Het Openbaar Ministerie (OM) heeft tegen een 35-jarige man uit Heerenveen een gevangenisstraf van 3 jaar geëist en het terugbetalen van het wederrechtelijk voordeel van €318.050,63. Hem wordt verweten dat hij door het handelen in digitale lijsten met persoonsgegevens, zogenaamde leads, een grote bijdrage heeft geleverd aan bankhelpdeskfraude met mogelijke vele gedupeerden wereldwijd.
Dit is één van de vele vormen van cybercriminaliteit, waarbij het beschikken over lijsten met telefoonnummers en andere persoonlijke gegevens wezenlijk is. Cybercriminelen als verdachte zijn daarbij van essentieel belang.
Onderzoek Smishing
In 2020 werd in Friesland onderzoek gedaan naar een groep verdachten die zich schuldig zouden maken aan een vorm van phishing, waarbij slachtoffers een sms bericht ontvangen met daarin een link. Als daarop geklikt wordt, word je naar een valse internetpagina geleid, die sterk lijkt op de echte site van bijvoorbeeld een bank.
De inloggegevens die de slachtoffers op die website invoeren, komen terecht bij fraudeurs. Om die feiten te kunnen plegen, moeten zij de beschikking hebben over grote hoeveelheden persoonsgegevens zoals lijsten met telefoonnummers, e-mailadressen, woonplaatsen, inkomens en interesses. Deze "leads" worden via internet verhandeld. In het onderzoek duikt de naam van ‘Han Solo’ op, die leads verkoopt via Telegram. Op 25 februari 2021 start het Cybercrimeteam Noord-Nederland een onderzoek naar deze Han Solo, ook wel 'jedihans'. Een naam die in diverse onderzoeken naar cybercriminaliteit naar voren komt. De indruk is dat Han Solo op grote schaal in heel Nederland leads levert; een indruk die in de loop van het onderzoek meer en meer bevestigd wordt.
“Zijn enige drijfveer is geldelijk gewin en wie wat met de door hem verstrekte gegevens doet: hij lijkt er niets om te geven."
Drijfveer
Sterker nog, deze Han Solo blijkt op nationale schaal een grote, misschien wel de grootste speler in de online markt van leads te zijn. Uit het onderzoek blijkt dat een 35-jarige Heerenvener schuilgaat achter de naam. Hij wordt op 29 juni 2021 aangehouden. De Officier van Justitie: “Zijn enige drijfveer is geldelijk gewin en wie wat met de door hem verstrekte gegevens doet: hij lijkt er niets om te geven. Ouderen die het slachtoffer worden van bankhelpdeskfraude, mensen die in een WhatsApp-fraude trappen en veel geld kwijtraken? Het deert hem niet. Het door verdachte mede veroorzaakte leed dat door zijn handelen mogelijk is gemaakt kan en mag niet worden onderschat. Geconstateerd moet worden dat hij voor zijn handelen geen enkele verantwoordelijkheid neemt.”
Uit het onderzoek volgt dat verdachte zich o.a. in cadeaukaarten van bol.com en Bitcoin liet betalen. De waarde in zijn wallet is op het moment van inbeslagname op 21 november 2021 €190.000,-.
"Voor €100 krijg je tienduizend telefoonnummers; uw en mijn nummer zijn dus een eurocent waard. Dat betekent ook dat de handel in leads alleen echt lucratief is voor de grote spelers, voor spelers als verdachte."
Schade
Deze zaak staat niet op zich. De totale schade van online fraude in Nederland bedroeg in 2021 een slordige €62,5 miljoen, een stijging van ruim 20% ten opzichte van het jaar ervoor. De belangrijkste boosdoener: bankhelpdeskfraude, waarvoor lijsten met telefoonnummers en andere persoonlijke gegevens nodig zijn. Wat opvalt is de hoeveelheid gegevens die verhandeld wordt. Vooral het bij verdachte aangetroffen bestand met een kwart miljard aan gebruikersgegevens uit de Verenigde Staten springt in het oog, evenals welke soort gegevens het betreft.
De Officier van Justitie hierover: ”Er worden ‘persoonlijke interesses’ verhandeld, en dat maakt maar weer eens duidelijk hoe kwetsbaar ieder van ons is. Het kan immers gaan om ideologische interesses, geloofsovertuigingen of seksuele voorkeur. Het belang om dergelijke gegevens privé te houden is natuurlijk groot en staat in schril contrast tot de handelswaarde ervan. Voor €100 krijg je tienduizend telefoonnummers; uw en mijn nummer zijn dus een eurocent waard. Dat betekent ook dat de handel in leads alleen echt lucratief is voor de grote spelers, voor spelers als verdachte. De bewezen feiten moeten dan ook worden bestraft met een forse gevangenisstraf.”
