Het Openbaar Ministerie (OM) heeft tegen een 35-jarige man uit Heerenveen een gevangenisstraf van 3 jaar geëist en het terugbetalen van het wederrechtelijk voordeel van €318.050,63. Hem wordt verweten dat hij door het handelen in digitale lijsten met persoonsgegevens, zogenaamde leads, een grote bijdrage heeft geleverd aan bankhelpdeskfraude met mogelijke vele gedupeerden wereldwijd.
Dit is één van de vele vormen van cybercriminaliteit, waarbij het beschikken over lijsten met telefoonnummers en andere persoonlijke gegevens wezenlijk is. Cybercriminelen als verdachte zijn daarbij van essentieel belang.
Onderzoek Smishing
In 2020 werd in Friesland onderzoek gedaan naar een groep verdachten die zich schuldig zouden maken aan een vorm van phishing, waarbij slachtoffers een sms bericht ontvangen met daarin een link. Als daarop geklikt wordt, word je naar een valse internetpagina geleid, die sterk lijkt op de echte site van bijvoorbeeld een bank.
De inloggegevens die de slachtoffers op die website invoeren, komen terecht bij fraudeurs. Om die feiten te kunnen plegen, moeten zij de beschikking hebben over grote hoeveelheden persoonsgegevens zoals lijsten met telefoonnummers, e-mailadressen, woonplaatsen, inkomens en interesses. Deze "leads" worden via internet verhandeld. In het onderzoek duikt de naam van ‘Han Solo’ op, die leads verkoopt via Telegram. Op 25 februari 2021 start het Cybercrimeteam Noord-Nederland een onderzoek naar deze Han Solo, ook wel 'jedihans'. Een naam die in diverse onderzoeken naar cybercriminaliteit naar voren komt. De indruk is dat Han Solo op grote schaal in heel Nederland leads levert; een indruk die in de loop van het onderzoek meer en meer bevestigd wordt.
“Zijn enige drijfveer is geldelijk gewin en wie wat met de door hem verstrekte gegevens doet: hij lijkt er niets om te geven."
Drijfveer
Sterker nog, deze Han Solo blijkt op nationale schaal een grote, misschien wel de grootste speler in de online markt van leads te zijn. Uit het onderzoek blijkt dat een 35-jarige Heerenvener schuilgaat achter de naam. Hij wordt op 29 juni 2021 aangehouden. De Officier van Justitie: “Zijn enige drijfveer is geldelijk gewin en wie wat met de door hem verstrekte gegevens doet: hij lijkt er niets om te geven. Ouderen die het slachtoffer worden van bankhelpdeskfraude, mensen die in een WhatsApp-fraude trappen en veel geld kwijtraken? Het deert hem niet. Het door verdachte mede veroorzaakte leed dat door zijn handelen mogelijk is gemaakt kan en mag niet worden onderschat. Geconstateerd moet worden dat hij voor zijn handelen geen enkele verantwoordelijkheid neemt.”
Uit het onderzoek volgt dat verdachte zich o.a. in cadeaukaarten van bol.com en Bitcoin liet betalen. De waarde in zijn wallet is op het moment van inbeslagname op 21 november 2021 €190.000,-.
"Voor €100 krijg je tienduizend telefoonnummers; uw en mijn nummer zijn dus een eurocent waard. Dat betekent ook dat de handel in leads alleen echt lucratief is voor de grote spelers, voor spelers als verdachte."
Schade
Deze zaak staat niet op zich. De totale schade van online fraude in Nederland bedroeg in 2021 een slordige €62,5 miljoen, een stijging van ruim 20% ten opzichte van het jaar ervoor. De belangrijkste boosdoener: bankhelpdeskfraude, waarvoor lijsten met telefoonnummers en andere persoonlijke gegevens nodig zijn. Wat opvalt is de hoeveelheid gegevens die verhandeld wordt. Vooral het bij verdachte aangetroffen bestand met een kwart miljard aan gebruikersgegevens uit de Verenigde Staten springt in het oog, evenals welke soort gegevens het betreft.
De Officier van Justitie hierover: ”Er worden ‘persoonlijke interesses’ verhandeld, en dat maakt maar weer eens duidelijk hoe kwetsbaar ieder van ons is. Het kan immers gaan om ideologische interesses, geloofsovertuigingen of seksuele voorkeur. Het belang om dergelijke gegevens privé te houden is natuurlijk groot en staat in schril contrast tot de handelswaarde ervan. Voor €100 krijg je tienduizend telefoonnummers; uw en mijn nummer zijn dus een eurocent waard. Dat betekent ook dat de handel in leads alleen echt lucratief is voor de grote spelers, voor spelers als verdachte. De bewezen feiten moeten dan ook worden bestraft met een forse gevangenisstraf.”
Wat kan men zelf doen?
