Cybercriminelen spelen in op emotie oorlog Oekraïne

Gepubliceerd op 15 maart 2022 om 15:00

De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.

Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.

Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne

Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.

Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens. 

De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Waar moet je opletten

'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'

Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie. 

Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'

Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne

Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne

Cyber Threat Advisory
PDF – 4,9 MB 174 downloads

Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel nieuws

QR-code scanner App wordt na update Malware

Tien miljoen gebruikers van de 'Barcode Scanner-app' die in de Google Play Store werd aangeboden zijn na een update van de app met malware besmet geraakt. Dat laat anti-malware-bedrijf 'Malwarebytes' weten. 'Barcode Scanner' laat gebruikers barcodes en QR-codes scannen. De app was al sinds 2017 in de Google Play Store te vinden.

Lees meer »

Ransomware weekoverzicht 05-2021

Belgisch ziekenhuis valt terug op papier na ransomware-aanval, Amerikaanse scholen al twee dagen gesloten wegens ransomware, en zijn er nieuwelingen die gebruik maken van 'open ransomware-as-a-service diensten' die onbedoeld gegevens vernietigen? Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 144 (week 05-2021)

Nederland aantrekkelijk voor statelijke actoren en hackers, DDoS-aanvallen op bancaire systemen in 2020 weer heftiger dan het jaar daarvoor en "Ik denkt dat het bijstaan van gedupeerden van internetfraude de toekomst wordt". Dit en meer lees je in nieuwsbrief 144. Nog niet ingeschreven voor deze gratis nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.

Lees meer »

Digitale fraude, oplichting meldingen week 05-2021

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Liever anoniem? Klik dan hier.

Lees meer »

"Nieuwsgierigheid is de brandstof voor ontdekken, onderzoeken en leren"

Het is interessant om eens rond te kijken op het darkweb, maar het is er ook behoorlijk gevaarlijk. Voor je het weet klik je op een malafide link en is je computer geïnfecteerd met malware of krijg je iets te zien waar je 's nacht wakker van ligt. Daarom adviseren we om niet naar het darkweb te gaan, tenzij je daar een goede reden voor hebt.

Lees meer »

“Dat zal mij niet overkomen”

Internet fraudeurs maken slim gebruik van de coronacrisis. Het OM wil samen met verschillende betrokken partners iets doen aan de exponentiële groei van cybercriminaliteit. ''Op het moment dat het businessmodel lucratief blijft, zul je zien dat steeds meer criminelen zich daarop gaan richten en de omvang alleen gaat toenemen de komende tijd'', zegt Michiel Zwinkels, hoofdofficier van justitie bij het Openbaar Ministerie en landelijk portefeuillehouder Cybercrime.

Lees meer »

Nieuwe malware gericht op wetenschappelijke onderzoeksnetwerken

Cybercrime onderzoekers hebben 'Kobalos' ontdekt, malware die supercomputers – zogenaamde high performance computer (HPC) clusters - heeft aangevallen. De onderzoekers werkten samen met het 'CERN Computer Security Team' en andere organisaties die betrokken zijn bij het inperken van aanvallen op deze wetenschappelijke onderzoeksnetwerken. Onder de doelwitten bevonden zich onder andere een grote Aziatische Internet providers een Noord-Amerikaanse leverancier van endpoint security, alsook verscheidene private servers.

Lees meer »