Wat kan men zelf doen?
Veel vormen van cybercriminaliteit zijn te voorkomen. Scherm je identiteit goed af op social media, verspreid op foto’s geen gegevens (adres, BSN nummer, bankrekening) die handig zijn voor criminelen, klik niet (zomaar) op links. Ga niet in op verzoeken van relatief onbekenden, ook niet digitaal. Als iets te mooi is om waar te zijn, dan is dat meestal ook zo.
Bron: om.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Datalek nieuws en overzicht week 17-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Digitale fraude, oplichting meldingen week 17-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Aanhouding in grootschalige internationale handel harddrugs via het darkweb
Een 38-jarige man is eind maart aangehouden als hoofdverdachte in een onderzoek naar handel in harddrugs via het darkweb. Dat heeft de FIOD donderdag bekend gemaakt. De man leidde volgens de FIOD een luxe bestaan in de upper ten van Amsterdam.
Een verdubbeling in het eerste kwartaal van het aantal DDoS aanvallen
Gisteren is het DDoS rapport gepubliceerd van het afgelopen kwartaal (Q1-2021) door cyber resilience bedrijf Link11. In het eerste kwartaal van 2021 bleven cybercriminelen misbruik maken van de pandemie om bedrijven en hun IT-infrastructuren aan te vallen.
Documenten opgeslagen bij gemeenten gevoelig voor datalekken
Datalekken zijn helaas dagelijkse realiteit. Er belanden continu gegevens van duizenden, soms wel miljoenen mensen op straat. Dit betekent dat persoonsgegevens door hackers ingezien of gestolen kunnen worden. De consequenties kunnen soms enorm zijn, denk hierbij aan identiteitsfraude.
Diverse landen misbruikten de Nederlandse ICT-infrastructuur voor het uitvoeren van cyberaanvallen
Een kwetsbaarheid in Citrix is vorig jaar op grote schaal misbruikt door Russische statelijke actoren, zo laat de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) in het gisteren verschenen jaarverslag over 2020 weten. Daarnaast zag de AIVD ook een succesvolle cyberaanval uit Noord-Korea en dat Iraanse aanvallers intellectueel eigendom van Nederlandse universiteiten probeerden te stelen.
Online achteraf betalen, niet geheel zonder risico's
Afterpay bevat een lek waardoor het ‘kinderlijk eenvoudig’ is om onschuldige slachtoffers te maken. Het is mogelijk om via een webshop een bestelling te plaatsen en de factuur naar een ander te sturen. Het bedrijf claimt echter al zijn zaakjes op het gebied van fraudebestrijding op orde te hebben.
Cyberaanvallen het meest gericht op telecomsector
Van alle organisaties in Nederland die aangevallen zijn door cybercriminelen behoort 21 procent tot de technologie-, media- en telecomsector. Dit is 60 procent meer dan financiële dienstverlening, die met dertien procent de tweede plaats bezet. De telecomsector besteedt weliswaar het meeste aan cybersecurity (gemiddeld dertien miljoen euro per bedrijf), maar wordt desondanks het hardst getroffen.
Spear ransomware aanvallen neemt flink toe
Het aantal gerichte ransomware aanvallen die wordt gebruikt om high-profile doelwitten zoals bedrijven, overheidsinstellingen en gemeentelijke organisaties, geld af te persen is met 767% gestegen in de periode van 2019 tot 2020.
"Identiteitsfraude plegen is strafbaar daarom doen criminelen er alles aan om hun ware identiteit te verhullen"
Cybercriminelen gaan steeds creatiever te werk om weg te komen met identiteitsfraude. Het afgelopen jaar maakten ze vaker gebruik van siliconen maskers om hun eigen identiteit te verbergen en die van een ander aan te nemen. Ook waren er meer gevallen van geavanceerde deepfakes.
Ransomware weekoverzicht 16-2021
Helmonds werkbedrijf Senzer via Citrix-server besmet met ransomware, ransomware versleutelde systemen ict-leverancier notariskantoren en Darkside ransomware bende breiden hun afpersingstactieken verder uit. Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 155 (week 16-2021)
Cyberaanval raakt 96 notariskantoren in Nederland, zombies (botnets) rukken op in Nederland en Apple heeft tot 1 mei de tijd om de gestolen blauwdrukken terug te kopen van ransomware groep REvil. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 155.