De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Webinar over car-hacking
Het was recent in het nieuws: "Datalek bij autobedrijven treft mogelijk miljoenen Nederlanders".
Cyberaanval op Europese Unie instanties
Verschillende politieke instanties van de Europese Unie, waaronder de Europese Commissie, waren vorige week het doelwit van een ‘aanzienlijke cyberaanval’. Een woordvoerder van het dagelijkse bestuur van de EU bevestigt dat de zaak momenteel wordt onderzocht. Het onderzoek bevindt zich in de beginfase, waardoor het te vroeg is om iets over de aanval te zeggen.
"Onze digitale veiligheid en digitale autonomie staan onder druk en daarmee ons maatschappelijk en economisch welzijn"
Om Nederland ook in de toekomst een open, vrije en welvarende samenleving te laten zijn moet het nieuwe kabinet ingrijpen. Onze digitale veiligheid en digitale autonomie staan onder druk en daarmee ons maatschappelijk en economisch welzijn. De cyberweerbaarheid van ons land moet 'chefsache' (zeer belangrijke kwestie) zijn.
“Het verscherpt toezicht op Waternet zal duren tot het moment dat er weer sprake is van vertrouwen”
De Inspectie voor de Leefomgeving en Transport (ILT) heeft Stichting Waternet onder verscherpt toezicht gesteld omdat het waterbedrijf onvoldoende grip op de eigen cybersecurity heeft wat een risico vormt voor de waarborging van de kwaliteit en leveringszekerheid van het drinkwater. Dat laat demissionair minister Van Nieuwenhuizen in een brief aan de Tweede Kamer weten.
FBI: Hackers maken actief misbruik van kwetsbaarheden in FortiOS
De FBI heeft een waarschuwing afgegeven voor actief misbruik van drie bekende kwetsbaarheden in FortiOS, het besturingssysteem dat in de netwerkoplossingen van fabrikant Fortinet wordt gebruikt, zoals firewalls en vpn-systemen. Het gaat om CVE-2018-13379, CVE-2019-5591 en CVE-2020-12812.
Ransomware weekoverzicht 13-2021
CompuCom lijdt miljoenenverlies door recente ransomware-aanval, Italiaanse heren kleding merk Boggi Milano getroffen door ransomware en ransomware aanvallen drijven de kosten van cyberverzekeringen omhoog. Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 152 (week 13-2021)
Tekenen van ‘SilverFish’ zijn gezien bij tiental Nederlandse zorgorganisaties, er moet nu iets gebeuren om burgers beter te beschermen tegen privacy schandalen en hij kocht 3,7 miljoen inloggegevens op het darkweb. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 152.
Datalek nieuws en overzicht week 13-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Digitale fraude, oplichting meldingen week 13-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Surveillance op het Darkweb anno 2021 noodzakelijk
In België op 9 maart om vijf uur in de ochtend starte een van de grootste operaties tegen de georganiseerde misdaad in de geschiedenis van Antwerpen. 1.500 politie mensen namen deel aan deze mega operatie.
Hij kocht 3,7 miljoen inloggegevens op het darkweb
Een 27-jarige man uit Arnhem moet maar liefst 27 maanden de cel in voor grootschalige hacking. Hij brak in op bijna 14.000 online accounts om luxe producten te bestellen op naam van een ander. Naast een gevangenisstraf moet de dader ook een geldboete van 10.000 euro betalen.
Ransomware drijven de kosten van cyberverzekeringen omhoog
Bedrijven zijn zo vaak doelwit van cybercriminelen, dat het voor verzekeraars minder interessant of rendabel wordt om zogenoemde cyberpolissen te verkopen. Dat blijkt uit een rondgang van RTL Z.