Veel vormen van cybercriminaliteit zijn te voorkomen. Scherm je identiteit goed af op social media, verspreid op foto’s geen gegevens (adres, BSN nummer, bankrekening) die handig zijn voor criminelen, klik niet (zomaar) op links. Ga niet in op verzoeken van relatief onbekenden, ook niet digitaal. Als iets te mooi is om waar te zijn, dan is dat meestal ook zo.
Bron: om.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Rusland waarschuwt “anonieme hackers en provocateurs”
Rusland waarschuwt overheden om geen cyberaanvallen uit te voeren tegen het land. Volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken voeren “anonieme hackers en provocateurs die het regime in Kiev steunen” een cyberoorlog van ongekende omvang. Het Kremlin belooft hard op te treden tegen deze cyberagressie.
De ketting van EU-instellingen is zo sterk als de zwakste schakel
Het paraatheidsniveau op het gebied van cybersecurity binnen de EU verschilt sterk per instantie. Omdat de uiteenlopende bestuursorganen nauw met elkaar verweven zijn, vormen de tekortkomingen bij de ene instantie een beveiligingsrisico voor de ander. Om hier iets aan te doen zijn algemeen geldende en bindende regels nodig.
Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen
Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.
De onzichtbare oorlog in het conflict Oekraïne en Rusland
Na jaren van cyberdreiging lijkt de oorlog in Oekraïne behoorlijk analoog te verlopen. Rusland valt aan met raketten, tanks en soldaten, terwijl de digitale infrastructuur grotendeels intact blijft. Loopt het conflict anders dan verwacht? Of is er meer aan de hand?
Overzicht cyberaanvallen week 12-2022
Conti-ransomware gebruikt dertig bekende kwetsbaarheden bij aanvallen, systeem Italiaanse spoorwegen plat door Russische hackers en ransomware versleutelt 100.000 bestanden in gemiddeld 42 minuten. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 202 week 12-2022
De oorlog in Oekraïne en de pandemie maken het belang van een goede cybersecurity nog eens duidelijk, we hebben een ongebruikelijke aanmeld poging opgemerkt op een apparaat of locatie die je normaal gesproken niet gebruikt en de hacks van Lapsus$. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 202.
De cyberoorlog: ‘Wees waakzaam voor cyberaanvallen’
Ondanks de oorlog in Oekraïne zijn er op dit moment geen geavanceerde cyberaanvallen die gevolgen hebben voor de Nederlandse infrastructuur. Dat betekent niet dat het risico daarop weg is. Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) monitort daarom voortdurend de situatie en staat in nauw contact met nationale en internationale partners over mogelijke incidenten, dreigingen en maatregelen. Het bedrijfsleven krijgt het advies om alert te zijn voor eventuele digitale aanvallen en andere bedreigingen.
Hacks van Lapsus$
Cybersecurity-onderzoekers van Microsoft en Nvidia hebben de recente hacks van Lapsus$ op deze bedrijven herleid naar een tiener in Oxford. De zestienjarige zou nog bij zijn moeder wonen, maar wel het mastermind achter de aanvallen zijn. Dit meldt Bloomberg.
We hebben een ongebruikelijke aanmeldpoging opgemerkt op een apparaat of locatie die je normaal gesproken niet gebruikt. Was jij dit?
De meeste online diensten hebben een ingebouwd beveiligingssysteem dat u waarschuwt wanneer er “ongewone” activiteit op uw account wordt gedetecteerd. Zo sturen diensten bijvoorbeeld meldingen over pogingen tot het opnieuw instellen van het telefoonnummer en e-mailadres die aan de account zijn gekoppeld, of het wachtwoord. Toen dit soort berichten gemeengoed werd, probeerden ondernemende cybercriminelen natuurlijk dit mechanisme na te bootsen om gebruikers aan te vallen.
Minister: “Het internet is hier van hoge kwaliteit, snel en goedkoop”
Het komt helaas regelmatig voor dat hackers en cybercriminelen de Nederlandse digitale infrastructuur misbruiken. Dat is niet goed voor het internationale imago van ons land, bondgenootschappelijke belangen en integriteit van de Nederlandse ICT-infrastructuur. Om misbruik te voorkomen en bijstand te verlenen, werken tal van instanties dag en nacht hieraan.
Vijf verdachten van crimineel netwerk rondom bankhelpdeskfraude aangehouden
Op dinsdagochtend 22 maart 2022 heeft de politie vijf personen aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij bankhelpdeskfraude en witwassen. De verdachten hebben door het hele land slachtoffers gemaakt.
De oorlog in Oekraïne en de pandemie maken het belang van een goede cybersecurity nog eens duidelijk
Hoog tijd voor overheid en bedrijfsleven in Nederland om daar écht werk van te maken. ‘Cybersecurity wordt steeds meer bepalend voor de continuïteit van bedrijven.’