Een groot deel van de Nederlandse jongeren die ICT-onderwijs volgen, maakt zich wel eens schuldig aan cybercrime. Dit blijkt uit onderzoek van de VU en het NSCR. Toch blijkt het niet zo makkelijk om onderscheid te maken tussen jongeren die ´goede´ en ´slechte´ dingen doen met computers en ICT. Veel jongeren die online de wet overtreden, gebruiken hun ICT-vaardigheden tegelijkertijd om anderen te helpen of zich maatschappelijk in te zetten. Dit betekent dat jonge daders van online delicten kunnen worden gestimuleerd om hun vaardigheden positief in te zetten.
Kenmerken jongeren die zich schuldig maken aan cybercrime
Tot nu toe was er nog weinig bekend over de kenmerken van jongeren die zich schuldig maken aan verschillende vormen van cybercriminaliteit. Zo was niet duidelijk in hoeverre individuele eigenschappen doorslaggevend zijn of dat ook kenmerken van de sociale omgeving een rol spelen. Het rapport Understanding cybercriminal behaviour among young people is gebaseerd op vragenlijstgegevens uit een grote steekproef van 892 jongeren tussen de 15 en 25 jaar, die ICT-gerelateerd onderwijs volgen in het vo, mbo en hbo. Uniek aan dit onderzoek is onder andere dat het sociale netwerk van schoolvrienden uitgebreid in kaart is gebracht, waardoor de rol van criminele vrienden goed kan worden onderzocht.
Ruim helft van jongeren die ICT-onderwijs volgen pleegt online delict
Iets meer dan de helft van de ondervraagde jongeren met ICT-onderwijs had recent een online delict gepleegd. Dat gold voor zowel ´pure´ cyberdelicten – delicten die alleen online mogelijk zijn zoals hacking – als voor online delicten die ook offline mogelijk zijn zoals fraude. Veel voorkomende eenvoudige online delicten waren: hacking door het raden van wachtwoorden, het kopiëren/stelen van bestanden en online pesten of bangmakerij. Maar ook meer geavanceerde cyberdelicten kwamen regelmatig voor, zoals hacking via technische applicaties of exploits, online fraude en websites veranderen. Bij de onderzochte groep kwamen online delicten zelfs vaker voor dan reguliere offline vormen van criminaliteit zoals diefstal, vernieling of geweld.
Online wel of niet overtreden van regels niet zo zwart-wit als het lijkt
Uit het onderzoek bleek een verrassende samenhang tussen positief en negatief cybergedrag. Jongeren die online delicten plegen zetten hun ICT-vaardigheden ook in om anderen te helpen of maatschappelijke betrokken te zijn. Ze helpen bijvoorbeeld anderen met ICT-problemen of het ontwerpen van digitale media, melden digitale kwetsbaarheden of zijn actief op online platforms over ICT-onderwerpen. Deze jongeren vinden online dus zowel positieve als negatieve uitdagingen en het wel of niet overtreden van regels online is voor hen dus niet zo zwart-wit.
Rol van vrienden bij cybergedrag
Het onzichtbare karakter van cybercriminaliteit zorgt ervoor dat ongeveer de helft van de leerlingen niet op de hoogte was van de cyberdelicten van schoolvrienden. Vooral voor pure cyberdelicten vonden zij dit lastig in te schatten. Hun eigen gedrag was dan ook sterker gerelateerd aan hun perceptie over het cybergedrag van deze vrienden, dan aan het daadwerkelijke gedrag. Dit suggereert dat jongeren de neiging hebben om hun cybergedrag aan te passen aan hoe zij denken dat hun vrienden zich gedragen en niet aan hoe hun vrienden zich daadwerkelijk gedragen. Het kan ook betekenen dat jongeren denken dat hun vrienden meer op hen lijken dan daadwerkelijk het geval is.
Andere risicofactoren voor pure cyberdelicten en ‘reguliere’ delicten online
Uit het onderzoek kwamen ook verschillen naar voren tussen de twee hoofdcategorieën van cybercriminaliteit. Het plegen van pure cyberdelicten hangt vooral samen met individuele kenmerken, waaronder een hoog niveau van ICT-kennis en computerverslaving. Het online uitvoeren van delicten die ook offline mogelijk zijn, hangt meer samen met sociale omgevingskenmerken zoals een zwakke band met school en veel alleen thuis zijn. Deze delicten lijken daarmee wat betreft risicofactoren meer op traditionele offline delicten.
