De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma besloot afgelopen vrijdag een 17-jarige jongen die ervan wordt verdacht dat hij op sociale media opriep tot rellen (digitaal opruiing) in Utrecht een online gebiedsverbod op te leggen, maar is dit juridisch wel houdbaar en wenselijk?
Offline gebiedsverbod
Het offline gebiedsverbod kennen we: dat betekent dat je van de overheid niet op een bepaalde locatie mag zijn. Doe je dit toch, dan hangen er geldboetes en andere straffen boven het hoofd. Hetzelfde geldt voor een online gebiedsverbod, al heeft dat niet zozeer te maken met een fysieke locatie, maar met de hele online omgeving.
Het onderstaande is een prachtig voorbeeld voor de rechtspraak om dit in de toekomst vaker toe te passen. zo beschermen we de samenleving en onze collega's! #innovatieve #rechtspraak #online
— Geert-Jan Staal (@StaalGJ) November 27, 2021
https://t.co/zU9cXeV7sr
Online gebiedsverbod
Een zeventienjarige die via WhatsApp berichten verspreidde waarin hij mensen opriep om rellen te starten in Utrecht, heeft zo’n online gebiedsverbod gekregen. Hij mag niet alleen in WhatsApp geen opruiende berichten meer sturen, hij mag het ook niet op de rest van het internet. Doet hij dat toch wel? Dan kost dat hem 2.500 euro. De gemeente Utrecht wil de bron van de wanorde graag gericht aanpakken en denkt dat dat zo lukt.
Het online gebiedsverbod is vrij nieuw en kan worden opgelegd door burgemeesters. Zij zijn namelijk verantwoordelijk voor het voorkomen van openbare-ordeverstoringen. In eerste instantie kozen burgemeesters er vaak voor om van tevoren bij de organisator aan te geven dat het niet oké was wat iemand van plan was en dreigde de gemeente met straffen. Dit bleek een succesvolle interventie, maar zeker in het licht van coronamaatregelen en de felle oproer die hieruit voorkomt, kiezen gemeenten er nu dus ook voor om een online gebiedsverbod op te leggen.
Het betekent in het geval van de Utrecht-rellen dat de jongeman nog wel WhatsApp mag gebruiken en de rest van het internet en apps, maar zodra hij dit inzet om mensen te beïnvloeden om te gaan rellen, krijgt hij die boete van 2.500 euro. Een logische keuze, zo’n algeheel online gebiedsverbod: kies je er immers voor om hem WhatsApp te verbieden, dan zou hij op Telegram verder kunnen gaan met zijn door de gemeente ongewenste gedrag.
Eerste keer
Het is de eerste keer dat burgemeester Dijksma een dergelijk online gebiedsverbod oplegt. "We zien steeds vaker online oproepen die leiden tot wanordelijkheden en rellen. Met deze gerichte interventie pakken we dit gedrag bij de bron aan", zo stelt ze.
Maar volgens advocaat Boumanjal is de maatregel 'creatief' maar juridisch niet houdbaar. "Burgemeester Dijksma gaat over de openbare orde binnen haar eigen stad", laat hij tegenover het AD weten. "Maar zo’n online verbod gaat heel ver en haar jurisdictie te buiten, als je het mij vraagt. Zeker als meetelt dat je verworven grondrechten en vrijheden aan banden gaat leggen, terwijl er nog geen rechterlijke uitspraak is en de uitlatingen via het reguliere strafrecht zijn aan te pakken."
Ook heeft de advocaat vragen over hoe de gemeente het online gebiedsverbod handhaaft. "Wordt zijn ip-adres in de gaten gehouden, of wordt er gekeken op welke websites deze jongen komt? Welke platformen hij gebruikt? Dat lijkt me al snel in strijd met de privacyregels die er zijn." De gemeente laat daarop weten dat het gedrag van de jongen binnen de kaders van de wet in de gaten wordt gehouden.
Schadeclaim tot gevolg
Het kan ook veel verder gaan, zo ondervonden de makers van de game Roblox. Hierin zat YouTuber Ruben Sim juist online enorm te rellen. Denk aan racistische uitspraken, online pesterij, foto’s van Hitler en seksuele intimidatie, allemaal binnen een gameplatform waarop veel kinderen actief zijn. Het evenement Roblox Developers Conference moest zelfs stilgelegd worden door de vele dreigementen die de man online stuurde.
