De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma besloot afgelopen vrijdag een 17-jarige jongen die ervan wordt verdacht dat hij op sociale media opriep tot rellen (digitaal opruiing) in Utrecht een online gebiedsverbod op te leggen, maar is dit juridisch wel houdbaar en wenselijk?
Offline gebiedsverbod
Het offline gebiedsverbod kennen we: dat betekent dat je van de overheid niet op een bepaalde locatie mag zijn. Doe je dit toch, dan hangen er geldboetes en andere straffen boven het hoofd. Hetzelfde geldt voor een online gebiedsverbod, al heeft dat niet zozeer te maken met een fysieke locatie, maar met de hele online omgeving.
Het onderstaande is een prachtig voorbeeld voor de rechtspraak om dit in de toekomst vaker toe te passen. zo beschermen we de samenleving en onze collega's! #innovatieve #rechtspraak #online
— Geert-Jan Staal (@StaalGJ) November 27, 2021
https://t.co/zU9cXeV7sr
Online gebiedsverbod
Een zeventienjarige die via WhatsApp berichten verspreidde waarin hij mensen opriep om rellen te starten in Utrecht, heeft zo’n online gebiedsverbod gekregen. Hij mag niet alleen in WhatsApp geen opruiende berichten meer sturen, hij mag het ook niet op de rest van het internet. Doet hij dat toch wel? Dan kost dat hem 2.500 euro. De gemeente Utrecht wil de bron van de wanorde graag gericht aanpakken en denkt dat dat zo lukt.
Het online gebiedsverbod is vrij nieuw en kan worden opgelegd door burgemeesters. Zij zijn namelijk verantwoordelijk voor het voorkomen van openbare-ordeverstoringen. In eerste instantie kozen burgemeesters er vaak voor om van tevoren bij de organisator aan te geven dat het niet oké was wat iemand van plan was en dreigde de gemeente met straffen. Dit bleek een succesvolle interventie, maar zeker in het licht van coronamaatregelen en de felle oproer die hieruit voorkomt, kiezen gemeenten er nu dus ook voor om een online gebiedsverbod op te leggen.
Het betekent in het geval van de Utrecht-rellen dat de jongeman nog wel WhatsApp mag gebruiken en de rest van het internet en apps, maar zodra hij dit inzet om mensen te beïnvloeden om te gaan rellen, krijgt hij die boete van 2.500 euro. Een logische keuze, zo’n algeheel online gebiedsverbod: kies je er immers voor om hem WhatsApp te verbieden, dan zou hij op Telegram verder kunnen gaan met zijn door de gemeente ongewenste gedrag.
Eerste keer
Het is de eerste keer dat burgemeester Dijksma een dergelijk online gebiedsverbod oplegt. "We zien steeds vaker online oproepen die leiden tot wanordelijkheden en rellen. Met deze gerichte interventie pakken we dit gedrag bij de bron aan", zo stelt ze.
Maar volgens advocaat Boumanjal is de maatregel 'creatief' maar juridisch niet houdbaar. "Burgemeester Dijksma gaat over de openbare orde binnen haar eigen stad", laat hij tegenover het AD weten. "Maar zo’n online verbod gaat heel ver en haar jurisdictie te buiten, als je het mij vraagt. Zeker als meetelt dat je verworven grondrechten en vrijheden aan banden gaat leggen, terwijl er nog geen rechterlijke uitspraak is en de uitlatingen via het reguliere strafrecht zijn aan te pakken."
Ook heeft de advocaat vragen over hoe de gemeente het online gebiedsverbod handhaaft. "Wordt zijn ip-adres in de gaten gehouden, of wordt er gekeken op welke websites deze jongen komt? Welke platformen hij gebruikt? Dat lijkt me al snel in strijd met de privacyregels die er zijn." De gemeente laat daarop weten dat het gedrag van de jongen binnen de kaders van de wet in de gaten wordt gehouden.
Schadeclaim tot gevolg
Het kan ook veel verder gaan, zo ondervonden de makers van de game Roblox. Hierin zat YouTuber Ruben Sim juist online enorm te rellen. Denk aan racistische uitspraken, online pesterij, foto’s van Hitler en seksuele intimidatie, allemaal binnen een gameplatform waarop veel kinderen actief zijn. Het evenement Roblox Developers Conference moest zelfs stilgelegd worden door de vele dreigementen die de man online stuurde.
Love the particle effects, but the powerful, soothing tone is what really brings this together. https://t.co/qi6lLxEYh4
— Roblox (@Roblox) November 24, 2021
De politie moest eraan te pas komen en uiteindelijk heeft het grote invloed gehad op het gevoel van veiligheid van de mensen die bijdroegen aan de conferentie. Roblox klaagt Ruben Sim nu aan voor een bedrag van 1,6 miljoen dollar, omdat deze man het het leven van veel Roblox-spelers en -makers zo zuur maakt. Er is nog geen uitspraak gedaan, maar het wil wel zeggen dat online uitspraken niet minder zwaar worden aangerekend als de dingen die je offline zegt.
Online voelt anders
Hoewel voor veel mensen de online wereld soms als een ander gebied voelt, is het toch echt deel van het echte leven en wordt wangedrag dus ook echt berecht. Aan de andere kant is juist dat online leven zo groot dat zo’n online gebiedsverbod moeilijk te controleren is. Op dit moment is het nog een in ontwikkeling zijnde manier voor de overheid om relschoppers in te perken, dus het kan er over een jaar zomaar anders uitzien. Hoe, dat zal waarschijnlijk samenhangen met hoe meetbaar iemands online gedrag nu werkelijk is.
