De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Nieuwe Mac-ransomware 'EvilQuest' verspreidt zich via illegale software
Een Twitter-gebruiker die aan de slag ging @beatsballert stuurde gisteren een bericht naar Malwarebytes.com nadat hij hoorde van een ogenschijnlijk kwaadaardig Little Snitch-installatie programma.
Het Nederlands kenniscentrum watertechnologie en slachtoffer van Ransomware, heeft besloten niet te zeggen wat er betaald is aan cybercriminelen
Het Friese onderzoeksinstituut Wetsus heeft na overleg met de politie besloten om het bedrag dat aan een cybercrimineel werd betaald voor het ontsleutelen van bestanden niet bekend te maken. Begin februari raakte het netwerk van Wetsus via een "openstaande serverpoort" door niet nader genoemde ransomware besmet. Een dag na de infectie betaalde Wetsus het losgeld omdat dit goedkoper was dan het zelf herstellen van de systemen.
Klik en versleuteld is terug
In de afgelopen maand hebben onderzoekers van Proofpoint een toename van e-mail-gebaseerde ransomware-aanvallen waargenomen waarbij ransomware al in de eerste fase werd gebruikt. Dit is opmerkelijk omdat de afgelopen jaren aanvallers de voorkeur gaven aan downloaders (doxware) in de eerste fase van een aanval.
Betaal geen losgeld: "De kans is groot dat er bij de ontsleuteling tal van problemen opduiken"
Organisaties die door ransomware worden getroffen moeten het losgeld voor het ontsleutelen van hun bestanden niet betalen, zo adviseert het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het NCSC heeft vandaag een factsheet gepubliceerd waarin advies wordt gegeven om infecties door ransomware te voorkomen en wat organisaties in het geval van een besmetting kunnen doen.
Gevaarlijke nieuwe Lucifer malware in omloop
Onderzoekers van Unit 42 hebben een nieuwe variant van hybride cryptojacking-malware ontdekt.
Steeds meer cybercriminelen op Instagram
Cybersecurity experts wijzen erop dat er steeds meer oplichters actief zijn op Instagram. Doordat bij het sociale medium de nadrukt ligt op levendige beelden en kwaliteit content hebben cybercriminelen het gemakkelijk om zich voor te doen als echte, goedbedoelende mensen.
Cyberincidenten kunnen onze maatschappij in het hart raken en verlammen
Cyberincidenten kunnen onze maatschappij in het hart raken en gedurende korte of langere tijd verlammen. Het afgelopen jaar zijn er verschillende incidenten geweest waarbij duidelijk werd wat de impact van een digitale storing of aanval kan zijn. De kwetsbaarheden in Citrix-producten, de onbereikbaarheid van 112 door een storing bij KPN en ransomware-aanvallen zoals op de Universiteit Maastricht zijn voorbeelden daarvan.
Cybercrime nieuwsbrief 112 (week 26-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 26-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 26-2020
Wat is phishing »
Kopstuk landelijk opererende phishing bende tot gevangenisstraf veroordeeld
Na ruim 1,5 jaar onderzoek door het regionale cyberteam van de politie-eenheid Zeeland-West-Brabant werd op vrijdag 26 juni een kopstuk van een landelijk opererende phishing bende tot een gevangenisstraf van drie jaar veroordeeld, waarvan een jaar voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar.
"Hij zat altijd op het darkweb"
De voormalige beste vriend van Christian Brückner (43) is ervan overtuigd dat de Duitser achter de verdwijning zit van Madeleine McCann. Dat stelt hij in een interview met de Britse krant The Telegraph. Michael Tatschl (46) woonde begin deze eeuw samen met Brückner in het Portugese Praia da Luz en pleegde met hem enkele misdrijven. Hij heeft de politie inmiddels alles verteld over zijn voormalig kompaan.