Onderzoek cyberaanval op satellietinternet

Gepubliceerd op 15 maart 2022 om 07:00

Meerdere Westerse inlichtingendiensten onderzoeken een cyberaanval die het satellietinternet van Viasat in Oekraïne offline heeft gehaald tijdens het begin van de Russische invasie. Een deel van de verbindingen werkt nog altijd niet.

Sabotage van het satellietinternet

Analisten van de Amerikaanse, de Oekraïense en de Franse inlichtingendiensten zijn aan het onderzoeken of Rusland iets te maken had met de sabotage van het satellietinternet in Oekraïne. Dat werd tijdens de nacht van 24 februari door hackers platgelegd, juist toen Rusland het land binnenviel. 

De gevolgen van de aanval worden nog altijd onderzocht, maar volgens een woordvoerder van het bedrijf Viasat, de eigenaar van het getroffen netwerk, zijn tientallen duizenden klanten in Europa en Oekraïne geraakt. De hackers schakelden modems van het bedrijf uit en twee weken later zijn ze nog niet allemaal online.

Viasat aannemer Amerikaanse defensie

Het Westen hecht opvallend veel belang aan deze specifieke cyberaanval omdat Viasat ook als aannemer werkt voor de Amerikaanse defensie en zijn bondgenoten. Viasat wordt ook gebruikt door de Oekraïense politie en legerdiensten.

Viasat stelt in een verklaring dat de modems offline werden gehaald door een 'gerichte aanval van buitenaf', maar heeft nog niet in detail uitgelegd wat het daarmee bedoelt of hoe het dat te weten is gekomen. Een woordvoerder van het bedrijf zei tegen Reuters dat het er alles aan doet om de dienst terug operationeel te krijgen, waarbij prioriteit wordt gegeven aan 'kritieke infrastructuur en humanitaire bijstand'.

Dat blijkt bijzonder moeilijk omdat de modems volledig onbruikbaar zijn gemaakt. Volgens Viasat moeten de apparaten individueel door technici geherprogrammeerd worden. Sommige modems moeten zelfs volledig vervangen worden. 

Kremlin ontkend cyberaanvallen

De Russische ambassade in Washington heeft tot nu toe nog geen commentaar gegeven. Het Kremlin heeft al vaker ontkend dat het cyberaanvallen uitvoert. Toch is er sterk bewijs dat het land, samen met bondgenoot Wit-Rusland, regelmatig cyberaanvallen uitvoert op Oekraïne en de rest van de Westerse wereld. Zo werd Oekraïne in februari bijvoorbeeld al aangevallen voordat de oorlog begon met behulp van een botnet dat deels uit Nederland werd aangestuurd. Dat gebeurde waarschijnlijk door de Russische inlichtingendienst, de GRU.

Ook in januari was er al bewijs dat Rusland destructieve malware gebruikte om computers digitaal te slopen. Het ging toen over verschillende Oekraïense overheidsinstanties.

Maar de aanvallen gaan zelfs nog verder terug. In oktober en november stuurde de VS in het geheim personeel naar Oekraïne om het land te verdedigen tegen Russische cyberaanvallen. Er waren toen geruchten dat Rusland een grootschalige cyberaanval zou uitvoeren wanneer het Oekraïne zou binnenvallen. Door de hulp van de Amerikanen zou die aanval zijn verijdeld. 

Bron: reuters.com, rtlnieuws.nl

“Deze onaanvaardbare cyberaanval is het zoveelste voorbeeld van het aanhoudende patroon van onverantwoordelijk gedrag van Rusland in cyberspace”

De Europese Unie beschuldigt Rusland ervan “kwaadaardige cyberactiviteiten” tegen Oekraïne te hebben uitgevoerd. Eén specifieke aanval, die tegen het satellietnetwerk KA-SAT, wordt scherp veroordeeld. De lidstaten beraden zich om verdere stappen te nemen om Rusland een halt toe te roepen. Dat staat in een persverklaring van de Europese Raad, waar de regeringsleiders van alle 27 EU-landen zitting in hebben.

Lees meer »

Overzicht cyberaanvallen week 18-2022

Schoonmaakbedrijf CWS getroffen door cyberaanval, populaire ransomware door middel van kwetsbaarheid uit te schakelen en forse premiestijging cyberverzekeringen door ransomware-aanvallen. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 208 week 18-2022

Spoofcalls en robocalls vaak gebruikte ingrediënten bij cybercriminelen, hoe Instagram cybercriminelen met "gijzelvideo's" je contacten oplichten en CIA vraagt pro-westerse Russen om contact te zoeken via het darkweb. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 208.

Lees meer »

Digiweerbaar met de Cyber Sessies: Aflevering 4 'Het is niet de vraag óf, maar wanneer cyberaanvallen plaatsvinden'

Cyberaanvallen kosten de economie ruim €10 miljard per jaar en dit bedrag zal alleen maar stijgen naarmate meer en meer bedrijven dagelijks slachtoffer van online criminelen worden. In deze vierde aflevering wordt onze digitale veiligheid door de ogen van de politiek besproken. Presentator Remy Gieling spreekt met drie kopstukken uit de wereld van online veiligheid; Queeny Rajkowski (Kamerlid VVD), Inge Bryan (directeur FOX-IT) en Harm Teunis (tech-verslaggever RTL Z). 

Lees meer »

‘De oorlog in Oekraïne laat zien dat cyberspace een volwaardig oorlogsdomein is geworden’

De oorlog in Oekraïne bewijst dat oorlogsvoering verandert. De digitale ruimte wordt steeds belangrijker: als vehikel voor beïnvloedingsstrategieën en als strijdtoneel van cyberaanvallen. Die ontwikkeling vraagt volgens brigadegeneraal en hoogleraar cyber warfare Paul Ducheine om nieuwe manieren van aanvallen en verdedigen. ‘De oorlog in Oekraïne laat zien dat cyberspace een volwaardig oorlogsdomein is geworden.’

Lees meer »

Spoofcalls en robocalls vaak gebruikte ingrediënten bij cybercriminelen

Cybercrime komt steeds vaker voor. In plaats van ouderwets een bank te overvallen, hebben criminelen tegenwoordig allerlei manieren om online je geld af te troggelen. Je kent phishing en WhatsApp-fraude waarschijnlijk al. Maar je moet tegenwoordig ook goed opletten wie jou precies belt. Is het echt de Belastingdienst of jouw telecomprovider? Of probeert iemand je via de telefoon op te lichten? In dit artikel leggen we je uit wat 'spoofcalls' en 'robocalls' zijn, waarom ze veel schade kunnen opleveren en hoe je je er tegen kunt wapenen.

Lees meer »

Cybercriminelen misbruiken slimme apparaten in cyberoorlog

DDoS-aanvallen, waarbij hackers websites uit de lucht halen, zijn een belangrijk Russisch wapen in de oorlog tegen Oekraïne. Deze aanvallen verlopen vaak via een verzameling van honderdduizenden tot miljoenen kwetsbare slimme apparaten die met het internet verbonden zijn, zoals beveiligingscamera’s, slimme deurbellen en netwerk harde schijven. En ook die van jou kunnen misbruikt worden voor dat soort doeleinden. “Dit zou genoeg moeten zijn voor consumenten om zich af te vragen: ‘wat kan ik doen?’ Dit moet je namelijk niet willen”, zegt Dave Maasland, CEO van cyberbeveiligingsbedrijf ESET-Nederland.

Lees meer »