De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Meer dan een kwart slachtoffer van cybercrime afgelopen jaar
Een meerderheid van de Nederlandse consumenten (55 procent) is bezorgder dan ooit over hun online privacy, zo blijkt uit het jaarlijkse 'Cyber Safety Insights Report' van 'NortonLifeLock'. De grootste zorgen onder consumenten is dat hun gevoelige, persoonlijke gegevens zonder toestemming worden doorverkocht aan derde partijen en gebruikt worden in besluitvormingsprocessen (41 procent).
In een week vijfduizend malafide Corona websites opgericht
Het aantal nieuwe websites gerelateerd aan corona stijgt fors. Deze week kwamen er bijna tienduizend nieuwe domeinnamen bij die gelinkt zijn aan COVID-19, zegt onderzoeksinstituut TNO tegen Reporter Radio (KRO-NCRV). TNO legde de lijst met bijna tienduizend corona-websites naast een database waarin het Amerikaanse internetbedrijf Domaintools onbetrouwbare coronasites registreert. "Ongeveer de helft van de bedrijven op onze lijst is volgens Domaintools niet te vertrouwen, waarschijnlijk phishing", zegt Hugo Bijmans, onderzoeker bij TNO.
FBI: criminelen versturen USB-sticks met malware
De FBI heeft organisaties gewaarschuwd voor criminelen die malafide usb-sticks via de post rondsturen en malware installeren. In sommige gevallen worden ook cadeaubonnen of teddyberen meegestuurd. Onlangs waarschuwde ook al een securitybedrijf dat het een aanval had ontdekt waarbij er een usb-stick naar een bedrijf was gestuurd.
Criminaliteit verschuift als de gelegenheid verschuift
De nieuwsmedia melden dat gedurende deze coronacrisis de criminaliteit in het algemeen afneemt, terwijl de cybercriminaliteit juist toeneemt. Hoe beïnvloedt de crisis de misdaad?
Cybercrime nieuwsbrief 100 (week 14-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 14-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 14-2020
Wat is phishing »
Op fora op het darkweb moedigen criminele hackers elkaar aan
Het coronavirus biedt hackers en phishers een dankbare kapstok. Thuiswerken kent risico’s voor bedrijfssystemen en de honger naar informatie maakt mensen gevoelig voor phishingmails. In maart zou het aantal digitale aanvallen maar liefst 475 procent hoger zijn geweest dan in februari.
Cybercriminelen proberen je te lokken met valse Netflix-websites
Ethische hackers van Check Point, een Israëlisch bedrijf dat gespecialiseerd is in internetveiligheid, hebben ontdekt dat cybercriminelen de laatste week twee keer zoveel websites hebben gecreëerd met de naam "Netflix" erin.
Malware in tal van apps voor kinderen
Er zullen hoogstwaarschijnlijk een aantal gevaarlijke apps op je mobiele telefoon geïnstalleerd zijn die malware bevatten. Het gaat hierbij voornamelijk om apps voor kinderen.
Politie haalt tien malafide 'corona webshops' offline
Antibacteriële bankpassen, een COVID-tracker app en talloze webwinkels die mondkapjes aanbieden: allemaal nep.
Kinderen worden opgelicht via Instagram en Snapchat
Bij Opgelicht?! komen verhalen binnen van ouders met enorme telefoonrekeningen. De oorzaak: één van de kinderen dacht onschuldig wat geld te verdienen door een paar telefoontjes te plegen. Jongeren worden via social media zoals Snapchat en Instagram benaderd door een anoniem en vreemd account met de vraag of ze snel en makkelijk geld willen verdienen. Goed verdienen, toch?