Cybercriminelen spelen in op emotie oorlog Oekraïne

Gepubliceerd op 15 maart 2022 om 15:00

De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.

Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.

Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne

Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.

Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens. 

De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Waar moet je opletten

'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'

Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie. 

Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'

Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne

Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne

Cyber Threat Advisory
PDF – 4,9 MB 178 downloads

Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel nieuws

Ruim 30.000 domeinnaamhouders gewaarschuwd voor malware en phishing

De Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN), de organisatie die de domeinnamen voor het .nl-domein beheert, heeft in een jaar tijd ruim 30.000 domeinnaamhouders gewaarschuwd voor malware en phishing. Dat meldt de organisatie in een transparantierapport (pdf onderaan het artikel).  Het gaat om de periode vanaf het vierde kwartaal van 2020 tot en met het derde kwartaal van 2021. Bij de meeste gevallen betrof het waarschuwingen voor phishing.

Lees meer »

Overzicht cyberaanvallen week 03-2022

FBI verdenkt Trickbot groep van ontwikkeling Diavol ransomware, account gegevens buitgemaakt bij ransomware aanval OpenSubtitles.org en nieuwe White Rabbit ransomware gekoppeld aan FIN8 hacking groep. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 193 week 03-2022

Cybergevaren in 2022 de grootste zorg voor bedrijven in Belgie en Nederland voor COVID-19, criminal-to-criminal-model met een duidelijke rolverdeling neemt verder toe in 2022 en politie roept mensen op alert te blijven middels lancering ABC-methode. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 193.

Lees meer »

Phishing, nepshop en fraude meldingen week 03-2022

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.

Lees meer »

Politie roept mensen op alert te blijven middels lancering ABC-methode

De politie heeft in september en oktober 2021 meerdere verdachten aangehouden in een grote cyberzaak. De verdachten gaven zich aan de telefoon uit als medewerkers van een bank en kwamen aan de deur bij slachtoffers. Deze babbeltruc, ook wel bankhelpdesk fraude genoemd, is gebruikt bij minimaal 95 personen. De politie roept mensen dan ook op om alert te blijven bij verdachte telefoontjes of mailtjes en lanceert daarom de ABC-methode.

Lees meer »

Criminal-to-criminal-model met een duidelijke rolverdeling neemt verder toe in 2022

Er zijn inmiddels al twee pandemie-jaren verstreken. Deze jaren hebben niet alleen veranderingen teweeggebracht in de werkcultuur, maar hebben ook gezorgd voor compleet nieuwe security-uitdagingen. Waar in het eerste coronajaar het verhuizen van medewerkers naar de thuisomgeving centraal stond, werden bedrijven het afgelopen jaar geconfronteerd met de veiligheidsrisico’s die deze, soms overhaaste, digitalisering met zich meebracht. Om de veiligheidsrisico’s het komende jaar te minimaliseren, zullen bedrijven hun IT-beveiligingsinfrastructuur moeten aanpassen aan de cloud. Nicolas Casimir, CISO EMEA bij Zscaler, gaat verder in op deze en andere trends voor het komende jaar.

Lees meer »

Hoe herken je nep advertenties op websites waar sekswerkers kunnen adverteren?

Op websites waar sekswerkers kunnen adverteren, staan minstens 300 advertenties waar klanten mee worden opgelicht. Achter deze advertenties gaan oplichters schuil, die via gestolen afbeeldingen mannen naar hun profiel lokken. Zodra zij een afspraak willen maken, moeten ze vooruit betalen en komt het nooit tot een ontmoeting. Dat blijkt uit onderzoek van Pointer (KRO-NCRV).

Lees meer »