De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Evil Corp: “De jacht op 's werelds meest gezochte hackers”
Veel van de mensen op de lijst van meest gezochte cybercriminelen van de FBI zijn Russisch. Terwijl sommigen naar verluidt voor de overheid werken en een normaal salaris verdienen, worden anderen ervan beschuldigd een fortuin te verdienen met ransomware-aanvallen en online diefstal. Als ze Rusland zouden verlaten, zouden ze gearresteerd worden, maar thuis lijken ze vrij spel te krijgen.
“Nu al vijf keer meer aangiftes ontvangen van malafide webwinkels”
Koopjesjagers op internet zijn afgelopen maanden op grote schaal opgelicht. Bij de politie kwamen nu al vijf keer meer aangiftes binnen tegen webwinkels die niet leverden wat ze beloofden vergeleken met heel 2019. Nu het koopjesjagen in aanloop naar Black Friday is begonnen en de feestdagen snel volgen, vreest de politie dat het daar niet bij blijft.
De wederopstanding van Emotet malware
Emotet is sinds vorige week weer actief en beveiligingsexperts vrezen voor een wederopstanding. De komende tijd kunnen we een forse toename aan spam en phishingmails verwachten. Onderzoekers zijn bang dat er wereldwijd honderdduizenden nieuwe slachtoffers gaan vallen.
Fraude met online betalingen stijgt met 208% tijdens Black Friday
In aanloop naar de Black Friday-periode werd een duidelijke toename van phishingaanvallen die online betaalpagina’s nabootsen opgemerkt. Dit aantal is meer dan verdubbeld met 208%. Deze en andere bevindingen staan in Kaspersky's rapport'Black Friday 2021: How to Have a Scam-Free Shopping Day'.
Overzicht cyberaanvallen week 46-2021
De Conti-ransomwaregroep "verdiende" sinds juli van dit jaar zeker 25,5 miljoen dollar, cyberaanval op Heijmans hackers proberen 1300 accounts te kraken en Russische ransomware bendes gaan samenwerken met Chinese hackers. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 184 week 46-2021
Geldezels prooi voor de politie en de georganiseerde misdaad, onbewust kwaadwillenden toegang geven tot je privégegevens ‘Assisted selfie fraude’ en terroristen gebruiken sociale media en het darkweb om te radicaliseren, te rekruteren en aan te zetten tot geweld. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 184.
Datalek nieuws en overzicht week 46-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 46-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Terroristen gebruiken sociale media en het darkweb om te radicaliseren, te rekruteren en aan te zetten tot geweld
De EU en haar lidstaten werken samen om radicalisering in Europa te voorkomen. Radicalisering is niet nieuw. Wel is het de laatste jaren een ernstiger bedreiging geworden, met name door nieuwe technologieën en het toenemend gebruik van internet en sociale media.
Online seksuele intimidatie, waaronder de fameuze ongevraagde dickpick, behoort inmiddels tot de orde van de dag
In september van dit jaar zit een vriendin van me in de trein. Ze krijgt een melding van Airdrop: iemand in de buurt wil haar een foto sturen. Uit automatisme klikt ze op accepteren. Het blijkt een dickpick: de vijfde in een paar maanden tijd. Ze kijkt nog even schichtig om zich heen: wie is de verzender in kwestie, houdt hij haar in de gaten?
Netflix, Disney en Amazon Prime zijn makkelijk te gebruiken voor phishing-scams
Scammers doen zich sinds kort voor als Netflix en andere streamingdiensten. Dat meldt cybersecuritybedrijf Kaspersky in zijn rapport woensdag.
Aanhouding 20 jarige te koppelen aan meer dan 100 cybercrime zaken
Met de aanhouding van een 20-jarige man uit Den Haag denkt de recherche meer dan honderd oplichtingszaken te hebben opgelost. Er is tussen 26 november 2020 en 21 september 2021 bijna 30.000 euro gestolen van rekeningen van slachtoffers via de zogenoemde Tikkie-fraude en 1 cent-methode. De verdachte wordt vrijdag 19 november voorgeleid bij de rechter-commissaris.