Cybercriminelen spelen in op emotie oorlog Oekraïne

Gepubliceerd op 15 maart 2022 om 15:00

De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.

Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.

Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne

Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.

Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens. 

De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Waar moet je opletten

'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'

Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie. 

Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'

Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne

Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne

Cyber Threat Advisory
PDF – 4,9 MB 174 downloads

Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel nieuws

Cyberweerbaarheid verhogen op 'automatiserings- en control systemen' met de 'Security Checker'

Een publiek-privaat samenwerkingsverband introduceerde afgelopen maandag de 'Security Check Procesautomatisering'. Dit is een interactieve zelfscan die is ontwikkeld om Nederlandse organisaties met ICS-SCADA systemen handvatten te bieden in het weerbaarder maken van deze systemen. Het samenwerkingscollectief presenteert de tool aan Hester Somsen, plaatsvervangend Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid en aan Jos de Groot, directeur van de Directie Digitale Economie van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Lees meer »

2 juli 2021: '721' grootste ransomware aanvallen ooit

Duizenden bedrijven in minstens zeventien landen zijn het afgelopen weekend getroffen door een massale aanval met gijzelsoftware. Het gaat om een van de grootste ransomware-aanvallen ooit. Ook een aantal Nederlandse bedrijven is getroffen. Ze worden door de politie benaderd.

Lees meer »

Gebruik je Facebook, verwijder dan deze 9 malafide apps

In de Google Play Store zijn meerdere malafide apps ontdekt die in staat zijn om Facebook-gebruikersnamen, wachtwoorden én sessiecookies te onderscheppen, en wel op zo'n manier dat gebruikers niks doorhebben. Het gaat om apps die gezamenlijk meer dan 5,8 miljoen keer zijn gedownload. Hoe werkt deze malware, en om welke apps gaat het? Dat lees je hier.

Lees meer »

Overzicht cyberaanvallen week 26-2021

Nederlandse bedrijven getroffen door ransomware-aanval via Kaseya-software, Coop sluit achthonderd supermarkten in Zweden na aanval en cybercrimegroep Trickbot gekoppeld aan nieuwe Diavol-ransomware. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Wereldwijde ransomware aanval: hackers ontsleutelen voor $50 miljoen

Vrijdag 2 juli werden bedrijven wereldwijd getroffen door een ransomware-aanval. De aanvallers claimen meer dan een miljoen computers te hebben versleuteld en eisen 70 miljoen dollar voor een generieke decryptietool waarmee alle slachtoffers hun bestanden kunnen ontsleutelen. De exacte aanvalsvector was eerst nog onbekend, maar alles wees al snel naar het programma VSA van softwarebedrijf Kaseya. Managed serviceproviders (MSP's) gebruiken deze software om de systemen van hun klanten op afstand te beheren. In dit artikel geeft 'Security' een overzicht van de aanval en de laatste ontwikkelingen. Het artikel zal dan ook steeds worden bijgewerkt.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 165 week 26-2021

Phishing meest voorkomende start cyberincident bij middelgrote en kleine bedrijven, is er $5K betaald voor de dataset van 700 miljoen Linkedin gebruikers en kwetsbaarheden bij ziekenhuizen en GGD. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 165.

Lees meer »

Phishing, nepshop en fraude meldingen week 26-2021

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.

Lees meer »