Cybercriminelen spelen in op emotie oorlog Oekraïne

Gepubliceerd op 15 maart 2022 om 15:00

De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.

Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.

Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne

Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.

Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens. 

De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Waar moet je opletten

'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'

Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie. 

Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'

Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne

Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne

Cyber Threat Advisory
PDF – 4,9 MB 168 downloads

Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel nieuws

Digitale fraude, oplichting meldingen week 16-2021

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.

Lees meer »

Beruchte gebeurtenissen op het darkweb

Het darkweb wordt vaak als een duistere plaats gezien, waar volop illegale en gruwelijke activiteiten plaatsvinden. Maar dit is echter niet het enige dat je op het darkweb tegenkomt. Het Tor netwerk van websites bevat namelijk ook platforms waar klokkenluiders ondersteund worden, open discussieforums en zelfs een aantal grappige websites.

Lees meer »

“De effectiviteitswinst die het nieuwe inlichtingenmiddel moest opleveren, is nog niet verzilverd”

Bij de voorbereiding en uitvoering van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv 2017), was er te weinig oog voor de uitvoering van de wet door de Algemene en Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD en MIVD). De extra waarborgen om de privacy van burgers te beschermen hebben de werkwijze en aanvraagprocedures complexer gemaakt. Dat gaat ten koste van hun primaire taak: onderzoek doen in het belang van de nationale veiligheid. Tevens staan hierdoor de operationele slagkracht en toekomstbestendigheid van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten onder druk.

Lees meer »

Criminelen zijn creatief: Verificatieverzoek via Marktplaats

Er is een nieuwe variant opgedoken van de oplichtingstruc waarbij je via WhatsApp een Marktplaats-verificatieverzoek moet voltooien. De layout van de nagemaakte 'Marktplaats'-website is anders dan gebruikelijk, maar wel levensecht wat betreft zaken als huisstijl. Dit keer hopen oplichters klanten van maar liefst elf banken ertoe te verleiden om inloggegevens voor internetbankieren af te staan, met alle schadelijke gevolgen van dien. Zo herken je deze site.

Lees meer »

Cyberaanval raakt 96 notariskantoren in Nederland

Zesennegentig notariskantoren zijn de dupe geworden van een cyberaanval. Op vrijdagochtend 16 april is ICT-leverancier Managed IT uit Nieuwegein gehackt door een onbekende aanvaller. Uit voorzorg hebben het bedrijf en een aantal notariële softwareleveranciers hun servers en databases afgesloten.

Lees meer »

Zeer kritieke en actief aangevallen zerodaylek in VPN software Pulse Secure

Pulse Secure waarschuwt voor een zeer kritiek en actief aangevallen zerodaylek in de vpn-software van het bedrijf waardoor aanvallers op afstand kwetsbare vpn-servers kunnen overnemen. Een beveiligingsupdate is nog niet voorhanden en volgens Pulse Secure vormt het beveiligingslek een zeer groot risico voor organisaties. De kwetsbaarheid, aangeduid als CVE-2021-22893, scoort op een schaal van 1 tot en met 10 wat betreft de impact een maximale score van 10.

Lees meer »

Zombies (botnets) rukken op in Nederland

Spamhaus meldt een sterke stijging van het aantal botnetservers in Nederland. In vergelijking met een jaar eerder steeg het aantal botnetservers in ons land met 27 procent. Daarmee schiet ons land Rusland voorbij, dat jarenlang de Europese lijst aanvoerde.

Lees meer »

Ransomware weekoverzicht 15-2021

De stad Floreffe (B) slachtoffer van een cyberaanval, kamervragen over aanmerken van voedselvoorziening als vitale infrastructuur en wie is de koning van ransomware aanvallen? Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »