Op 4 september is het de Dag van de Seksuele Gezondheid. Hoe is het gesteld met de seksuele gezondheid van Nederlandse jongeren? En hoe speelt het risicovolle sexting hierin een rol?
Smartphones zijn niet meer weg te denken in de gangen en klassen van middelbare scholen. In de bovenbouw is het aandeel smartphone bezitters het grootst (99,2%), maar ook in de onderbouw heeft vrijwel iedere leerling een smartphone op zak (98,1%). 52,1% van de 12-15 jarigen uploadt foto’s, muziek of tekst naar internet. Bij 15-18 jarigen ligt dit aandeel nog iets hoger: 58,7%.
Ondanks de voordelen van een smartphone zijn er ook risico’s: met name op het gebied van social media en het delen van (té persoonlijke) informatie en foto’s.
Meisjes doen meer aan sexting
Meisjes geven iets vaker aan dat ze seksueel getinte berichtjes en foto’s sturen (3,7%) dan jongens (3,2%). Daarnaast komt sexting bij leerlingen in de bovenbouw vaker voor dan in de onderbouw: 1 op de 20 leerlingen in de vierde klas doet aan sexting, ten opzichte van 1 op de 50 tweedeklassers.
Per opleidingsniveau zijn er bovendien verschillen te zien in hoe vaak er aan sexting wordt gedaan. Op het vmbo stuurt 4,4% van de leerlingen zulke berichtjes, terwijl op de havo 3,2% van de leerlingen het doet en op het vwo slechts 2%.
Groningse jongeren sexten het vaakst
Niet overal in Nederland wordt evenveel aan sexting gedaan door jongeren. Bij de GGD Groningen gaven de meeste jongeren toe aan sexting te doen, namelijk 5,1%. Ook bij de GGD in Amsterdam en in de Gooi- en Vechtstreek wordt door middelbare scholieren relatief veel aan sexting gedaan (4,7%).
De GGD IJsselland sprak de minste jongeren die wel eens seksueel getinte berichtjes of foto’s sturen naar anderen (2,2%). Ook de regio Limburg-Noord telt relatief weinig middelbare scholieren die sexten (2,5%).
Meeste sexting in Enkhuizen
Tussen gemeenten bestaan grote verschillen. Enkhuizen spant de kroon: daar doet 8,2% van de leerlingen aan sexting. Dat komt neer op ruim 2 leerlingen per middelbare schoolklas.
Geen enkele leerling in Mook en Middelaar heeft aangegeven aan sexting te doen. Ook in Hardinxveld-Giessendam (0,5%) en Druten (0,8%) worden nauwelijks seksueel getinte berichten verstuurd.
De coronapandemie heeft de (seksuele) ontwikkeling van jongeren mogelijk verstoord
Simone Belt, woordvoerder bij Helpwanted.nl, vertelt dat er enkele opmerkelijke trends waarneembaar zijn sinds de aanvang van de Covid-19 pandemie.
Een enquête van Helpwanted.nl onder ruim 1100 jongeren in december 2020 toont aan dat jongeren tijdens de covid crisis zelfs iets minder aan sexting zijn gaan doen dan vóór de pandemie. Onafhankelijk onderzoek door Kenniscentrum Rutgers bevestigt dit beeld.
Belt: “Sexting is voor jongeren veelal een verlengde van offline contact. Als het offline contact terugloopt, zoals tijdens een lockdown, dan loopt dus ook het sextingcontact terug.”
De waargenomen afname van sexting onder jongeren is mogelijk zorgwekkend, omdat sexting voor veel jongeren deel uitmaakt van een gezonde seksuele ontwikkeling. De covidpandemie en bijbehorende maatregelen belemmeren jongeren mogelijk in hun zoektocht naar zichzelf en het exploreren van hun interpersoonlijke relaties en seksualiteit.
Belt vertelt ook dat tijdens de eerste lockdown in april/mei 2020, het aantal meldingen van online seksueel misbruik dat Helpwanted.nl ontving verdubbelde, van 400 naar ruim 800 meldingen per maand. Na de eerste lockdown liep dit aantal weer terug.
Dit komt volgens Belt echter niet per definitie doordat het aantal incidenten van online misbruik is toegenomen in deze eerste lockdownperiode. Het lijkt erop dat jongeren door de stricte coronamaatregelen minder mogelijkheden hadden om met anderen over hun problemen te praten. Hun hele sociale leven stond ineens op zijn kop. Ook jongeren die vóór de covidcrisis al met grooming of seksueel misbruik te maken hadden gehad, trokken tijdens de lockdown pas aan de bel. Voorheen vonden ze afleiding in school, werk en contact met leeftijdsgenoten, en plots hadden ze door de lockdown volop tijd om te piekeren over hetgeen hen was overkomen. Deze jongeren hadden hier dermate veel last van dat ze bij Helpwanted.nl en soortgelijke organisaties aanklopten.
