Het Openbaar Ministerie (OM) heeft tegen een 35-jarige man uit Heerenveen een gevangenisstraf van 3 jaar geëist en het terugbetalen van het wederrechtelijk voordeel van €318.050,63. Hem wordt verweten dat hij door het handelen in digitale lijsten met persoonsgegevens, zogenaamde leads, een grote bijdrage heeft geleverd aan bankhelpdeskfraude met mogelijke vele gedupeerden wereldwijd.
Dit is één van de vele vormen van cybercriminaliteit, waarbij het beschikken over lijsten met telefoonnummers en andere persoonlijke gegevens wezenlijk is. Cybercriminelen als verdachte zijn daarbij van essentieel belang.
Onderzoek Smishing
In 2020 werd in Friesland onderzoek gedaan naar een groep verdachten die zich schuldig zouden maken aan een vorm van phishing, waarbij slachtoffers een sms bericht ontvangen met daarin een link. Als daarop geklikt wordt, word je naar een valse internetpagina geleid, die sterk lijkt op de echte site van bijvoorbeeld een bank.
De inloggegevens die de slachtoffers op die website invoeren, komen terecht bij fraudeurs. Om die feiten te kunnen plegen, moeten zij de beschikking hebben over grote hoeveelheden persoonsgegevens zoals lijsten met telefoonnummers, e-mailadressen, woonplaatsen, inkomens en interesses. Deze "leads" worden via internet verhandeld. In het onderzoek duikt de naam van ‘Han Solo’ op, die leads verkoopt via Telegram. Op 25 februari 2021 start het Cybercrimeteam Noord-Nederland een onderzoek naar deze Han Solo, ook wel 'jedihans'. Een naam die in diverse onderzoeken naar cybercriminaliteit naar voren komt. De indruk is dat Han Solo op grote schaal in heel Nederland leads levert; een indruk die in de loop van het onderzoek meer en meer bevestigd wordt.
“Zijn enige drijfveer is geldelijk gewin en wie wat met de door hem verstrekte gegevens doet: hij lijkt er niets om te geven."
Drijfveer
Sterker nog, deze Han Solo blijkt op nationale schaal een grote, misschien wel de grootste speler in de online markt van leads te zijn. Uit het onderzoek blijkt dat een 35-jarige Heerenvener schuilgaat achter de naam. Hij wordt op 29 juni 2021 aangehouden. De Officier van Justitie: “Zijn enige drijfveer is geldelijk gewin en wie wat met de door hem verstrekte gegevens doet: hij lijkt er niets om te geven. Ouderen die het slachtoffer worden van bankhelpdeskfraude, mensen die in een WhatsApp-fraude trappen en veel geld kwijtraken? Het deert hem niet. Het door verdachte mede veroorzaakte leed dat door zijn handelen mogelijk is gemaakt kan en mag niet worden onderschat. Geconstateerd moet worden dat hij voor zijn handelen geen enkele verantwoordelijkheid neemt.”
Uit het onderzoek volgt dat verdachte zich o.a. in cadeaukaarten van bol.com en Bitcoin liet betalen. De waarde in zijn wallet is op het moment van inbeslagname op 21 november 2021 €190.000,-.
"Voor €100 krijg je tienduizend telefoonnummers; uw en mijn nummer zijn dus een eurocent waard. Dat betekent ook dat de handel in leads alleen echt lucratief is voor de grote spelers, voor spelers als verdachte."
Schade
Deze zaak staat niet op zich. De totale schade van online fraude in Nederland bedroeg in 2021 een slordige €62,5 miljoen, een stijging van ruim 20% ten opzichte van het jaar ervoor. De belangrijkste boosdoener: bankhelpdeskfraude, waarvoor lijsten met telefoonnummers en andere persoonlijke gegevens nodig zijn. Wat opvalt is de hoeveelheid gegevens die verhandeld wordt. Vooral het bij verdachte aangetroffen bestand met een kwart miljard aan gebruikersgegevens uit de Verenigde Staten springt in het oog, evenals welke soort gegevens het betreft.
De Officier van Justitie hierover: ”Er worden ‘persoonlijke interesses’ verhandeld, en dat maakt maar weer eens duidelijk hoe kwetsbaar ieder van ons is. Het kan immers gaan om ideologische interesses, geloofsovertuigingen of seksuele voorkeur. Het belang om dergelijke gegevens privé te houden is natuurlijk groot en staat in schril contrast tot de handelswaarde ervan. Voor €100 krijg je tienduizend telefoonnummers; uw en mijn nummer zijn dus een eurocent waard. Dat betekent ook dat de handel in leads alleen echt lucratief is voor de grote spelers, voor spelers als verdachte. De bewezen feiten moeten dan ook worden bestraft met een forse gevangenisstraf.”
