First click here and then choose your language with the Google translate bar at the top of this page ↑
Cybercriminelen maken flink misbruik van de energiecrisis. Mailtjes worden doorgestuurd, zogenaamd van energieleveranciers, waarin vermeld wordt dat mensen korting krijgen als zij hun gegevens achter laten. In een mail die van Eneco zou zijn staat: ‘goed nieuws over de gasprijzen: u krijgt geld terug’. Het enige wat de klant hoeft te doen is de QR-code te scannen en gegevens achter te laten.
Valse e-mails
De Fraudehelpdesk krijgt de afgelopen tijd veel berichten over valse mailtjes, dagelijks zo’n zeshonderd. Tegenwoordig gaat zo’n 30 procent over ‘iets rondom de energienota’. Volgens woordvoerder Tanya Wijngaarde gaan de mailtjes van spamberichten en dubieuze aanbiedingen tot phishing. Hoeveel mensen al in de energiemails getrapt zijn kan de Fraudehelpdesk niet zeggen. Via het callcenter zijn tot nu toe acht meldingen binnengekomen. ‘We zien vooral valse e-mails die zijn doorgestuurd. De mensen die dit doorsturen zijn niet gedupeerd, anders bellen ze ons of vullen het meldformulier in’, vertelt Wijngaarde.
Actualiteit
Volgens de Nederlandse Vereniging van Banken zoeken criminelen vaak naar iets in de actualiteit. ‘In coronatijd was dat de ‘antibacteriële pas’, nu is het de energienota’, zegt Jelle Wijkstra van de bankenkoepel. De nieuwste list is dat de mensen die hun gegevens hebben achtergelaten door een van de energiemails, gebeld worden door fraudeurs die aangeven een energieleverancier of bankmedewerker te zijn. Wijkstra: ’Ze zeggen dan dat er gegevens zijn buitgemaakt en stellen voor om het geld tijdelijk even op een andere rekening te stallen.’
Miljoenen euro’s schade
Dit wordt bankhelpdesk fraude genoemd en in de eerste helft van het jaar is er al voor 35 miljoen euro aan schade gemeld bij de banken. Online werd er vorig jaar voor maar liefst 261 miljoen aan schade gemeld, zo blijkt uit de Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek en het ministerie van Justitie en Veiligheid dat in september uitkwam. Bijna 16 procent van de Nederlanders is ooit slachtoffer geworden van online fraude en meer dan 40 procent heeft er iets van meegekregen, blijkt uit onderzoek van de Universiteit Twente. Banken proberen met speciale online trainingen via de website zowerktfraude.nl consumenten meer bewust te zijn van fraude. Wijkstra: ‘Als mensen de trucjes leren herkennen dan is de kans groter dat ze er niet intrappen.’
Prijsplafond
Naast de oplichting met de beloofde energiekorting kan cybercrime-expert Jan-Willem Bullee van de Universiteit Twente nog een variant bedenken: criminelen zeggen dat om gebruik te kunnen maken van het prijsplafond, consumenten het eerst zelf moeten activeren en daarvoor hun gegevens moeten achter laten.
Telefoonscam
Er zijn verschillende vormen van online fraude, maar volgens de expert komen ze veelal op hetzelfde neer: geld van mensen aftroggelen of namen en wachtwoorden bemachtigen. Een van de bekendste varianten is de telefoonscam. Het komt niet vaak voor, maar de schade kan wel enorm zijn. Soms zijn mensen in een klap tienduizenden euro’s kwijt. Bij deze vorm van oplichting belt de fraudeur namens een bank en geeft aan dat er geprobeerd is geld van de bankrekening te halen en dat het slachtoffer snel het geld op een andere rekening moet laten zetten.
Phishing
Een oplichtingsvorm die hierop lijkt is phishing. Dit betekent dat er een mailtje of sms’je wordt gestuurd om aan gegevens te komen. Denk aan een bericht dat er een pakketje onderweg is en er op de link moet worden geklikt voor een track & trace code. Een oplichting die ook steeds vaker voorkomt, is het ‘kind of vriend in nood-verhaal’ via een WhatsApp-bericht. Een onbekende stuurt een bericht en doet zich voor als vriend of kind. Er wordt verteld dat hij zijn telefoon is kwijtgeraakt, geeft een nieuw nummer door en zegt dan vervolgens dat er nog een openstaande rekening is die moet worden betaald.
Rode vlaggen
Een van de belangrijkste adviezen die Bullee en Wijngaarde meegeven is alert zijn en eerst checken van wie het bericht nu precies komt. Door bijvoorbeeld zelf ook nog contact op te nemen met de bank of het familielid, via het bekende telefoonnummer. Ook belangrijk: vaak staan er ook kleine fouten in het bericht, leidt de link naar een vreemd webadres of klopt de naam van de verzender van het bericht niet. Als de context klopt en het past in je beleving, dan mis je vaak de rode vlaggen, geeft Bullee aan. Volgens hem is dit is goed te zien bij sms’jes en mailtjes over pakketbezorging. Als je niet op een pakketje zit te wachten, zul je waarschijnlijk niet klikken op een link. Maar heb je wel iets besteld, dan komt het misschien niet verdacht over en ben je minder oplettend.
