December is traditiegetrouw de maand waarin we reflecteren en vooruitkijken. Het afgelopen jaar was een rollercoaster voor iedereen die zich bezighoudt met IT-beveiliging. 2021 gaat dan ook de boeken in als het jaar van de security wake-up call. Het jaar waarin hybride werken het nieuwe normaal is geworden en waarin de transformatie naar een cloud-first beleid versneld is ingevoerd. Onze nieuwe realiteit van hybride werken heeft een grote impact gehad op het beveiligingsbeleid van bedrijven.
Ransomware pandemie
Naast de allesbeheersende pandemie werd de wereld overspoeld door een tweede pandemie. Veel organisaties zijn het afgelopen jaar, ondanks de vele waarschuwingen en aanbevelingen om passende maatregelen te nemen, slachtoffer geworden van ransomware criminelen.
Ondanks het oprollen van EMOTET begin dit jaar zijn verschillende Nederlandse organisatie toch prooi geworden van een gijzelsoftware aanval. Uit een cybersecurityonderzoek halverwege het jaar bleek bovendien helaas dat de cyberweerbaarheid nog steeds niet op pijl is en dat Nederland onvoldoende is voorbereid op de huidige digitale dreigingen (CyberSecurityBeeld 2021 – 06/21).
Het Nederlandse Nationaal Cybersecurity Centrum publiceerde daarom om een aantal basis stappen die organisaties helpen zich weerbaar te maken tegen ransomware criminelen. Onderdeel van dit stappenplan is het maken van de juiste backups, het voorkomen van het binnenhalen van kwaadaardige software en het voorbereiden van interne processen voor wanneer de organisatie toch slachtoffer is geworden van een aanval.
Phishing meest gebruikte manier om toegang te verschaffen
Ook dit jaar was phishing de meest gebruikte manier om toegang te verschaffen tot doelwit organisaties. Iedereen ontvangt wel eens kwaadwillende email die je in de verleiding brengt om een onbekend pakketje te volgen of om je bankgegevens te verifiëren. Het TV-programma Zembla (7 oktober 2021) bestede een gehele aflevering aan ransomware en onderzocht 100 organisaties en hun emailsecuritymaatregelen. Helaas bleek ook hier, dat bij 43 van de 100 onderzochte bedrijven er minstens één van de drie veiligheidsstandaarden ontbrak, of onvoldoende was geconfigureerd.
Overheidsorganen en instanties dwingen maatregelen af
2021 gaat de boeken in als het jaar waarin verschillende overheidsorganen en instanties waarschuwen voor toenemende digitale dreigingen. Als reactie op die dreigingen proberen instanties maatregelen af te dwingen. In de EU werd er in 2021 veelvuldig gesproken over NIS-2 (Netwerk en Information Security) die organisaties op straffe van geldboetes in de toekomst gaat verplichten om te voldoen aan basis securitymaatregelen, inclusief een meldingsplicht bij incidenten.
Malafide mobiele tekstberichten
Naast e-mail als aanvalsmethode zagen we cybercriminelen dit jaar ook overstappen op malafide mobiele tekstberichten die mensen verleiden om een pakketje te volgen. Criminelen kunnen dankzij FluBot toegang tot je volledige telefoon krijgen en zo proberen geld te stelen door mee te kijken in je mobiel bankieren app.
Supply chain aanvallen
De gezondheidspandemie veroorzaakte ook in 2021 maatschappelijke ontwrichting. Dat heeft geresulteerd in het feit dat organisaties op een andere manier bedrijfsrisico’s zijn gaan analyseren. Wat voorheen vanzelfsprekend was kan vandaag bedrijfsprocessen serieus in de war schoppen. De nasleep van de Sunburst aanval (supply-chain attack via Solarwinds software) en de problemen met de door Managed Service providers gebruikte Kaseya software zijn voorbeelden van ketenaanvallen waarbij misbruik werd gemaakt werd van softwareleveranciers om kwaadaardige software onder een legitieme dekmantel binnen te brengen bij organisaties.
Naast de software supply-chain hebben hardware platformen dit jaar gemerkt dat ook zij onderhevig zijn aan de grillen van de wereldwijde pandemie en de ontstane chiptekorten. Het chiptekort heeft geresulteerd in beperkte beschikbaarheid van hardware en een additionele versnelling van cloud en SAAS applicatie-ado
Applicatie beveiliging
De versnelde cloud-adoptie, de Apache Log4j problemen van afgelopen maand en de SAAS-consumptiemodellen hebben additionele security beleidsvraagstukken opgeworpen. Zero Trust modellen die toegang tot applicaties reguleren, gebruikte software libraries monitoren op kwetsbaarheden, en cloud-omgevingen controleren hebben in 2021 een versnelde opmars gemaakt.
Bewustwording verder toegenomen
2021 heeft organisaties noodgedwongen bewust gemaakt dat ze hun cyberweerbaarheid op peil moeten houden en naar een hoger niveau moeten tillen om zichzelf te beschermen tegen aanvallen.
2021 was enkel een voorproefje van wat ons in 2022 te wachten staat.
