De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
De evolutie van WhatsApp fraude
Bij Whatsapp-fraude benaderen criminelen slachtoffers via WhatsApp en doen zij zich voor als een familielid in geldnood. Bellen naar het betreffende nummer ontmaskert de oplichter al snel, maar wat als deze straks kan opnemen met een perfect nagemaakte stem?
Cybercriminele kartels richten zich nu ook op marktstrategieën, beleggingsrekeningen en banken
Financiële instellingen zijn in toenemende mate slachtoffer van ransomware en hebben te maken met destructieve aanvallen. Cybercriminele kartels beperken zich niet langer tot fraude met overschrijvingen, maar richten zich nu ook op marktstrategieën, beleggingsrekeningen en banken.
Je naam, adres en telefoonnummer op straat? Dit kunnen hackers met die persoonsgegevens
Vorige maand zijn acht woningcorporaties gehackt door Russen. Veel gegevens van huurders liggen daarmee op straat, zoals namen, adressen, telefoonnummers en bankrekeningnummers. Wat cybercriminelen daar mee kunnen? Meer dan je denkt, zeggen experts.
Overzicht cyberaanvallen week 16-2022
De Nederlandse Politie ontvangt jaarlijks zo'n tweehonderd aangiftes van ransomware, zwembad Enkhuizerzand getroffen door cybercriminelen en servers REvil weer online na maanden van inactiviteit. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
De nieuwe Cyber Ambassadeurs
Afgelopen februari en maart hebben Jonathan van Eerd, beleidsadviseur (cyber)veiligheid en cybercrime expert Peter Lahousse weer een nieuwe groep cyber ambassadeurs opgeleid! Onze felicitaties gaan natuurlijk uit naar de cyber ambassadeurs! Een mooi moment om er even op terug te blikken.
Cybercrime nieuwsbrief 206 week 16-2022
‘Pegasus spyware’ we horen er steeds meer over, maar wat is het? Via overlijdensadvertenties in kranten werden recent weduwen en weduwnaars benaderd en de flessen champagne gingen erdoorheen, de kasten hingen vol met merkkleding en hij maakte ‘stoere’ foto's met stapels bankbiljetten. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 206.
Digiweerbaar met de Cyber Sessies: Aflevering 2 'Hoe groot is de kans om te worden gehackt?'
De dreiging en impact van cyberaanvallen groeit met de dag. Meer en meer mensen en MKB'ers worden slachtoffer van online criminelen. Opvallend is dat we nog altijd en masse heel naïef in de wedstrijd staan, want zo'n hack zal jou toch niet overkomen?
“20 procent van de persoonsgegevens van burgers onvoldoende beschermd”
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) ontving afgelopen jaar 24.866 meldingen van datalekken. Het aantal privacyklachten van burgers daalde naar 18.914. Tot slot verschafte de toezichthouder 95 keer een advies over wetgeving. Dat blijkt uit het jaarverslag van de Autoriteit Persoonsgegevens, dat dinsdagavond openbaar is gemaakt.
IoT apparaten kunnen ook ingezet worden voor DDoS-aanvallen
Slimme apparaten die met dankzij netwerk van sensoren met elkaar en het internet in verbinding staan, veranderen onze maatschappij. De snelheid waarmee deze smart devices of IoT-apparaten worden ontwikkeld, heeft echter een prijs: op het gebied van cybersecurity zijn ze vaak onveilig. Zodoende vormen ze “een groot risico voor de maatschappij”. Dat schrijft Agentschap Telecom in zijn jaarverslag ‘Veiligheid in tijden van verandering’.
Hackersgroep ‘Shuckworm’ slaan opnieuw toe in Oekraïne
De Russische staatshackers voeren de ene na de ander cyberaanval uit op Oekraïense doelwitten. Daarvoor maken ze gebruik van diverse varianten van de 'Pterodo malware'. Door een intensieve en aanhoudende aanvalscampagne hopen de daders zo veel mogelijk schade toe te brengen. Dat concludeert Threat Hunter Team van cybersecuritybedrijf Symantec in een analyse.
Flessen champagne gingen erdoorheen, de kasten hingen vol met merkkleding en hij maakte ‘stoere’ foto's met stapels bankbiljetten
Het Openbaar Ministerie heeft tegen twee mannen die worden verdacht van het uitvoeren van phishingaanvallen tegen Marktplaats-gebruikers gevangenisstraffen geëist. Het gaat om een 23-jarige man uit Tiel en een 22-jarige man uit Beneden-Leeuwen. Volgens het OM benaderden de twee personen die spullen op Marktplaats adverteerden.
Via overlijdensadvertenties in kranten werden recent weduwen en weduwnaars benaderd
De politie heeft dinsdag 19 april een 27-jarige man uit Den Bosch aangehouden op verdenking van het plegen van bankhelpdeskfraude. De politie kwam de man op het spoor omdat in Limburg een aantal hoogbejaarde personen aangifte deden nadat zij slachtoffer werden van iemand die zich voor deed als een medewerker van de bank. De man wordt op dit moment verdacht van betrokkenheid bij zaken in onder andere Valkenburg en Brunssum en in verschillende andere provincies in het land.