Het Openbaar Ministerie (OM) heeft tegen een 35-jarige man uit Heerenveen een gevangenisstraf van 3 jaar geëist en het terugbetalen van het wederrechtelijk voordeel van €318.050,63. Hem wordt verweten dat hij door het handelen in digitale lijsten met persoonsgegevens, zogenaamde leads, een grote bijdrage heeft geleverd aan bankhelpdeskfraude met mogelijke vele gedupeerden wereldwijd.
Dit is één van de vele vormen van cybercriminaliteit, waarbij het beschikken over lijsten met telefoonnummers en andere persoonlijke gegevens wezenlijk is. Cybercriminelen als verdachte zijn daarbij van essentieel belang.
Onderzoek Smishing
In 2020 werd in Friesland onderzoek gedaan naar een groep verdachten die zich schuldig zouden maken aan een vorm van phishing, waarbij slachtoffers een sms bericht ontvangen met daarin een link. Als daarop geklikt wordt, word je naar een valse internetpagina geleid, die sterk lijkt op de echte site van bijvoorbeeld een bank.
De inloggegevens die de slachtoffers op die website invoeren, komen terecht bij fraudeurs. Om die feiten te kunnen plegen, moeten zij de beschikking hebben over grote hoeveelheden persoonsgegevens zoals lijsten met telefoonnummers, e-mailadressen, woonplaatsen, inkomens en interesses. Deze "leads" worden via internet verhandeld. In het onderzoek duikt de naam van ‘Han Solo’ op, die leads verkoopt via Telegram. Op 25 februari 2021 start het Cybercrimeteam Noord-Nederland een onderzoek naar deze Han Solo, ook wel 'jedihans'. Een naam die in diverse onderzoeken naar cybercriminaliteit naar voren komt. De indruk is dat Han Solo op grote schaal in heel Nederland leads levert; een indruk die in de loop van het onderzoek meer en meer bevestigd wordt.
“Zijn enige drijfveer is geldelijk gewin en wie wat met de door hem verstrekte gegevens doet: hij lijkt er niets om te geven."
Drijfveer
Sterker nog, deze Han Solo blijkt op nationale schaal een grote, misschien wel de grootste speler in de online markt van leads te zijn. Uit het onderzoek blijkt dat een 35-jarige Heerenvener schuilgaat achter de naam. Hij wordt op 29 juni 2021 aangehouden. De Officier van Justitie: “Zijn enige drijfveer is geldelijk gewin en wie wat met de door hem verstrekte gegevens doet: hij lijkt er niets om te geven. Ouderen die het slachtoffer worden van bankhelpdeskfraude, mensen die in een WhatsApp-fraude trappen en veel geld kwijtraken? Het deert hem niet. Het door verdachte mede veroorzaakte leed dat door zijn handelen mogelijk is gemaakt kan en mag niet worden onderschat. Geconstateerd moet worden dat hij voor zijn handelen geen enkele verantwoordelijkheid neemt.”
Uit het onderzoek volgt dat verdachte zich o.a. in cadeaukaarten van bol.com en Bitcoin liet betalen. De waarde in zijn wallet is op het moment van inbeslagname op 21 november 2021 €190.000,-.
"Voor €100 krijg je tienduizend telefoonnummers; uw en mijn nummer zijn dus een eurocent waard. Dat betekent ook dat de handel in leads alleen echt lucratief is voor de grote spelers, voor spelers als verdachte."
Schade
Deze zaak staat niet op zich. De totale schade van online fraude in Nederland bedroeg in 2021 een slordige €62,5 miljoen, een stijging van ruim 20% ten opzichte van het jaar ervoor. De belangrijkste boosdoener: bankhelpdeskfraude, waarvoor lijsten met telefoonnummers en andere persoonlijke gegevens nodig zijn. Wat opvalt is de hoeveelheid gegevens die verhandeld wordt. Vooral het bij verdachte aangetroffen bestand met een kwart miljard aan gebruikersgegevens uit de Verenigde Staten springt in het oog, evenals welke soort gegevens het betreft.
