgens de Algemene Rekenkamer slecht beveiligd tegen digitale aanvallen. Er wordt gebruikgemaakt van verouderde en kwetsbare software, en er wordt weinig rekening gehouden met rampscenario's.
Cybercrime nieuwsbrief 102 (week 16-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 16-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 16-2020
Wat is phishing »
Schade phishing meer dan verdubbeld in 2019
De schade door phishing naar beveiligingscodes voor internetbankieren bij bankklanten is vorig jaar meer dan verdubbeld, van 3,81 miljoen euro in 2018 tot 7,94 miljoen euro in 2019.
49% toename aan verkoop cybercrime handleidingen op het darkweb
Uit onderzoek van 'Terbium Labs' blijken cybercrime handleidingen goed voor bijna de helft (49%) van de gegevens die op het darkweb werden verkocht, gevolgd door persoonlijke gegevens met15,6%.
WhatsApp-fraude flink in de lift
Het cybercrimeteam van de politie Midden-Nederland ziet een flinke toename van het aantal aangiftes van WhatsApp fraude. De slachtoffers zijn veelal 60-plussers met volwassen kinderen. De cybercriminelen doen zich voor als het kind van het beoogde slachtoffer en proberen zo veel geld af te troggelen.
Voorbereiden op digitale ontwrichting vraagt om coördinatie overheid
Op 9 september 2019 nam secretaris-generaal Siebe Riedstra van het ministerie van Justitie en Veiligheid het eerste exemplaar van het WRR-rapport ‘Voorbereiden op digitale ontwrichting’ in ontvangst. In dit rapport presenteert de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) zijn analyse en adviezen op hoe Nederland voor te bereiden op een eventuele digitale ontwrichting.