De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Cybercrime nieuwsbrief 103 (week 17-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 17-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 17-2020
Wat is phishing »
Cyberaanval op digitaal archief scholen Groningen en Haren
Het digitale archief van het Montessori Lyceum Groningen, Montessori Vaklyceum en het Harens Lyceum getroffen is getroffen door een computervirus. De bestanden uit het archief van de scholen zijn daardoor onherstelbaar beschadigd. Dit blijkt vandaag uit intern onderzoek naar de gebeurtenis. Het online onderwijs op de scholen en de schoolexamens gaan onverminderd door.
Celstraffen voor drugshandel via het darkweb met PGP's, witwassen en aanslagen op motorclub Satudarah
De rechtbank heeft celstraffen tot 8 jaar opgelegd voor drugshandel via het darkweb, witwassen het voorbereiden van aanslagen op leden van motorclub Satudarah.
Nintendo Switch-eigenaars worden gehackt
Onverwachts een mail krijgen dat er met je account is ingelogd terwijl je dat zelf niet bent: een steeds grotere groep Nintendo Switch-eigenaars maakt er melding van. Nintendo roept gebruikers op om een extra beveiliging bij inloggen in te schakelen.
Minister: "Door losgeld te betalen worden criminele activiteiten beloond en gestimuleerd"
Minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus vraagt verzekeraars om het losgeld dat cybercriminelen eisen bij ransomware niet langer te vergoeden. De minister is van mening dat de geleden schade als gevolg van het niet-betalen van het losgeld het uitgangspunt moet zijn van verzekeraars. Door het gevraagde losgeld te vergoeden, werken ze cybercriminaliteit in de hand.
Nederland nummer 7 van landen met meeste corona scam websites in de wereld
Wereldwijd proberen cybercriminelen een slaatje te slaan uit de coronacrisis. Zij registreren op grote schaal allerlei domeinnamen met corona-gerelateerde termen. Deze sites verspreiden leugens, malware en faciliteren cybercriminaliteit en oplichting. Nederland staat in de top 10 van landen waar de meeste geregistreerde, corona-gerelateerde malafide domeinnamen vandaan komen. In totaal gaat het om ruim 1.400 domeinnamen.
Politie: "Op grote schaal Instagram accounts overgenomen"
De cybercrime-eenheid van de politie waarschuwt iedereen die op Instagram actief is voor oplichtingspraktijken. Instagramaccounts worden momenteel op grote schaal overgenomen door hackers en andere cybercriminelen. Zij doen zich voor als een vriend of kennis en vragen je via een direct message om je telefoonnummer.
‘Digiweerbaarheid’ als vast onderdeel van een goede bedrijfsstrategie
Het aantal incidenten neemt nog altijd exponentieel toe en de kranten staan er dagelijks vol mee: cybercrime. De jaarlijkse schade voor de Nederlandse economie wordt geschat op ruim 10 miljard euro per jaar en dit zal de komende jaren verder toenemen. Wij Nederlanders lopen vanwege onze verregaande digitalisering zelfs het grootste risico op cybercrime van Europa, zo blijkt uit onderzoek van Specops Software. Geen reden tot paniek, maar wél een reden voor ondernemend Nederland om voorbereid te zijn.
Vermoedelijke cyberaanval legt netwerk MSC plat
In een statement verklaart MSC dat een netwerk in een van de datacenters in Genève is uitgevallen, waardoor ‘de beschikbaarheid van sommige digitale tools heeft beïnvloed’. Wat de precieze oorzaak is van de problemen is vooralsnog niet helemaal duidelijk. Het concern sluit echter niet uit dat het gaat om een malware-aanval.
Verlenging van de 'intelligente lockdown': Advies thuiswerken
Met een verlenging van de lockdown zullen we nog even thuis moeten werken, het thuiswerken is alweer een paar weken de ‘normaalste’ gang van zaken in veel huishoudens. Voor de meeste zelfstandigen of werknemers was het even wennen in het begin, voor sommigen is het een luxe, voor anderen een nachtmerrie. Thuiswerken vergt aanpassingsvermogen van iedereen in het huishouden. Het normale ritme is aangepast en het dagelijkse leven ziet er anders uit.