De risico’s van sexting
Het sturen van een seksueel getint bericht is niet per definitie schadelijk, maar zeker het sturen van expliciet beeldmateriaal kan significante gevolgen hebben. Ook wanneer een tiener iemand vertrouwt, kan zo’n foto alsnog in verkeerde handen vallen.
Veruit het grootste risico van sexting is dan ook dat een naaktfoto of -video publiekelijk wordt gemaakt of wordt doorgestuurd naar klasgenoten. Dit kan op zichzelf weer leiden tot bijvoorbeeld pesten, eenzaamheid, een slechter zelfbeeld of zelfs mentale problemen.
Sextortion
Belt vertelt dat de meeste meldingen die bij Helpwanted.nl binnenkomen betrekking hebben op bedreigingen en afpersingen. Het gaat dan vaak om naaktfoto’s en webcambeelden, waarbij slachtoffers onder druk worden gezet om geld of additioneel beeldmateriaal te sturen.
“Misbruik manifesteert zich op de plekken en apps die jongeren frequent gebruiken. Momenteel zie je dat Snapchat populair is, en daarmee een medium is waar seksueel misbruik frequent voorkomt. Maar dit komt dus vooral omdat jongeren het en masse gebruiken”, aldus Belt.
Onderzoeksmethode
Om erachter te komen hoeveel Nederlandse jongeren aan sexting doen, zijn cijfers van de verschillende GGD’s en het CBS naast elkaar gelegd en geanalyseerd. Het gaat om de meest recente cijfers, afkomstig uit 2019. De invloed van de coronamaatregelen is daarom nog niet terug te zien in deze sexting-cijfers.
Met dank voor het onderzoek uitgevoerd door Cybersecurity analist David Janssen.
Bron: cbs.nl, ggd.nl, helpwanted.nl, ecp.nl, rutgers.nl, vpngids.nl
Bekijk alle vormen en begrippen 》
Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier.
Sexting gerelateerde berichten 》
Meer nieuws
Inval en aanhouding voor diefstal cryptogeld
De politie heeft twee mannen opgepakt op verdenking van diefstal van grote sommen cryptogeld. Het duo zou in totaal meer voor meer dan 60.000 euro hebben gestolen van een bedrijf uit China. De hoofdverdachte is een 33-jarige man uit Amsterdam, zijn handlanger is een 28-jarige man uit Enkhuizen. Beiden zijn woensdagochtend 3 juni bij invallen in hun woningen gearresteerd.
6 miljoen dollar nog niet voldoende voor cybercriminelen achter REvil ransomware
De bende achter de beruchte REvil-ransomware, ook bekend als Sodinokibi, is begonnen met het veilen van de data die bij een slachtoffer is gestolen. Volgens de FBI hebben slachtoffers van deze ransomware al meer dan 6 miljoen dollar betaald voor het ontsleutelen van hun bestanden. Net als verschillende andere ransomwaregroepen besloot de REvil-bende om data van slachtoffers niet alleen te versleutelen, maar ook te stelen.
Aanhouding cybercrimineel voor DDoS afpersing
Ten minste negen MKB-bedrijven zijn slachtoffer geworden van een 24-jarige man die deze bedrijven de afgelopen weken afperste en hun websites platlegde met DDoS-aanvallen. Op 2 juni 2020 heeft de politie de man in zijn woonplaats Veenendaal aangehouden. Bij de aanhouding zijn onder andere een automatisch vuurwapen aangetroffen en is de auto van de verdachte in beslag genomen voor nader onderzoek. De recherche onderzoekt nog of verdachte mogelijk in verband kan worden gebracht met meer aangiften.
NAVO waarschuwt na cyberaanvallen op ziekenhuizen en onderzoekers
De NAVO veroordeelt cyberaanvallen en -activiteiten tegen instellingen als ziekenhuizen, gezondheidsdiensten en onderzoeksinstituten die een cruciale rol spelen bij het bezweren van de coronapandemie. De militaire alliantie is vastberaden alle middelen in te zetten om zich te verdedigen en aanvallers af te schrikken, staat in een verklaring van de Noord-Atlantische Raad, het politieke bestuursorgaan van de NAVO.
Verdachte aangehouden verdacht van veertig cybercrime zaken
Een 23-jarige man uit Sneek is in Amsterdam opgepakt. Hij zou tientallen mensen via crypto mining hebben opgelicht. ,,Gratis geld bestaat niet.’’
Politie "Cybercrime wordt steeds geraffineerder"
De toename van het aantal digitale delicten heeft ertoe geleid dat de politie hier de laatste jaren meer aandacht aan is gaan besteden. Speciale teams zijn ingericht en er is inmiddels veel ervaring opgedaan. Wat zijn de meest voorkomende zaken en waar lopen de cybercrime-bestrijders nog tegen grenzen aan?