Een groot deel van de Nederlandse jongeren die ICT-onderwijs volgen, maakt zich wel eens schuldig aan cybercrime. Dit blijkt uit onderzoek van de VU en het NSCR. Toch blijkt het niet zo makkelijk om onderscheid te maken tussen jongeren die ´goede´ en ´slechte´ dingen doen met computers en ICT. Veel jongeren die online de wet overtreden, gebruiken hun ICT-vaardigheden tegelijkertijd om anderen te helpen of zich maatschappelijk in te zetten. Dit betekent dat jonge daders van online delicten kunnen worden gestimuleerd om hun vaardigheden positief in te zetten.
Kenmerken jongeren die zich schuldig maken aan cybercrime
Tot nu toe was er nog weinig bekend over de kenmerken van jongeren die zich schuldig maken aan verschillende vormen van cybercriminaliteit. Zo was niet duidelijk in hoeverre individuele eigenschappen doorslaggevend zijn of dat ook kenmerken van de sociale omgeving een rol spelen. Het rapport Understanding cybercriminal behaviour among young people is gebaseerd op vragenlijstgegevens uit een grote steekproef van 892 jongeren tussen de 15 en 25 jaar, die ICT-gerelateerd onderwijs volgen in het vo, mbo en hbo. Uniek aan dit onderzoek is onder andere dat het sociale netwerk van schoolvrienden uitgebreid in kaart is gebracht, waardoor de rol van criminele vrienden goed kan worden onderzocht.
Ruim helft van jongeren die ICT-onderwijs volgen pleegt online delict
Iets meer dan de helft van de ondervraagde jongeren met ICT-onderwijs had recent een online delict gepleegd. Dat gold voor zowel ´pure´ cyberdelicten – delicten die alleen online mogelijk zijn zoals hacking – als voor online delicten die ook offline mogelijk zijn zoals fraude. Veel voorkomende eenvoudige online delicten waren: hacking door het raden van wachtwoorden, het kopiëren/stelen van bestanden en online pesten of bangmakerij. Maar ook meer geavanceerde cyberdelicten kwamen regelmatig voor, zoals hacking via technische applicaties of exploits, online fraude en websites veranderen. Bij de onderzochte groep kwamen online delicten zelfs vaker voor dan reguliere offline vormen van criminaliteit zoals diefstal, vernieling of geweld.
Online wel of niet overtreden van regels niet zo zwart-wit als het lijkt
Uit het onderzoek bleek een verrassende samenhang tussen positief en negatief cybergedrag. Jongeren die online delicten plegen zetten hun ICT-vaardigheden ook in om anderen te helpen of maatschappelijke betrokken te zijn. Ze helpen bijvoorbeeld anderen met ICT-problemen of het ontwerpen van digitale media, melden digitale kwetsbaarheden of zijn actief op online platforms over ICT-onderwerpen. Deze jongeren vinden online dus zowel positieve als negatieve uitdagingen en het wel of niet overtreden van regels online is voor hen dus niet zo zwart-wit.
Rol van vrienden bij cybergedrag
Het onzichtbare karakter van cybercriminaliteit zorgt ervoor dat ongeveer de helft van de leerlingen niet op de hoogte was van de cyberdelicten van schoolvrienden. Vooral voor pure cyberdelicten vonden zij dit lastig in te schatten. Hun eigen gedrag was dan ook sterker gerelateerd aan hun perceptie over het cybergedrag van deze vrienden, dan aan het daadwerkelijke gedrag. Dit suggereert dat jongeren de neiging hebben om hun cybergedrag aan te passen aan hoe zij denken dat hun vrienden zich gedragen en niet aan hoe hun vrienden zich daadwerkelijk gedragen. Het kan ook betekenen dat jongeren denken dat hun vrienden meer op hen lijken dan daadwerkelijk het geval is.
Andere risicofactoren voor pure cyberdelicten en ‘reguliere’ delicten online
Uit het onderzoek kwamen ook verschillen naar voren tussen de twee hoofdcategorieën van cybercriminaliteit. Het plegen van pure cyberdelicten hangt vooral samen met individuele kenmerken, waaronder een hoog niveau van ICT-kennis en computerverslaving. Het online uitvoeren van delicten die ook offline mogelijk zijn, hangt meer samen met sociale omgevingskenmerken zoals een zwakke band met school en veel alleen thuis zijn. Deze delicten lijken daarmee wat betreft risicofactoren meer op traditionele offline delicten.