Bron: cisco.com, emerce.nl
Bekijk alle vormen en begrippen 》
Actuele aanvallen overzicht per dag 》
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer nieuws over cybercrime
‘Cybercriminelen worden steeds persoonlijker’
“Cybercriminelen doen er alles aan om directieleden persoonlijk te raken", zegt Pim Takkenberg, oud-rechercheur en general manager bij Northwave. In een gesprek legt hij uit hoe cybercriminelen hun werkwijze veranderen.
Drie kwart van de Nederlandse respondenten zegt dat het aantal cyberaanvallen in de afgelopen twaalf maanden is toegenomen
VMware maakt gisteren de resultaten van zijn vierde Global Security Insights Report bekend. Deze zijn gebaseerd op wereldwijd online onderzoek in december 2020 onder 3.542 CIO’s, CTO’s en CISO’s, waarvan 251 Nederlanders. Het rapport onderzoekt de impact van cyberaanvallen en digitale inbraken bij bedrijven en beschrijft hoe security teams zich aanpassen aan deze uitdagingen.
Hacktivisten achter cyberaanval op grootste slachterij van de wereld?
Update op 2 juni 2021 om 09:00
Hackers Nobelium vallen 24 landen aan
Vorige week hebben Russische hackers van 'Nobelium' opnieuw een grote cyberaanval gelanceerd. De aanvallers richtten zich op instellingen in 24 landen, de Verenigde Staten kreeg echter de meeste aanvallen voor zijn kiezen. De meeste aanvallen werden automatisch afgeslagen, in enkele gevallen slaagden de hackers erin om een backdoor te creëren.
Waarom nog inbreken met een koevoet als jij de deur digitaal wagenwijd openzet?
Vraag aan een ‘gemiddelde Nederlander’ hoe een crimineel er uitziet en je krijgt antwoorden als: zwart gekleed, bivakmuts op, tas met inbrekersspullen en wellicht een onverzorgd baardje. Klopt dat beeld anno 2021 nog steeds?
"Laat staan dat er draaiboeken klaarliggen waarin staat wat gedaan moet worden bij een hack"
Veel gemeenten zijn niet voorbereid op aanvallen van cybercriminelen. Laat staan dat er draaiboeken klaarliggen waarin staat wat gedaan moet worden bij een hack. In sommige gevallen hebben gemeenten niet eens tweestapsverificatie ingesteld voor hun medewerkers, blijkt uit een rondgang van vakbladen AG Connect en Binnenlands Bestuur.
Hack op netwerk van Belgisch ministerie na twee jaar ontdekt
De zaak kwam aan het licht door de Hafnium-affaire, waarbij (Chinese) hackers computers binnendrongen via veiligheidslekken in Microsoft Exchange. “Omdat ze zo professioneel te werk gaan, wordt al snel gekeken naar grote mogendheden en wordt ook naar China verwezen. Maar dat kan op dit moment niet bevestigd worden", aldus VTM-journalist Julie Colpaert.
België pakt Cybercrime aan met 'cyberstrategie 2.0'
De opkomst van een steeds digitalere samenleving en het toenemend gebruik van nieuwe technologieën gaan wereldwijd gepaard met meer cyberaanvallen, maar ook, zoals de recente gebeurtenissen nogmaals hebben aangetoond, met steeds uitgebreidere en ernstigere aanvallen.
Aanhouding in onderzoek naar Remote Access Trojans (RAT’s)
De politie heeft in een onderzoek naar cybercrime een 28-jarige man in Lelystad aangehouden. De man wordt verdacht van het gebruiken van Remote Access Trojans (RAT’s), kwaadaardige software waarmee cybercriminelen computers van slachtoffers kunnen binnendringen en overnemen. Ook heeft de politie twee woningen en een bedrijfspand doorzocht, waarbij administratie, gegevensdragers en twee auto’s in beslag zijn genomen.
Moet er eerst een ramp gebeuren bij de Rijksoverheid?
Bij elf van de achttien onderzochte overheidsorganisaties is de informatiebeveiliging niet op orde. Over de gehele linie is de stand van informatiebeveiliging niet anders dan in 2019. Toch is er het afgelopen jaar vooruitgang geboekt en hebben organisatie waar de informatiebeveiliging niet op orde was daar werk van gemaakt. Dat heeft er echter niet toe geleid dat tekortkomingen en onvolkomenheden zijn opgelost.
Cybercrime complexe onderzoeken met 95 procent gegroeid
Afgelopen jaar zat cybercriminaliteit in de lift. Dat heeft ervoor gezorgd dat de politie meer verdachten van WhatsApp-fraude, identiteitsfraude en andere vormen van cybercrime heeft gearresteerd. Tegelijkertijd werden er minder verdachten veroordeeld voor online gerelateerde misdrijven.
Malware Moriya heeft controle over de Windows-kernel
Cybersecurity onderzoekers hebben TunnelSnake blootgelegd, een lopende advanced persistent threat (APT) campagne, die actief is sinds 2019. De APT richtte zich op regionale en diplomatieke organisaties in Azië en Afrika. De aanvallers hebben een voorheen onbekende rootkit ingezet, die de naam Moriya heeft gekregen. Dit stuk malware, met bijna volledige macht over het besturingssysteem, stelde bedreigingsactoren in staat om netwerkverkeer te onderscheppen en kwaadaardige instructies te verbergen die werden gegeven aan de geïnfecteerde organisaties. Dit leidde ertoe dat de aanvallers maandenlang stiekem de controle hadden over de netwerken van de beoogde instanties.