De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Hackers zetten "achterdeurtje" open bij 'nieuwe update' van monitor en beheer software
Hackers zijn erin geslaagd om officiële software-updates van it-beheersoftware 'SolarWinds' van een backdoor te voorzien en zo overheden en bedrijven wereldwijd aan te vallen. Dat hebben SolarWinds, Microsoft, securitybedrijf FireEye en het Amerikaans CISA bekendgemaakt. De aanvallers wisten op deze manier ook bij FireEye binnen te dingen.
Ransomware weekoverzicht 50-2020
De gemeente Hof van Twente is nog steeds aan het worstelen met het opstarten van de systemen na een ransomware aanval. Ransomware aanvallen richten zich op bedrijven, het onderwijs en de gezondheidszorg en leidde tot sluitingen van scholen. Hier het overzicht van nieuwe ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 136 (week 50-2020)
Een cyberweerbericht, vooruitblik 2021 en stijging in het aantal geldezels. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 136. Nog niet ingeschreven voor deze gratis nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.
Datalek nieuws en overzicht week 50-2020
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Digitale fraude en oplichting meldingen week 50-2020
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Liever anoniem? Klik dan hier.
AIVD ontmaskert twee Russische spionnen
De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) heeft twee Russische spionnen ontmaskerd.
Darkweb als bron van informatie
Het Darkweb is een gouden bron, zowel voor cybercriminelen als voor cybersecurity onderzoekers.
Opgelichte koper haalt zijn recht via de gerechtsdeurwaarder
Op 19 november 2020 heeft de kantonrechter voor een nieuw hoofdstuk gezorgd in de aanpak van online oplichting.
"Terug naar de kantoor jungle"
De pandemie heeft de manier waarop we leven en werken radicaal veranderd. Zakelijk was de weg van de veelal veilige boardroom en kantoortuin naar de metaforische keukentafel of zolder al ingezet. De realiteit heeft de discussie omtrent thuiswerken daarmee in sneltreinvaart beslecht, debat over afname van productiviteit en effectiviteit waren overgedragen aan vertrouwen uit noodzaak en brachten nieuwe uitdagingen aan het licht.
Cyberweerbericht: “Dat hoeft voor mij niet iedere avond na het 8-uurjournaal uitgezonden te worden”
Het CDA vindt het een goed idee als de overheid een ‘cyberweerbericht’ introduceert. Daarin worden burgers gewaarschuwd als er een grote phishing aanval in aantocht is, en wat ze daar aan kunnen doen. Het CDA zou graag willen dat minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid deze mogelijkheid serieus onderzoekt.
Digitale dreigingen zullen verder toenemen in 2021
Ons leven staat door de COVID-19 pandemie op zijn kop. De offline en online gevolgen voor het bedrijfsleven en consumenten zijn niet gering. Zo werd thuiswerken de norm en namen digitale dreigingen toe. ESET voorspelt dat in 2021 digitale dreigingen verder zullen toenemen, met name in de vorm van ransomware en fileless malware. Het rapport ‘Cybersecurity Trends 2021: Staying secure in uncertain times’ bevat voorspellingen van deskundigen en onthult de belangrijkste uitdagingen die naar verwachting een impact gaan hebben op consumenten en bedrijven in 2021.
Geen Zero-Day Exploits of onbekende technieken gestolen bij 'FireEye'
Een zeer geavanceerde door de staat gesponsorde hacker(s) heeft 'FireEye Red Team-tools' gestolen.