ICT-vaardigheden positief inzetten
Het lijkt erop dat scholen hun leerlingen zouden kunnen stimuleren om hun ICT-vaardigheden op een positieve manier in te zetten, bijvoorbeeld door les te geven over de grens tussen ‘goed’ en ‘slecht’ cybergedrag. Daarnaast hebben scholen een belangrijke rol in het tijdig opvangen van signalen dat leerlingen zich bezighouden met negatief cybergedrag. Dit onderzoek laat ook zien dat het zinvol kan zijn om bij de preventie van cybercrime te focussen op risicogroepen zoals jongeren die ICT-onderwijs volgen. Bij pure cyberdelicten kunnen interventies vooral gericht zijn op individuele risicofactoren zoals een computerverslaving. Voor andere online delicten kan het ook helpen om sociale omgevingsfactoren aan te pakken, bijvoorbeeld door de band met school te versterken en thuis meer toezicht te houden.
De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Bron: nscr.nl | Weulen Kranenbarg, M., Van der Toolen, Y. & Weerman, F.
Bekijk alle vormen en begrippen
Meer rapporten bekijken of downloaden
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
Vaker geautomatiseerde programma’s ingezet om wachtwoord te kraken van ‘toegang op afstand’ programma’s
Onderzoekers melden een toename in het aantal klanten die melding hebben gemaakt van brute-force aanvalspogingen sinds het begin van de COVID-19 pandemie. Slecht beveiligde remote access systemen trekken ransomware-bendes aan en worden gebruikt om 'coin miners' en 'backdoors' te implanteren.
Politie cijfers, meer cybercrime en meer demonstraties
Meer WhatsAppfraude, demonstraties en coronabewust werken. Het coronavirus heeft in het eerste half jaar van 2020 grote invloed gehad op het werk van de politie. ‘Wat er allemaal gebeurde in de maatschappij, zag je direct terug in de cijfers’, zegt Liesbeth Huyzer, plaatsvervangend korpschef.
Stel dat een hacker zonder je medeweten je e-mail kon lezen voordat het naar je werd doorgestuurd
Stel je voor wat er zou kunnen gebeuren als iemand zonder je medeweten elke e-mail van je kon onderscheppen en lezen voordat het naar je werd doorgestuurd.
Google Play Store Apps veranderen na update in Malware
Bij deze methode wordt een schone versie van de app geüpload naar de Play Store om het vertrouwen van gebruikers te winnen en later voegen ze in het geheim kwaadaardige code toe via app-updates.
Wat je moet weten van "Blue Whale Challenge"
De 'Blue Whale Challenge', het zogenaamde 'zelfmoordspel', duikt via sociale media als Instagram, TikTok en Snapchat weer op in Nederland.
Stedelijk ecosysteem voor cyberweerbaarheid
Dat ontwrichting van de maatschappij mogelijk is door het uitvallen van digitale systemen is bekend. Landelijk is er daarom al veel geregeld om te zorgen dat vitale bedrijven weerbaar zijn, op stedelijk niveau is dat echter nog niet het geval. Daarom starten we in Breda met een lokaal cyberweerbaar ecosysteem.
Cybercrime nieuwsbrief 114 (week 28-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 28-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 28-2020
Wat is phishing »
“Het is onacceptabel dat er een Darkweb is waar criminelen hun beroep kunnen uitoefenen”
“Het is onacceptabel dat er een Darkweb is waar criminelen hun beroep kunnen uitoefenen”, zo zei minister Grapperhaus. “Hier moeten we tegen vechten. In deze strijd moeten we altijd bedachtzaam zijn op één ding. Hoewel end-to-end ecnryptie belangrijk is om onze privacy te beschermen en cybersecurity te garanderen, kunnen criminelen het als een schild gebruiken. We hebben een gebalanceerde aanpak nodig die kinderen beschermt tegen deze verschrikkelijke misdaad, en tegelijkertijd rekening houdt met onze privacy en cybersecurity.”
Financiële technologische bedrijven doelwit van APT hackers groep
Cybercrime onderzoekers publiceren een diepgaande analyse in de activiteiten van Evilnum, de APT-groep achter de 'Evilnum-malware'.
Cybercops, in de digitale kamer
Hoe vang je iemand die op internet nepkleding aanbiedt? Of een 'geldezel', die zijn rekening laat misbruiken voor Tikkie-fraude? In de 'Digikamer' van de politie sporen ze boeven op nieuwe manieren op.