De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma besloot afgelopen vrijdag een 17-jarige jongen die ervan wordt verdacht dat hij op sociale media opriep tot rellen (digitaal opruiing) in Utrecht een online gebiedsverbod op te leggen, maar is dit juridisch wel houdbaar en wenselijk?
Offline gebiedsverbod
Het offline gebiedsverbod kennen we: dat betekent dat je van de overheid niet op een bepaalde locatie mag zijn. Doe je dit toch, dan hangen er geldboetes en andere straffen boven het hoofd. Hetzelfde geldt voor een online gebiedsverbod, al heeft dat niet zozeer te maken met een fysieke locatie, maar met de hele online omgeving.
Het onderstaande is een prachtig voorbeeld voor de rechtspraak om dit in de toekomst vaker toe te passen. zo beschermen we de samenleving en onze collega's! #innovatieve #rechtspraak #online
— Geert-Jan Staal (@StaalGJ) November 27, 2021
https://t.co/zU9cXeV7sr
Online gebiedsverbod
Een zeventienjarige die via WhatsApp berichten verspreidde waarin hij mensen opriep om rellen te starten in Utrecht, heeft zo’n online gebiedsverbod gekregen. Hij mag niet alleen in WhatsApp geen opruiende berichten meer sturen, hij mag het ook niet op de rest van het internet. Doet hij dat toch wel? Dan kost dat hem 2.500 euro. De gemeente Utrecht wil de bron van de wanorde graag gericht aanpakken en denkt dat dat zo lukt.
Het online gebiedsverbod is vrij nieuw en kan worden opgelegd door burgemeesters. Zij zijn namelijk verantwoordelijk voor het voorkomen van openbare-ordeverstoringen. In eerste instantie kozen burgemeesters er vaak voor om van tevoren bij de organisator aan te geven dat het niet oké was wat iemand van plan was en dreigde de gemeente met straffen. Dit bleek een succesvolle interventie, maar zeker in het licht van coronamaatregelen en de felle oproer die hieruit voorkomt, kiezen gemeenten er nu dus ook voor om een online gebiedsverbod op te leggen.
Het betekent in het geval van de Utrecht-rellen dat de jongeman nog wel WhatsApp mag gebruiken en de rest van het internet en apps, maar zodra hij dit inzet om mensen te beïnvloeden om te gaan rellen, krijgt hij die boete van 2.500 euro. Een logische keuze, zo’n algeheel online gebiedsverbod: kies je er immers voor om hem WhatsApp te verbieden, dan zou hij op Telegram verder kunnen gaan met zijn door de gemeente ongewenste gedrag.
Eerste keer
Het is de eerste keer dat burgemeester Dijksma een dergelijk online gebiedsverbod oplegt. "We zien steeds vaker online oproepen die leiden tot wanordelijkheden en rellen. Met deze gerichte interventie pakken we dit gedrag bij de bron aan", zo stelt ze.
Maar volgens advocaat Boumanjal is de maatregel 'creatief' maar juridisch niet houdbaar. "Burgemeester Dijksma gaat over de openbare orde binnen haar eigen stad", laat hij tegenover het AD weten. "Maar zo’n online verbod gaat heel ver en haar jurisdictie te buiten, als je het mij vraagt. Zeker als meetelt dat je verworven grondrechten en vrijheden aan banden gaat leggen, terwijl er nog geen rechterlijke uitspraak is en de uitlatingen via het reguliere strafrecht zijn aan te pakken."
Ook heeft de advocaat vragen over hoe de gemeente het online gebiedsverbod handhaaft. "Wordt zijn ip-adres in de gaten gehouden, of wordt er gekeken op welke websites deze jongen komt? Welke platformen hij gebruikt? Dat lijkt me al snel in strijd met de privacyregels die er zijn." De gemeente laat daarop weten dat het gedrag van de jongen binnen de kaders van de wet in de gaten wordt gehouden.
Schadeclaim tot gevolg
Het kan ook veel verder gaan, zo ondervonden de makers van de game Roblox. Hierin zat YouTuber Ruben Sim juist online enorm te rellen. Denk aan racistische uitspraken, online pesterij, foto’s van Hitler en seksuele intimidatie, allemaal binnen een gameplatform waarop veel kinderen actief zijn. Het evenement Roblox Developers Conference moest zelfs stilgelegd worden door de vele dreigementen die de man online stuurde.
