De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
"Organisatie voorbereiden op DDoS-aanvallen is lastig"
De Zeeuwse internetprovider 'Delta' werd vrijdag getroffen door een ernstige DDoS-aanval. Daarbij werd zoveel data naar het bedrijf gestuurd, dat de servers overbelast raakten. Het had volgens experts voorkomen kunnen worden, maar dat wordt wel steeds moeilijker, zo zeggen zij tegenover Trouw. Hoe kan het dat providers zich nog steeds laten verrassen door zo’n digitale bestorming?
Cybercrime nieuwsbrief 121 (week 35-2020)
Meer cybercrime vormen en begrippen »
Datalek nieuws en overzicht week 35-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 35-2020
Wat is phishing »
Update 3: Internet provider 'Delta' offline door "enorm grote DDoS-aanval"
Een ddos-aanval zorgt ervoor dat een onbekend aantal klanten van internetprovider 'Delta' op dit moment geen internet heeft.
Het lijkt onschuldig, maar voor je het weet ben je een 'geldezel'
Een 21-jarige Stadjer heeft volgens het Openbaar Ministerie een belangrijke rol gespeeld in een omvangrijke cybercrimezaak. Eén van de slachtoffers was een ondernemer in Noord-Nederland die hierdoor 1,1 miljoen euro kwijtraakte.
DDoS aanval ter afleiding om vervolgens Malware te injecteren bij Tesla
De Amerikaanse FBI heeft een Rus opgepakt, die ervan wordt verdacht dat hij autofabrikant Tesla wilde hacken.
Banken in 38 landen aangevallen
De Amerikaanse overheid heeft een waarschuwing afgegeven voor een Noord-Koreaanse groep genaamd 'BeagleBoyz' die wereldwijd banken zou aanvallen met als doel het legen van geldautomaten en uitvoeren van frauduleuze financiële transacties.
Gecoördineerde actie in achttien landen
Eurojust heeft, in samenwerking met Europol en het Amerikaanse politieapparaat, een internationale piraterij bende opgerold.
Cryptojacking aanvallen toegenomen met 163%
Cyberbeveiligingsbedrijf Symantec heeft een nieuw onderzoek uitgevoerd naar cryptojacking-aanvallen.
Een op drie Nederlanders verwacht nooit slachtoffer te worden van internetoplichting
Phishing mails afkomstig van je bank, nep WhatsApp-berichten van je ‘kind in geldnood’ en Marktplaats advertenties die gouden bergen beloven maar niet leveren.
Darkweb marktplaats 'Empire' zinkt
De populaire darkweb markt 'Empire' is al minstens 48 uur offline, waarbij sommige gebruikers een exit-scam vermoeden en anderen de schuld geven aan een langdurige DDoS-aanval (Distributed Denial-of-Service).