De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Alarmerende stijging van het aantal aanvallen met ransomware en fileless malware
"De overgrote meerderheid (91,5%) van de malware vindt zijn weg naar bedrijfsnetwerken via verbindingen met https-versleuteling."
Overzicht cyberaanvallen week 39-2021
Systeem 130 Nederlandse boekhandels platgelegd door ransomware, minister wil verplichte externe audits en SOC-aansluiting voor het onderwijs en cybercriminelen lekken gegevens uitzendbureau Beverwijk na cyberaanval. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 178 week 39-2021
Traditionele criminaliteit neemt verder af cybercriminaliteit neemt verder toe, het moet anders en het kan anders, overheid te traag en cybercriminelen gingen afgelopen jaar 67% sneller te werk. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 178. Nog niet ingeschreven voor de nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.
Datalek nieuws en overzicht week 39-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 39-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Hij ontsnapte aan de grootste politie actie op het Darkweb - Deel 1: 'Nu is hij terug'
'DeSnake' is blijkbaar ontsnapt aan de 'take down' van AlphaBay door de opsporingsdiensten. De beheerder sprak met WIRED over zijn terugkeer - en de wederopstanding van de beruchte ondergrondse marktplaats. In deze 4-delige reeks nemen we je me in het donkere brein van 'deSnake'. Elke zaterdag, 4 weken lang op Cybercrimeinfo.nl.
Beleggen in bitcoins? 80% verliezen al hun geld!
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) ontvangt meer vragen en klachten over dubieuze internationale valuta en cryptomunten. Buitenlandse partijen die deze beleggingen aanbieden, adverteren steeds vaker op sociale media. Dat het om beleggingen met grote risico’s gaat, laten de aanbieders in het midden. Nederlanders riskeren hierdoor veel geld te verliezen.
Phishing aanval met Apple AirTag
Securityspecialist Brian Krebs adviseert Apple-gebruikers om op te passen met 'AirTags' die ze op straat vinden. Met de ingebouwde NFC-chip in iPhones kunnen eerlijke vinders achterhalen wie de eigenaar van de verloren AirTag is. Hackers en cybercriminelen kunnen deze feature misbruiken om nietsvermoedende slachtoffers om te leiden naar een phishing-pagina.
15 jarige krijgt jeugddetentie en leerstraf voor phishing en webshop fraude
De rechtbank Amsterdam heeft een vijftienjarige jongen wegens phishing en pakketfraude veroordeeld tot jeugddetentie en een leerstraf. Volgens de rechter maakte de tiener onderdeel uit van een criminele organisatie die slachtoffers maakte op onder andere Marktplaats en 2ehands.be. Slachtoffers werden benaderd via gekaapte en malafide accounts door personen die zich voordeden als kopers en verkopers van op de websites aangeboden goederen.
Cybercriminelen gingen afgelopen jaar 67% sneller te werk
Cybercriminelen gingen het afgelopen jaar maar liefst 67 procent sneller te werk dan in 2020. De gemiddelde breakout time, de tijd waarin cybercriminelen zich na eerste toegang kunnen bewegen in meerdere systemen, bedroeg het afgelopen jaar slechts 1 uur en 32 minuten. In 2020 lag de gemiddelde break out time nog op 4 uur en 37 minuten. Dit blijkt uit het jaarlijkse 'Threat Hunting Report' van CrowdStrike.
Het moet anders en het kan anders, overheid te traag
Nederlandse bedrijven en belangenorganisaties werken aan een eigen alarmsysteem tegen hackers. Bedrijven die een veiligheidsrisico lopen, moeten via dat systeem sneller gewaarschuwd worden dan via het huidige waarschuwingssysteem van de overheid.
Reactie minister op rapport 'Binnen zonder kloppen'
Het kabinet wil de digitale weerbaarheid van het onderwijs vergroten. In het middelbaar en hoger onderwijs zijn de afgelopen tijd belangrijke stappen gezet om dat te realiseren, maar er zijn aanvullende maatregelen nodig. De overheid wil onder meer dat alle onderwijsinstellingen aansluiting zoeken bij een Security Operations Center (SOC) en dat een onafhankelijk externe partij periodiek een audit uitvoert naar de bestaande beveiligingsmaatregelen.