Cybercriminelen slaan toe met feestdagen.. checken, dan bestellen

Gepubliceerd op 22 november 2022 om 15:00

First click here and then choose your language with the Google translate bar at the top of this page ↑

Sinterklaas is weer in het land, kortingsacties als Black Friday en Cyber Monday komen eraan, en Kerstmis staat voor de deur. Het is de tijd van het jaar dat cybercriminelen hun slag proberen te slaan. Ben je van plan om bij een nieuwe, onbekende webshop wat te kopen? Check dan eerst de reviews voordat je iets bestelt.

Dat adviseert de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Samen met de Consumentenbond, het Europees Consumenten Centrum (ECC), de Fraudehelpdesk en het Landelijk Meldpunt Internetoplichting (LMIO) van de politie wil de handelswaakhond voorkomen dat er in de laatste maanden van het jaar onnodig veel slachtoffers vallen.

Helft consumenten probleem met webwinkel

Bovenstaande organisaties ontvangen in deze periode veel klachten van consumenten. Zij kopen online een product en lopen daarna tegen problemen aan. Ze krijgen hun bestelling later geleverd dan beloofd, er is iets mis met het product, ze ontvangen iets anders of krijgen in het ergste geval helemaal niets. In dat laatste geval spreken we van aankoopfraude.

Uit onderzoek van de ACM blijkt dat de helft van de consumenten het afgelopen jaar een probleem had met een webshop. Een groot deel van deze problemen is eenvoudig te voorkomen, zo stelt Edwin van Houten, directeur Consumenten bij de ACM. “Veel problemen die we zien, zijn te voorkomen als consumenten vóóraf de webshop checken. Daarom slaan we nu de handen ineen om consumenten erop te wijzen dat ze, zeker bij onbekende webshops, reviews moeten checken voordat ze bestellen. Dat kan achteraf veel gedoe schelen”, zegt de topman.

Reviews bij onbekende webshops

Ongeveer zes op de tien consumenten (59 procent) kocht het afgelopen jaar iets bij een webwinkel waar hij of zij nog nooit van had gehoord, of in het verleden eerder iets heeft gekocht. Kopers beseffen zich dat het kopen bij een onbekende webshop meer risico’s met zich meebrengt dan shoppen bij een bekende online retailer, maar gedragen zich niet anders.

Bij een gerenommeerde webwinkel kijkt 43 procent van de kopers naar reviews voordat ze iets bestellen. Bij onbekende webshops is dat met 55 procent iets hoger, maar niet veel hoger. De ACM en partners vinden dat dit percentage fors omhoog moet.

Komende tijd extra alert

“Relatief een grote groep consumenten tuint erin”, waarschuwt Tanya Wijngaarde, woordvoerster bij de Fraudehelpdesk tegenover het Algemeen Dagblad. Tussen 1 januari en 1 november van dit jaar ontving de Fraudehelpdesk van 4.276 mensen een melding over een malafide webshop. In totaal gingen 3.524 mensen de mist in. Het schadebedrag liep daarbij op tot 822.822 euro.

Afgelopen jaar kwamen er bij de Fraudehelpdesk 6.067 meldingen binnen en waren 5.039 mensen het slachtoffer van online oplichting. Het totale schadebedrag kwam onder de streep uit op 1.050.255 euro. Wijngaarde verwacht voor dit jaar ongeveer dezelfde aantallen. Ze waarschuwt consumenten om tijdens de feestdagen extra alert te zijn.

Schadebedrag nu al torenhoog

De meldingen die bij de Fraudehelpdesk binnenkomen, zijn slechts het spreekwoordelijke topje van de ijsberg. Het Landelijk Meldpunt Internetoplichting (LMIO) van de politie ontving dit jaar al 10.500 aangiften van oplichting door onbetrouwbare webshops. “Het lijkt wel alsof iedereen online bestellen heeft ontdekt, inclusief de fraudeurs. Je ziet dat malafide webshops inspelen op de vraag en behoeftes van mensen”, zo zegt Gijs van der Linden van het LMIO tegen het Algemeen Dagblad.

Het gemiddelde schadebedrag van gedupeerden bedraagt 357 euro, een verdubbeling ten opzichte van 2021. Het schadebedrag over 2022 bedraagt tot nu toe maar liefst 3.731.486 euro. “Dat is bijna één miljoen euro meer dan in 2021, terwijl de feestdagen nog voor ons liggen”, stelt Van der Linden. Dit jaar heeft de politie al 330 malafide webwinkels offline gehaald.

De ACM geeft een aantal tips wat consumenten kunnen doen om niet het slachtoffer te worden van een nepwinkel. “Het belangrijkste en makkelijkste is om vooraf te checken zijn reviews. Google het woord ‘reviews’ en de URL van de webshop en bekijk de ervaringen van anderen op meerdere reviewsites. Of check meldingen en aangiftes op de website van de politie. Met zo’n snelle check filter je de oplichters of webshops die hun zaken niet op orde hebben er bijna altijd uit”, aldus ACM-woordvoerster Saskia Bierling.

Advies

Check altijd de reviews

Ken je de webshop nog niet? Een review check van één minuut is vaak al genoeg om een hoop gedoe te besparen.

