Cybercriminelen spelen in op emotie oorlog Oekraïne

Gepubliceerd op 15 maart 2022 om 15:00

De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.

Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.

Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne

Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.

Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens. 

De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Waar moet je opletten

'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'

Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie. 

Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'

Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne

Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne

Cyber Threat Advisory
PDF – 4,9 MB 168 downloads

Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel nieuws

Breda maakt inwoners weerbaarder tegen Cybercrime

Cybercrime wordt landelijk een steeds groter probleem: meer mensen worden het slachtoffer van online fraude, het aantal phishingmails en nep-smsjes neemt toe en het schadebedrag dat mensen kwijtraken wordt hoger. In Breda is een buurtinitiatief gelanceerd om bewoners weerbaarder te maken.

Lees meer »

Drugshandel op Darkweb leidt naar Sliedrecht

Drugshandel gebeurt niet alleen op straat, ook via het Darkweb kun je aan je pillen en poeders komen. Kopers en verkopers denken hier anoniem te zijn maar niets is minder waar. Het cybercrimeteam Rotterdam deed een onderzoek naar deze online handel, wat heeft geleid tot de veroordeling van een man en vrouw die vanuit hun huis in Sliedrecht ruim 47 pakketten met drugs naar het buitenland verstuurden.

Lees meer »

PSV-cybercrime Phishing Smishing Vishing overzicht week 35-2019

Phishing, Smishing is het vissen (hengelen) naar inloggegevens en persoonsgegevens van gebruikers. Dit gebeurt via (massaal verzonden) e-mails of SMS'jes, online handelsplaatsen of berichten op social media. Daarin wordt gevraagd in te loggen op een website die sprekend lijkt op die van bijvoorbeeld een bank of een nepsite. Als u inlogt, worden uw inloggegevens meteen doorgestuurd naar de fraudeur.

Lees meer »

Datalek overzicht week 35-2019

Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.

Lees meer »

E-sim maakt overnemen mobiel nummer door hackers eenvoudiger

Een e-sim is een elektronische simkaart die al in je telefoon of tablet zit. Het enige wat je hoeft te doen, is een abonnement op de e-sim zetten. Door een e-sim kun je meerdere abonnementen tegelijkertijd op één toestel gebruiken, bijvoorbeeld een zakelijk en privé-abonnement, maar ook een tijdelijke databundel voor gebruik in de VS. De smartphones die in Nederland verkrijgbaar zijn en e-sim ondersteunen, zijn de iPhone XS, XS Max en XR. Bij tablets gaat het om de iPad Pro en iPad Air. Het maakt voor de aanval niet uit welk apparaat het slachtoffer heeft: elke klant van T-Mobile kan een e-sim activeren. Het is niet duidelijk hoeveel Nederlanders gebruikmaken van een e-sim. Wanneer andere providers de e-sim gaan aanbieden en op welke manier, is ook nog niet bekend.

Lees meer »

Tor Project op zoek naar nieuwe servers om censuur te omzeilen

Het Tor Project is op zoek naar nieuwe servers om overheidscensuur te omzeilen, aangezien de huidige servers vroeg of laat op een 'blocklist' kunnen belanden. Dagelijks maken zo'n 2,5 miljoen mensen gebruik van het Tor-netwerk om hun privacy te beschermen, maar ook om websites te bezoeken die in het land van herkomst worden geblokkeerd.

Lees meer »

Malware ontvreemd pincodes voor Sim Swapping

Cybersecurity onderzoekers hebben een nieuwe variant van de 'TrickBot-malware' ontdekt die pincodes probeert te ontvreemden om zo het telefoonnummer van het slachtoffer over te nemen. Een aanval die ook wel 'sim-swapping' wordt genoemd. De malware heeft het vooralsnog alleen op Amerikaanse telecomklanten voorzien.

Lees meer »

Zes aanhoudingen na fraude via Tikkietruc (BetaalAppFraude)

Met de aanhouding van zes verdachten voor het plegen van misdrijven als fraude, computervredebreuk, oplichting en witwassen denkt de politie een groot aantal misdrijven te hebben opgelost. De verdachten, vier mannen van 18 tot 20 jaar uit Groningen, een 25-jarige man uit Diemen en een 19-jarige man zonder vaste woonplaats, worden ervan verdacht dat zij 375 mensen hebben opgelicht met de zogenoemde ‘Tikkietruc’ (BetaalAppFraude).

Lees meer »