Spoofing veroorzaakte in 2021 voor 261 miljoen euro aan schade in het betalingsverkeer. Bijna honderdduizend Nederlanders waren slachtoffer van deze vorm van online fraude. Driekwart van de gedupeerden maakte zelf het geld over naar de oplichter.
Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in het rapport 'Veiligheidsmonitor 2021'. Het onderzoek brengt het slachtofferschap in kaart en hoe Nederlanders over veiligheid denken. Het CBS voert het onderzoek iedere twee jaar uit in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Bij de laatste editie namen ruim 173.000 Nederlanders van 15 jaar en ouder mee.
Vorig jaar werden er in totaal 4,2 miljoen delicten gemeld waar slachtoffers directe financiële schade aan overhielden. Dat is een optelsom van traditionele vormen van criminaliteit, zoals diefstal en vernieling, en cybercrime. De totale schade voor beide vormen kwam in 2021 uit op 2,5 miljard euro.
Digitale criminaliteit
Fraude met online aankopen -zowel aankoop- als verkoopfraude- kwam het vaakst voor. Daarvan werden 1,3 miljoen meldingen gedaan. Tegelijkertijd is het een vorm van fraude waarbij de schade het laagst lag. Bij de helft van de meldingen lag het schadebedrag onder de 50 euro.
Naar schatting maakten cybercriminelen het afgelopen jaar zich 157.000 keer schuldig aan fraude in het betalingsverkeer. In 82.000 gevallen ging het om bancaire fraude. Daarbij probeert een oplichter op criminele wijze, veelal via phishing, toegang te krijgen tot de bankrekening van zijn slachtoffer. Hij maakt dan geld over van de bankrekening van zijn slachtoffer naar zijn eigen rekening.
Spoofing populair bij internetcriminelen
Een andere vorm van online oplichting die voor veel slachtoffers en financiële schade zorgt, is spoofing. Internetcriminelen bellen dan naar mensen waarvan ze de nodige persoonsgegevens in bezit hebben. Deze informatie kopen ze veelal via het darkweb, of via criminele kennissen in hun omgeving.
Door speciale software verschijnt niet hun privénummer in beeld, maar het telefoonnummer van een vertrouwde instantie, zoals een bank. Degene die gebeld wordt denkt dan dat hij met een bankmedewerker te maken heeft. Als de zogenaamde werknemer vervolgens vertelt dat er zich ‘verdachte activiteiten’ hebben voorgedaan op zijn rekening en dat hij direct in actie moet komen, leidt dat vaak tot financiële schade voor het slachtoffer.
In 2021 zorgde spoofing voor 97.000 slachtoffers. Het schadebedrag wordt geschat op 261 miljoen euro. Dat is goed voor 11 procent van de totale schade door online criminaliteit. In driekwart van de gevallen maakte het slachtoffer zelf geld over naar de fraudeurs. Dat zorgde voor een schadepost van 187 miljoen euro.
Bankspoofing, waarbij een oplichter zich voordoet als een bankmedewerker, eiste 18.000 slachtoffers. De helft van de gedupeerden had een financiële schade van minimaal 4.000 euro. De totale schade door bankspoofing kwam vorig jaar uit op 94 miljoen euro. Banken vergoedden driekwart van de schade, wat neerkomt op 70 miljoen euro.
Andere populaire vormen
WhatsApp-fraude en andere vormen van vriend-in-noodfraude veroorzaakte voor 73 miljoen euro aan schade. Zo’n 26.000 Nederlanders werden de dupe van deze vorm van fraude. De helft van hen betaalde ten minste 2.000 euro lichter aan oplichters die zich voordeden als vrienden, familieleden, collega’s of kennissen. 25 miljoen euro werd vergoed door banken, creditcardmaatschappijen en online betaaldiensten, of terugbetaald door verdachten.
Helpdeskfraude zorgde in 2021 voor 14 miljoen euro aan financiële schade. Een bedrag van 4 miljoen euro werd vergoed of terugbetaald. Het versturen van nepboetes en valse facturen -ook wel Business Email Compromise genoemd- was goed voor een schadepost van 3 miljoen euro. Twee derde daarvan werd vergoed door financiële instellingen. De resterende schade van 77 miljoen euro werd veroorzaakt door andere vormen van spoofing. Ongeveer een derde (21 miljoen euro) is gecompenseerd, 56 miljoen euro kwam voor rekening van de slachtoffers.