Poll
Online gebiedsverbod moet vaker ingezet worden door burgemeesters
Bron: anoniem, twitter.com, ad.nl, security.nl, dutchcowboys.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer nieuws
Uit onderzoek blijkt dat veel posts van kinderen op sociale media circuleren op het Darkweb
Heel wat ouders posten foto's van hun kinderen op sociale media. Maar ze staan niet altijd stil bij de risico's die daarmee gepaard kunnen gaan. Dat blijkt uit een onderzoek van de UGent in Belgie. Die lanceert nu de website "Magditonline.be" met concrete tips voor ouders om hun kinderen veilig af te beelden op sociale media. Ook influencers vinden er meer informatie over hun rechten en plichten.
Digiweerbaar met de Cyber Sessies: Aflevering 6 'Zonder voorzorgsmaatregelen ga je een keer nat'
Uit cijfers van het CBS blijkt dat het afgelopen jaar zeker 2,5 miljoen personen en bedrijven slachtoffer van cybercriminelen zijn geworden. Wat kun je doen om je tegen cyberaanvallen te beschermen? Remy Gieling spreekt hierover met drie kopstukken uit de wereld van online veiligheid; Hans de Vries (CEO NCSC), Evelien Bras (directeur FERM, haven Rotterdam) en Dave Maasland (CEO ESET Nederland).
De meest voorkomende abonnementen trojans
Abonnementen-trojans zijn een aloude methode om Android-gebruikers hun zuurverdiende centen afhandig te maken. Ze infiltreren een smartphone onder het mom van nuttige apps en abonneren zich stiekem op betaalde diensten. Vaker wel dan niet is het abonnement zelf echt, alleen heeft de gebruiker de dienst hoogstwaarschijnlijk helemaal niet nodig.
Uit de politiedata blijkt dat het aantal aangiftes van cybercrime lichtjes daalt
Het aantal meldingen van cybercrime neemt landelijk heel voorzichtig af, maar is nog altijd veel hoger dan vóór het uitbreken van de coronacrisis.
Waarom iedereen cybercrimineel kan worden met minimale kennis!
Via het darkweb kan je goedkoop tools voor hackers aankopen. Wat dacht je van 250 euro per jaar voor een compleet pakket of 470 euro voor een ransomware pakket?
Verkenningsonderzoek naar ransomware-aanvallen bij Nederlandse overheidsdiensten en bedrijven
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft in samenwerking met het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) verkenningsonderzoek gedaan naar ransomware-aanvallen bij Nederlandse overheidsdiensten en bedrijven. De onderzoekers keken onder meer naar de tijdslijn en kosten van aanvallen met gijzelsoftware. Vanwege de gevoeligheid van de verzamelde data, is het rapport niet online gepubliceerd. Dat schrijft het CBS in een persbericht.
Celstraf van drie jaar geëist tegen 35-jarige cybercrimineel ‘Han Solo’
Het Openbaar Ministerie (OM) heeft tegen een 35-jarige man uit Heerenveen een gevangenisstraf van 3 jaar geëist en het terugbetalen van het wederrechtelijk voordeel van €318.050,63. Hem wordt verweten dat hij door het handelen in digitale lijsten met persoonsgegevens, zogenaamde leads, een grote bijdrage heeft geleverd aan bankhelpdeskfraude met mogelijke vele gedupeerden wereldwijd.
Overzicht cyberaanvallen week 19-2022
Ransomware treft ziekenhuizen in provincie Luxemburg te Belgie, digitale televisiegidsen van Russische tv-aanbieders werden maandagochtend gehackt en geen diplomatieke reactie na cyberaanval op Nederlandse olieterminals. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 209 week 19-2022
Is de ‘NewProfilePic-app’ Russische malware, hoe werkt de Apple, Google en Samsung Pay oplichtingstruc en Costa Rica, eerste land dat de noodtoestand afroept als gevolg van een cyberaanval. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 209.
Digiweerbaar met de Cyber Sessies: Aflevering 5 'Digitaal ben je zo veilig als de zwakste schakel'
Zelf kun je je bedrijf nog zo goed tegen cybercriminelen hebben beveiligd, maar wat als een belangrijke toeleverancier wordt gehackt? In deze aflevering van Cyber Sessies draait het om hoe om te gaan met aanvallen in de leveranciersketen. Presentator Remy Gieling spreekt hierover met drie kopstukken uit de wereld van digitale veiligheid; Frank Groenewegen (partner Cyber Risk Deloitte), Erno Doorenspleet (vice president CTO KPN Security) en Daan Keuper (security researcher Computest).
Is de ‘NewProfilePic-app’ Russische malware?
De app 'New Profile Pic' staat zowel in de Apple App Store als in de Google Play Store op nummer één in de ranglijst van de populairste, meest gedownloade apps. Daarmee is de app momenteel dus populairder dan apps als Instagram, TikTok, Snapchat, YouTube en Messenger. Maar om deze app is momenteel het één en ander te doen: zo gaat het gerucht dat de app in werkelijkheid malware bevat van Russische makelij, dat gebruikers van de app slachtoffer worden van oplichting én dat de app data doorsluist naar het Kremlin. Hoe zit dat? In dit artikel leggen we het uit.
Drie verdachten aangehouden in onderzoek naar grootschalige bankhelpdeskfraude
Na maandenlang onderzoek heeft het basisteam Veluwe Vallei-Zuid op woensdag 11 mei drie verdachten aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij veertien zaken van bankhelpdeskfraude door het hele land. De slachtoffers, allen op hoge leeftijd, is hierdoor grote financiële schade toegebracht.