Love the particle effects, but the powerful, soothing tone is what really brings this together. https://t.co/qi6lLxEYh4
— Roblox (@Roblox) November 24, 2021
De politie moest eraan te pas komen en uiteindelijk heeft het grote invloed gehad op het gevoel van veiligheid van de mensen die bijdroegen aan de conferentie. Roblox klaagt Ruben Sim nu aan voor een bedrag van 1,6 miljoen dollar, omdat deze man het het leven van veel Roblox-spelers en -makers zo zuur maakt. Er is nog geen uitspraak gedaan, maar het wil wel zeggen dat online uitspraken niet minder zwaar worden aangerekend als de dingen die je offline zegt.
Online voelt anders
Hoewel voor veel mensen de online wereld soms als een ander gebied voelt, is het toch echt deel van het echte leven en wordt wangedrag dus ook echt berecht. Aan de andere kant is juist dat online leven zo groot dat zo’n online gebiedsverbod moeilijk te controleren is. Op dit moment is het nog een in ontwikkeling zijnde manier voor de overheid om relschoppers in te perken, dus het kan er over een jaar zomaar anders uitzien. Hoe, dat zal waarschijnlijk samenhangen met hoe meetbaar iemands online gedrag nu werkelijk is.
Poll
Online gebiedsverbod moet vaker ingezet worden door burgemeesters
Bron: anoniem, twitter.com, ad.nl, security.nl, dutchcowboys.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer nieuws
Politiezone Antwerpen: Aantal geldezels blijft toenemen
"Leen je bankrekening nooit uit in ruil voor geld!"
Verliefd op de persoon? Of op het profiel?
De Fraudehelpdesk is gisteren onder de noemer ‘verliefd op de persoon? Of op het profiel?’ een nieuwe bewustwordingscampagne gestart tegen dating fraude. In de eerste zes maanden van het jaar slaagden cybercriminelen erin om ruim 2,3 miljoen euro buit te maken van nietsvermoedende slachtoffers. Naast financiële schade hebben gedupeerden vaak ook last van emotionele schade.
Cybercriminelen eisen €800.000 van gemeente Hof van Twente
De cybercriminelen die verantwoordelijk zijn voor de cyberaanval op de computersystemen van de gemeente Hof van Twente, eisen 50 bitcoin om alle bestanden weer toegankelijk te maken. Met de huidige koers komt dat neer op zo’n 800.000 euro. Als de gemeente weigert te betalen, dan maken ze de buitgemaakte gegevens openbaar (doxware).
Ransomware weekoverzicht week 49-2020
Het was weer een zware week voor de onderneming en het onderwijs want ransomware blijft de bedrijfsactiviteiten beïnvloeden en scholen moesten gesloten worden in de VS.
Cybercrime nieuwsbrief 135 (week 49-2020)
Gemeente Hof van Twente slachtoffer van ransomware, hoe ontwikkelt de politie mee in de digitale samenleving en wat is de de huidige prijs van aangeboden data op het darkweb. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 135. Nog niet ingeschreven voor deze gratis nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.
Datalek nieuws en overzicht week 49-2020
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Fraude en oplichting meldingen week 49-2020
Het melden van digitale oplichting pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?! of Fraudehelpdesk dan weten want Samen bestrijden we cybercrime. Liever anoniem? Klik dan hier.
Sinterklaas en Hackpiet
Hackpiet zat eens te denken,
Wat is de huidige prijs van aangeboden data op het Darkweb
De technologische verschuiving die we de afgelopen decennia hebben doorgemaakt is verbazingwekkend, niet in de laatste plaats vanwege de sociale implicaties ervan, maar elk jaar zijn de online en offline sferen steeds meer met elkaar verbonden en zijn ze nu volledig met elkaar verweven, wat ertoe leidt dat online acties echte gevolgen hebben op het fysiek gebied, zowel voor goede als slechte doeleinden.
Taiwan als ervaringsdeskundige kunnen andere landen helpen
Sinds de uitbraak van de corona pandemie heeft de internationale gemeenschap alle middelen ingezet om COVID-19 te bestrijden, maar ook de cyberwereld wordt getroffen en staat voor een grote uitdagingen.
Randstad slachtoffer van doxware en ransomware
Uitzendbureau Randstad is slachtoffer van een ransomware aanval en datadiefstal geworden, zo heeft het bedrijf vanavond via een persbericht bekendgemaakt (pdf).
Gemeente Hof van Twente getroffen door Ransomware: "Ze zijn vernietigd, niet meer terug te halen"
Systemen van de Overijsselse gemeente Hof van Twente zijn platgelegd door een cyberaanval, zo heeft de gemeente via de eigen website bekendgemaakt. Details over de aanval ontbreken nog, maar het lijkt om een aanval met ransomware te gaan. Gegevens op de servers van de gemeente zijn namelijk ontoegankelijk gemaakt.