De Officier van Justitie hierover: ”Er worden ‘persoonlijke interesses’ verhandeld, en dat maakt maar weer eens duidelijk hoe kwetsbaar ieder van ons is. Het kan immers gaan om ideologische interesses, geloofsovertuigingen of seksuele voorkeur. Het belang om dergelijke gegevens privé te houden is natuurlijk groot en staat in schril contrast tot de handelswaarde ervan. Voor €100 krijg je tienduizend telefoonnummers; uw en mijn nummer zijn dus een eurocent waard. Dat betekent ook dat de handel in leads alleen echt lucratief is voor de grote spelers, voor spelers als verdachte. De bewezen feiten moeten dan ook worden bestraft met een forse gevangenisstraf.”
Wat kan men zelf doen?
Veel vormen van cybercriminaliteit zijn te voorkomen. Scherm je identiteit goed af op social media, verspreid op foto’s geen gegevens (adres, BSN nummer, bankrekening) die handig zijn voor criminelen, klik niet (zomaar) op links. Ga niet in op verzoeken van relatief onbekenden, ook niet digitaal. Als iets te mooi is om waar te zijn, dan is dat meestal ook zo.
Bron: om.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Cybercrime nieuwsbrief 122 (week 36-2020)
Meer cybercrime vormen en begrippen »
Datalek nieuws en overzicht week 36-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 36-2020
Wat is phishing »
Ransomware maandoverzicht Augustus 2020
Augustus was de tweede drukste maand van 2020 voor ransomware aanvallen, waarbij enkele bekende merken zoals Jack Daniels, Carnival Cruises en Canon de krantenkoppen haalden. Bij de 20 incidenten die we ontdekten, was de industrie de zwaarst getroffen sector, op de voet gevolgd door onderwijs.
"Deze ontwikkeling is bijzonder want er zijn de afgelopen jaren steeds meer risico’s bijgekomen"
Bijna negen op de tien Nederlanders maakt zich niet of nauwelijks zorgen om zijn digitale veiligheid. En dat terwijl cybercriminaliteit sinds het uitbreken van de coronacrisis alleen maar is toegenomen. Desondanks treffen mensen die thuiswerken amper maatregelen om hun digitale veiligheid te vergroten.
Politie:"Wat begon als een relatief klein onderzoek is nu een groot onderzoek geworden"
Wat begon als een relatief klein onderzoek is nu een groot onderzoek geworden met nieuwe aanhoudingen. Eind augustus en begin september zijn nog eens drie jongemannen uit Hengelo van 17, 19 en 20 jaar aangehouden voor deze zaak.
€ 2,6 miljoen als buit in de eerste zeven maanden van 2020 met WhatsApp fraude
In de eerste zeven maanden van 2020 zijn Nederlanders voor 2,6 miljoen euro opgelicht via WhatsApp. Het aantal slachtoffers en het schadebedrag liggen nu al hoger dan in heel 2019. Het gros van de slachtoffer van WhatsApp-fraude is 50-plus.
'Moderator' en 'Scam watcher' Darkwebmarket 'Alphay' 11 jaar achter de tralies
Onlangs werd bekend dat één van de grootste darkweb marktplaatsen plotseling offline was gegaan.
Cyberaanval op het Noorse parlement
Het Noorse parlement Stortinget was het slachtoffer van een ‘omvangrijke’ cyberaanval. Uit onderzoek blijkt dat de e-mailaccounts van diverse parlementariërs en medewerkers zijn gehackt. Daarbij is data buitgemaakt. Het is niet bekend wie er achter de aanval zit.
"Vertrouwde" phishingmail aanvallen van derden is de trend
Een van de meest voorkomende zorgen van IT-beveiligers en CISO's (Chief Information Security Officer) is de toename van phishingaanvallen afkomstig van gehackte vertrouwde partners en contractpartners.
MacOS malware niet opgemerkt door automatische controle systeem Apple
Het is niet zo lang geleden dat Apple op hun website zei:
Delta is lang niet de enige provider die last heeft van DDoS-aanvallen
Gisteravond was het voor de tweede keer in een week tijd raak, weer was Delta het slachtoffer van een grote DDoS-aanval. Daardoor zaten veel Zeeuwen zonder internet of interactieve televisie. Op Storingen.nl was de omvang van de storing gisteravond goed te zien.