Wat kan men zelf doen?
Veel vormen van cybercriminaliteit zijn te voorkomen. Scherm je identiteit goed af op social media, verspreid op foto’s geen gegevens (adres, BSN nummer, bankrekening) die handig zijn voor criminelen, klik niet (zomaar) op links. Ga niet in op verzoeken van relatief onbekenden, ook niet digitaal. Als iets te mooi is om waar te zijn, dan is dat meestal ook zo.
Bron: om.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Steeds meer cybercriminelen op Instagram
Cybersecurity experts wijzen erop dat er steeds meer oplichters actief zijn op Instagram. Doordat bij het sociale medium de nadrukt ligt op levendige beelden en kwaliteit content hebben cybercriminelen het gemakkelijk om zich voor te doen als echte, goedbedoelende mensen.
Cyberincidenten kunnen onze maatschappij in het hart raken en verlammen
Cyberincidenten kunnen onze maatschappij in het hart raken en gedurende korte of langere tijd verlammen. Het afgelopen jaar zijn er verschillende incidenten geweest waarbij duidelijk werd wat de impact van een digitale storing of aanval kan zijn. De kwetsbaarheden in Citrix-producten, de onbereikbaarheid van 112 door een storing bij KPN en ransomware-aanvallen zoals op de Universiteit Maastricht zijn voorbeelden daarvan.
Cybercrime nieuwsbrief 112 (week 26-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 26-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 26-2020
Wat is phishing »
Kopstuk landelijk opererende phishing bende tot gevangenisstraf veroordeeld
Na ruim 1,5 jaar onderzoek door het regionale cyberteam van de politie-eenheid Zeeland-West-Brabant werd op vrijdag 26 juni een kopstuk van een landelijk opererende phishing bende tot een gevangenisstraf van drie jaar veroordeeld, waarvan een jaar voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar.
"Hij zat altijd op het darkweb"
De voormalige beste vriend van Christian Brückner (43) is ervan overtuigd dat de Duitser achter de verdwijning zit van Madeleine McCann. Dat stelt hij in een interview met de Britse krant The Telegraph. Michael Tatschl (46) woonde begin deze eeuw samen met Brückner in het Portugese Praia da Luz en pleegde met hem enkele misdrijven. Hij heeft de politie inmiddels alles verteld over zijn voormalig kompaan.
LG Electronics slachtoffer van Doxware
De cybercriminelen achter de Maze-ransomware claimt systemen van elektronicagigant 'LG Electronics' te hebben geïnfecteerd, waarbij ook door het bedrijf ontwikkelde broncode is buitgemaakt. Als LG het gevraagde losgeld niet betaalt zullen de criminelen de gestolen data openbaar maken.
Cybercriminelen gebruiken captcha om detectie malware te omzeilen
Jarenlang gebruikten bedrijven captcha's om spammers en andere aanvallers buiten de deur te houden, maar nu hebben onderzoekers een aanval ontdekt waarbij criminelen captcha's gebruiken om de automatische analyse van hun malware te voorkomen. Microsoft bericht op Twitter over de aanvallen van een specifieke groep die het begin juni en afgelopen week waarnam.
Voor 11 miljoen dollar opgelicht door CEO fraude, verdachte bekent
In 2018 werd één van de officiële dealers van de Amerikaanse bouwmachine fabrikant 'Caterpillar' via e-mail voor zo'n 11 miljoen dollar opgelicht en een verdachte in deze zaak heeft nu bekend.
4,5 jaar cel voor online oplichting via webshops
Een 43-jarige man uit Blaricum is door de rechtbank Midden-Nederland veroordeeld tot een gevangenisstraf van 4,5 jaar. De man lichtte in een periode van een half jaar mensen op via webshops. In totaal zijn meer dan honderdvijftig personen door hem gedupeerd. Het ging hierbij vaak om vele honderden euro’s.
Cybercriminelen blijven op het netwerk van slachtoffers actief
Cybercriminelen die organisaties met ransomware infecteren blijven na het versleutelen van systemen op de netwerken van hun slachtoffers actief en lezen mee met de berichten die worden ontvangen en verstuurd. Iets wat gevolgen heeft voor de manier waarop getroffen bedrijven met de infectie en het herstel moeten omgaan.