Cybercriminelen spelen in op emotie oorlog Oekraïne

Gepubliceerd op 15 maart 2022 om 15:00

De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.

Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.

Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne

Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.

Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens. 

De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Waar moet je opletten

'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'

Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie. 

Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'

Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne

Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne

Cyber Threat Advisory
PDF – 4,9 MB 168 downloads

Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel nieuws

Meer dan tienduizend Facebook accounts in handen van cybercriminelen

Android-malware met de naam 'FlyTrap' heeft tot nu toe meer dan tienduizend slachtoffers gemaakt in meer dan 140 landen. Via social engineering wisten de daders sessiecookies en andere gegevens te stelen en zo toegang te krijgen tot meer dan tienduizend Facebook-accounts. Vervolgens stalen de aanvallers allerlei persoonlijke gegevens en stuurden deze informatie door naar Command & Control servers.

Lees meer »

De meest beruchte Internet of Things cyberaanvallen

Smart Home-hackers (IoT) zijn brutaler en slinkser dan ooit. Om je te helpen geen gemakkelijk slachtoffer te worden van een creatieve Smart Home-hacker heeft netwerkfabrikant D-Link de meest beruchte aanvallen van de afgelopen jaren voor jou op een rijtje gezet.

Lees meer »

Overzicht cyberaanvallen week 31-2021

Computer hardware gigant GIGABYTE getroffen door RansomEXX ransomware, securitybedrijven luiden noodklok over ransomware-incidenten in Nederland en LockBit ransomware rekruteert insiders om bedrijfsnetwerken te doorbreken. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 170 week 31-2021

Een spoor van vernieling door het internationale bedrijfsleven, Marktplaats oplichting voorkomen en herkenen en mijn naam is Tim en ik doe aangifte van oplichting. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 170.

Lees meer »

Phishing, nepshop en fraude meldingen week 31-2021

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.

Lees meer »

Het darkweb behoort tot de openbare bronnen die ambtenaren mogen gebruiken

Het darkweb behoort tot de openbare bronnen die ambtenaren mogen gebruiken om de gegevens van bijstandsontvangers te controleren, maar onder een schuilnaam in contact treden met de burgers is niet toegestaan. Het zijn enkele saillante details uit de Handreiking Internetonderzoek die ambtenaren houvast geeft bij het online verzamelen van informatie in het kader van de Participatiewet.

Lees meer »

Marktplaats oplichting voorkomen en herkenen

Sommige bedrijfsnamen zijn bij bijna iedere Nederlander bekend: Unox, Hema en: Marktplaats. De tweedehands handel website is al sinds 1999 actief en wordt tegenwoordig door miljoenen Nederlanders gebruikt. Met een kleine 350.000 advertenties per dag krijgen er behoorlijk wat spullen een tweede leven. Dat gaat soms om een paar sneakers, maar ook om elektronica, auto’s en zelfs luxegoederen als klassieke Rolex horloges. Het zal je dan ook niet verbazen oplichters en andere criminelen dit zien als een volle appelboom waar flink wat geplukt kan worden.

Lees meer »

"Een burn-out is een groot probleem binnen incidentrespons-teams"

VMware heeft tijdens Black Hat USA 2021 zijn zevende, jaarlijkse Global Incident Response Threat Report gepresenteerd. Dit rapport analyseert hoe aanvallers de realiteit manipuleren en zo het moderne dreigingslandschap veranderen. Het rapport constateerde een drastische toename van destructieve aanvallen, waarbij aanvallers geavanceerde technieken gebruiken om meer gerichte, geavanceerde aanvallen uit te voeren die de digitale realiteit vervormen – via business communications compromise (BCC) of door manipulatie van tijd.

Lees meer »