  • Google de url van de webshop + het woord ‘review’
    Zo vind je snel verschillende bronnen. Omdat sommige nepshops een naam gebruiken die op de naam van een echte webshop lijkt, is het slim om het hele webadres in te typen.

  • Bekijk de reviews op onafhankelijke reviewwebsites
    Op Klachtenkompas.nl en Klacht.nl vind je reviews van Nederlandse consumenten. Voor buitenlandse webwinkels kun je ook op Trustpilot of andere Engelstalige reviewsites kijken. 

  • Controleer ook de echtheid van reviews
    Soms schrijven onbetrouwbare webshops zelf nepreviews. Check daarom reviews op verschillende sites. Let ook op het aantal reviews en door wie en wanneer de reviews geschreven zijn. Zijn er veel reviewers die in dezelfde periode reageren en die maar over één bedrijf hebben geschreven? Wees dan alert. Verder geldt: hoe meer reviews, hoe betrouwbaarder de score.

Betaal achteraf, met creditcard of PayPal

Achteraf en verzekerd betalen kan handig zijn. Zeker als je voor het eerst bestelt bij een webshop die je nog niet kent. En ook fijn: kost je geen extra tijd.

  • Betaal achteraf
    Bijvoorbeeld met Riverty (AfterPay) of Klarna. Dan kun je ervoor kiezen om niet te betalen als er iets misgaat met de levering van je bestelling. Laat de verkoper wel even weten dat je pas betaalt als je de bestelling hebt gekregen.
  • Betaal verzekerd
    Bijvoorbeeld met creditcard of PayPal. Wist je dat deze betaalmethoden bescherming bieden? Zo kun je meestal je geld terugkrijgen als je bestelling niet geleverd wordt of als er iets verkeerd is.

Check de gegevens

Door de reviews te checken haal je de meeste problematische webshops eruit. Maar meer speurwerk betekent ook meer zekerheid.

  • Check of er een adres, telefoonnummer en e-mailadres op de site staat
    Zo weet je of je de webshop kunt bereiken als er iets misgaat. Je kunt de gegevens ook controleren door bijvoorbeeld het adres in Google Maps in te voeren of te bellen en kijken of iemand de telefoon opneemt.
  • Check of de webshop geregistreerd staat in een handelsregister
    Voor Nederlandse webshops kun je kijken in het KVK-register. Voor webshops in andere EU-landen kun je kijken in dit Europese register. Kun je het bedrijf hierin niet vinden? Dan kan dit een teken zijn dat het een onbetrouwbare webshop is.
  • Check de website van de politie
    In het register van de politie zie je of er aangifte is gedaan tegen de webshop. Je kunt zoeken op de url van de webwinkel, maar ook op een e-mailadres, telefoonnummer of rekeningnummer.
  • Weet je niet zeker of je met een betrouwbare webwinkel te maken hebt? Je kunt het webadres invullen bij de ScamCheck van Veilig Internetten. Dan krijg je direct een indicatie van de betrouwbaarheid.

Bestelling niet gekregen?

Je hebt een Playstation 5 besteld bij een Belgische webshop. De Playstation was op andere sites niet leverbaar, maar hier wel. Of toch niet? Je hebt de webwinkel al tien keer gemaild. De webwinkel stuurt je eerst nog geruststellende mails dat het wat langer duurt. Maar nu krijg je helemaal geen reactie meer.

Ik ben opgelicht, wat nu?

  • Doe aangifte. De kans dat de politie de daders pakt is klein. Maar alleen bij aangiften kan de politie de website uit de lucht laten halen om toekomstige oplichting te voorkomen.
  • Heb je betaald via een overboeking naar een Nederlandse rekening? Dan kun je tegenwoordig de gegevens van de oplichter bij je bank opgevragen. Dan kun je tegen deze persoon een civiele procedure starten of daar in ieder geval mee dreigen. 
  • Een andere creatieve oplossing om je geld terug te vragen is elke dag 1 cent overmaken met de mededeling ’Je bent een oplichter. Stort mij die € .. terug die je hebt gestolen.’ Doe dit in de taal van de fraudeur als het om een buitenlands banknummer gaat. Sommige gedupeerden melden dat dit effectief was.
  • Heb je betaald met een creditcard of met Paypal? Vraag je geld dan terug te storten en doe melding van de fraude bij het betaalsysteem. Download het juiste formulier bij je creditcardmaatschapij en vul dit in.
  • Houd ook je creditcardafschriften in de gaten. Soms worden de creditcardgegevens misbruikt om te webwinkelen op jouw kosten.
  • Meld je ervaring met de nepshop op klachtenkompas.nl.

Bron: consumentenbond.nl, politie.nl, ad.nl, acm.nl, vpngids.nl

Meer info over malafide websites

Meer malafide websites nieuws

Feest voor zowel consument als cybercriminelen

"Vaak gaat het om webwinkels die populaire producten verkopen zoals spelcomputers, foto-, film,- en audioapparatuur, maar ook smartphones, laptops en tablets. Dergelijke websites maken in een week veel slachtoffers. De politie investeert in extra capaciteit de komende feestmaanden, om deze malafide websites zo snel mogelijk te detecteren en offline te krijgen, aldus het LMIO" (politie Landelijk Meldpunt InternetOplichting)

Lees meer »