Geen schaamte
Mocht je er toch intrappen, dan adviseert Bullee is om meteen melding van te maken bij de Fraudehelpdesk en aangifte te doen bij de politie. Dat gebeurt nu maar zelden, blijkt uit onderzoek van de Fraudehelpdesk en Slachtofferhulp Nederland. Bijna een derde van de slachtoffers vertelt niks over de fraude en zoekt geen enkele vorm van hulp. Wijngaarde: ‘Eén van de redenen is schaamte. Maar met zo’n mail over bijvoorbeeld je energierekening kun je je best voorstellen dat mensen in wanhoop of paniek hun gegevens achterlaten, dat is niet iets om je voor te schamen.’
Bron: fraudehelpdesk.nl, ad.nl, avrotros.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Bekijk tips en tricks om je te beschermen tegen digitale criminaliteit
Blijf op de hoogte en schrijf je in voor de wekelijkse nieuwsbrief op zondag om 19:00
Meer actueel nieuws
"Iedereen, ongeacht zijn ervaring of kennis van cybersecurity, is vatbaar voor een phishing-aanval"
Uit het phishing-onderzoek van Ivanti blijkt dat 80% van de respondenten een toename ziet van het aantal phishing-pogingen en 85% zegt dat de aanvallen steeds geavanceerder worden. Verder was bij 73% van de respondenten het IT-personeel het doelwit van phishing, waarvan 47% van de pogingen succesvol waren. Nieuwe vormen van oplichting als smishing (phishing via tekstberichten) en vishing (phishing via spraakberichten) zijn sterk in opkomst en specifiek op mobiele gebruikers gericht. Volgens recent onderzoek van Aberdeen hebben aanvallers een hoger succespercentage op mobiele devices dan op servers, en die trend lijkt te verergeren. Inmiddels bedraagt het jaarlijkse financiële risico van een datalek als gevolg van mobiele phishing-aanvallen ongeveer 1,7 miljoen dollar, wat kan oplopen tot een maximum van ongeveer 90 miljoen dollar.
Heterdaad aanhoudingen cybercriminelen in vakantiehuisje
Drie mannen werden afgelopen dinsdag op heterdaad betrapt in een vakantiehuisje in de provincie Groningen terwijl zij bezig waren met het plegen van bankhelpdeskfraude. Dankzij een combinatie van verschillende opsporingstechnieken kon de politie binnenvallen terwijl de verdachten nog telefonisch in gesprek waren met een slachtoffer. In totaal zijn er vier verdachten aangehouden. Meer aanhoudingen worden niet uitgesloten.
De meest voorkomende soorten cyberaanvallen in 2021
Het aantal cyberincidenten in 2021 is beangstigend, ook al zijn er pas zes maanden verstreken. Inbreken in een waterleidingnet in Florida en proberen het water te vergiftigen voor 15.000 inwoners. Een cyberaanval op het kanaal 9News Australia heeft ochtendshows geannuleerd. Een ransomware-aanval veroorzaakte de sluiting van de grootste brandstofpijpleiding in de VS en kostte $ 5 miljoen. En dat is slechts een deel van het droevige nieuws voor nu.
Cybercriminelen proberen via PDF bestanden e-mailgegevens van bedrijven in handen te krijgen
Bij de nieuwste truc van phishers in hun pogingen om e-mailgegevens van bedrijven in handen te krijgen gaat het om meldingen die van online diensten van Adobe afkomstig zouden zijn. En omdat ze begonnen zijn met het gebruik van een online pdf-bestand (dat zogenaamd op de website van Adobe staat), hebben we een echt bestand gemaakt om de tekenen van een phishing-e-mail en een valse “online pdf” hier te bespreken.
"Onverantwoorde en destabiliserende gedrag in cyberspace"
De Europese Unie en de Verenigde Staten zeggen dat Chinese staatshackers cyberaanvallen hebben uitgevoerd door misbruik te maken van kwetsbaarheden in Microsoft Exchange Server. Daarmee hebben ze de economie, democratie en samenleving ernstige schade toegebracht. Ze zeggen er alles aan te doen om samen met internationale partners ‘kwaadaardig gedrag in cyberspace’ te bestrijden.
Overzicht cyberaanvallen week 28-2021
Onmiddellijke actie vereist om pandemie van ransomware te voorkomen, cyberaanval in Duitse regio als ramp uitgeroepen en VS looft 10 miljoen dollar uit voor gouden tip over ransomwaregroepen. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.