Slachtoffers van cybercriminelen fors toegenomen
In de Cybersecuritymonitor 2021 die in juli verscheen, concludeerde het CBS al dat het aantal slachtoffers van cybercriminelen in de afgelopen tien jaar fors was toegenomen. Uit het onderzoek bleek dat jongeren tot 25 jaar doorgaans vaker het slachtoffer waren. In 2021 was gemiddeld één op de vijf jongeren van 15- tot 25-jarigen het slachtoffer van internetcriminelen. Onder 65-plussers was dit ongeveer één op de acht (12 procent). Ongeveer een vijfde van alle slachtoffers (19 procent) deed aangifte bij de politie.
Op basis van eigen cijfers berekende de Fraudehelpdesk dat er in de eerste helft van dit jaar al voor meer dan 21 miljoen euro aan schade was gemeld door online fraude. Dat is ruim 2,5 miljoen euro meer in vergelijking met dezelfde periode een jaar eerder. 18.738 slachtoffers meldden zich in de eerste zes maanden van dit jaar bij de Fraudehelpdesk.
Bron: cbs.nl, vpngids.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Blijf op de hoogte en schrijf je in voor de wekelijkse nieuwsbrief op zondag om 19:00
Meer actueel nieuws
"Toename van kwetsbaarheden zorgt voor toename met DDoS aanvallen"
Afgelopen dinsdag publiceerde 'Link11' het jaarlijkse DDoS rapport. Uit het rapport blijkt dat 2020 een recordjaar was op het gebied van DDoS aanvallen. Uit de analyse, die werd uitgevoerd door het Link11 Security Operations Center (LSOC) op basis van onder andere Open Source Intelligence (OSINT), blijkt dat de toename met name te danken is aan de pandemie.
Desastreuze gevolgen door 'Welkom2020'
Door een samenloop van omstandigheden was de beveiliging van IT-systemen en servers bij de gemeente 'Hof van Twente' niet op orde. Audits die werden uitgevoerd door externe bedrijven leverden geen signalen op dat er iets mis was met de beveiliging. Een recente penetratietest (ethische hack test) zag een zwak wachtwoord over het hoofd, waardoor de daders het netwerk van de gemeenten konden binnendringen. Maar er waren meerdere beveiligingszaken die niet goed waren geregeld.
"We zien dat bij die aanvallen vaak vier-tot vijfduizend keer in een paar uur wordt aangevallen"
Meerdere zorginstelling in Nederland, België en Frankrijk zijn de afgelopen weken slachtoffer geworden cybercrime. Secutec Nederland ziet een toename van phishing en ransomware-aanvallen in de afgelopen tijd. "En het is heel specifiek op de zorgsector gericht."
"Het is vrijwel zeker minimaal 1200 servers geïnfecteerd"
De gevolgen van de kwetsbaarheden in Microsoft Exchange Server zijn groot voor Nederlandse organisaties en bedrijven. Het NCSC constateert dat er als gevolg van deze kwetsbaarheden data wordt gestolen, malware wordt geplaatst, achterdeurtjes worden ingebouwd en mailboxen worden aangeboden op de zwarte markt. Via de Microsoft Exchange server kunnen kwaadwillenden mogelijk ook in andere systemen komen.
In Nederland zijn nog 1600 Exchange servers kwetsbaar voor aanvallen!
Het is een pittige tijd in cybersecurity land. Misschien wel de zwaarste ooit. Alleen al in de afgelopen drie maanden zijn er meer dan twaalf zero-days ontdekt waarbij talloze organisaties over de hele wereld zijn getroffen.
Ransomware weekoverzicht 10-2021
Ransomware valt nu Microsoft Exchange-servers aan met ProxyLogon-exploits, Microsoft Exchange-servers doelwit van DearCry-ransomware en politie lanceert speciale taskforce om ransomware te bestrijden. Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.