ICT-vaardigheden positief inzetten
Het lijkt erop dat scholen hun leerlingen zouden kunnen stimuleren om hun ICT-vaardigheden op een positieve manier in te zetten, bijvoorbeeld door les te geven over de grens tussen ‘goed’ en ‘slecht’ cybergedrag. Daarnaast hebben scholen een belangrijke rol in het tijdig opvangen van signalen dat leerlingen zich bezighouden met negatief cybergedrag. Dit onderzoek laat ook zien dat het zinvol kan zijn om bij de preventie van cybercrime te focussen op risicogroepen zoals jongeren die ICT-onderwijs volgen. Bij pure cyberdelicten kunnen interventies vooral gericht zijn op individuele risicofactoren zoals een computerverslaving. Voor andere online delicten kan het ook helpen om sociale omgevingsfactoren aan te pakken, bijvoorbeeld door de band met school te versterken en thuis meer toezicht te houden.
De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Bron: nscr.nl | Weulen Kranenbarg, M., Van der Toolen, Y. & Weerman, F.
Bekijk alle vormen en begrippen
Meer rapporten bekijken of downloaden
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
OM eist 6 jaar tegen drugskoerier én vendor op het Darkweb
Een ‘drugsdealer 2.0’. Zo bestempelde de officier van justitie van het Landelijk Parket vandaag in de rechtbank Rotterdam een 23-jarige verdachte uit Bodegraven tegen wie zij 6 jaar gevangenisstraf eiste met aftrek van het voorarrest. ‘Hij bood niet alleen het grootste deel van onderschepte met drugs gevulde postpakketten aan bij inleverpunten van een post- en pakketbedrijf, meneer handelde ook als vendor 611 bestellingen van verdovende middelen af via het darkweb. Bovendien is een flinke bedrijfsvoorraad in zijn woning aangetroffen’, zo motiveerde de officier haar strafeis.
Aanpak cybercrime preventie Breda werkt, bekijk de cijfers
BREDA - Afgelopen jaar zijn er 25 cybercrime-gevallen gemeld in de gemeente Breda. En dat is relatief weinig. Zo werden er ter vergelijking in Tilburg maar liefst 130 gevallen gemeld.
Aanpak cybercrime preventie Breda werkt, bekijk de cijfers
BREDA - Afgelopen jaar zijn er 25 cybercrime-gevallen gemeld in de gemeente Breda. En dat is relatief weinig. Zo werden er ter vergelijking in Tilburg maar liefst 130 gevallen gemeld.
Grooming ligt op de loer "Kinderen leren alert zijn"
AMBER Alert lanceert naar aanleiding van de 'Dag van het Vermiste Kind' een internationale preventiecampagne tegen digitaal kinderlokken oftewel online grooming. Dit doen ze in samenwerking met de Nederlandse politie en de Europese politiegroep voor vermiste personen (PEN-MP). Het doel van de campagne, die in meer dan twintig landen wordt verspreid, is om tieners ervan bewust te maken dat online interacties, hoe onschuldig ze ook lijken, soms nare gevolgen kunnen hebben. Hoewel online grooming zelden tot een vermissing leidt, werd er afgelopen juni nog een AMBER Alert uitgestuurd voor een twaalfjarig meisje dat slachtoffer werd van digitaal kinderlokken.
Grootste daler zakkenrollerij, grootste stijger cybercrime
Door de corona pandemie lijken de misdaad cijfers te zijn gedaald. In de maand april registreerde de politie 56.000 misdrijven. Dit is het laagste geregistreerde aantal misdrijven van afgelopen acht jaar. In 2019 waren er gemiddeld zo'n 66.000 misdrijven per maand.
Cybercrime nieuwsbrief 107 (week 21-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 21-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 21-2020
Wat is phishing »
"Misschien worden nu geen aanvallen gepleegd, maar zie je straks enorme piek als de rust een beetje terugkeert"
Ziekenhuizen in de regio hebben hun digitale beveiliging verscherpt vanwege corona. Dat gebeurt met extra analyses van mogelijke dreigingen, zoals misleidende e-mails. Internetcriminelen grijpen het virus (covid-19) op tal van manieren aan om geld te verdienen.
Drugsonderzoek darkweb leidt tot nieuwe aanhoudingen
In vervolg op een onderzoek naar drugshandel via het darkweb zijn opnieuw verdachten aangehouden. Een 33-jarige man uit Rotterdam werd op 22 april aangehouden, evenals een vader en zoon (59 en 30 jaar) uit Spijkenisse. Hun voorarrest is inmiddels door de rechtbank met 90 dagen verlengd. Meer aanhoudingen worden niet uitgesloten.
Verdachte Smishing die in één nacht 1,1 miljoen euro buitmaakte is aangehouden
Maandagmorgen heeft de Friese recherche een 21-jarige inwoner van Groningen aangehouden als verdachte van diverse cybercrime misdrijven, waaronder phishing.
Groep hackers EasyJet verdacht van eerdere aanvallen op luchtvaartbedrijven
De massale dataroof bij EasyJet zit zo vernuftig in elkaar dat dezelfde groep hackers wordt verdacht die eerder andere luchtvaartbedrijven aanviel. Het persbureau Reuters haalt twee anonieme bronnen aan die aanwijzingen hebben dat de roof het werk is van Chinese criminelen.