Love the particle effects, but the powerful, soothing tone is what really brings this together. https://t.co/qi6lLxEYh4
— Roblox (@Roblox) November 24, 2021
De politie moest eraan te pas komen en uiteindelijk heeft het grote invloed gehad op het gevoel van veiligheid van de mensen die bijdroegen aan de conferentie. Roblox klaagt Ruben Sim nu aan voor een bedrag van 1,6 miljoen dollar, omdat deze man het het leven van veel Roblox-spelers en -makers zo zuur maakt. Er is nog geen uitspraak gedaan, maar het wil wel zeggen dat online uitspraken niet minder zwaar worden aangerekend als de dingen die je offline zegt.
Online voelt anders
Hoewel voor veel mensen de online wereld soms als een ander gebied voelt, is het toch echt deel van het echte leven en wordt wangedrag dus ook echt berecht. Aan de andere kant is juist dat online leven zo groot dat zo’n online gebiedsverbod moeilijk te controleren is. Op dit moment is het nog een in ontwikkeling zijnde manier voor de overheid om relschoppers in te perken, dus het kan er over een jaar zomaar anders uitzien. Hoe, dat zal waarschijnlijk samenhangen met hoe meetbaar iemands online gedrag nu werkelijk is.
Poll
Online gebiedsverbod moet vaker ingezet worden door burgemeesters
Bron: anoniem, twitter.com, ad.nl, security.nl, dutchcowboys.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer nieuws
Telegram een soort laagdrempelig alternatief voor het darkweb? Is het veilig?
Telegram staat bekend als een veilig alternatief voor WhatsApp. De snelle en cloud-gebaseerde chat-app heeft inmiddels meer dan 500 miljoen gebruikers. Voor veel gebruikers is veiligheid een reden om over te stappen naar Telegram, maar hoe veilig is Telegram eigenlijk? De standaard chats in Telegram zijn niet versleuteld met end-to-end-encryptie. Om dit te activeren moet je een ‘geheime chat’ starten. Ook verzamelt het bedrijf gedragsgegevens van gebruikers die kunnen aantonen met wie je chat en wanneer je chat. Je moet een telefoonnummer opgeven om de dienst te gebruiken. Hierdoor is Telegram niet volledig anoniem.
Cybercriminelen blijven langer in een bedrijfsnetwerk voor ze toeslaan
Cybercriminelen brengen 36 procent meer tijd door in het netwerk van een organisatie dan een jaar geleden. Deze toename is te wijten aan het misbruik van ProxyLogon- en ProxyShell-kwetsbaarheden, evenals van Initial Access Brokers. Ondanks een verminderd gebruik van Remote Desktop Protocol voor externe toegang, gebruiken aanvallers deze tool vaker voor zogeheten interne laterale verplaatsing. Dat blijkt uit het ‘Active Adversary Playbook 2022’ van security-aanbieder Sophos.
Tien soorten phishing aanvallen
Cybercriminaliteit is een onderdeel van ons dagelijks leven geworden en cybercriminelen grijpen elke kans om misbruik te maken van onwetende slachtoffers, met als doel: toegang krijgen tot persoonlijke informatie voor financieel gewin. Opleiding en training in cybersecurity kunnen het verschil maken tussen een geslaagde of een mislukte poging van een cybercrimineel.
Spyware op computer of smartphone? Hoe verwijderen?
Stel je voor dat al je data en activiteiten 24/7 via je computer of smartphone in de gaten worden gehouden zonder dat je het doorhebt. Vreselijk, toch? Het klinkt misschien als een plot uit een spionagefilm, maar helaas is 'spyware' vandaag de dag een groot probleem waar veel mensen mee te maken hebben. Lees hier wat spyware precies is en hoe je het kunt herkennen, verwijderen en voorkomen.
Het Wachtwoorden als ‘beveiliging’
Een op de vijf Nederlanders gebruikt de naam van hun huisdier, kind of favoriete voetbalclub in hun wachtwoorden. Dit blijkt uit een onderzoek van Beyond Identity. Voor dit onderzoek werden duizend Nederlanders ondervraagd naar de manier waarop ze wachtwoorden inzetten. Hun antwoorden brengen veel voorkomende valkuilen rond het gebruik van wachtwoorden aan het licht.
‘Het harde uitgangspunt om nooit te betalen is gevaarlijk. Als de situatie erom vraagt kun je dat soms beter wel doen’
Ransomware, kwaadaardig software waarmee criminelen digitale gegevens gijzelen, is een explosief probleem. Uit principe weigert de overheid afpersers losgeld te betalen. Dat klinkt stoer, maar blijkt een gevaarlijke strategie. Sinds een recente aanval op de gemeente Buren liggen van inwoners financiële gegevens, en informatie over drugs- en psychische problemen, op straat.
Veranderingen dreigingslandschap na Russische invasie in Oekraïne
Vorige week verscheen het 'Eset Threat Report' over het eerste trimester van 2022. Het Threat Report omvat belangrijke statistieken en trends over het huidige dreigingslandschap op basis van detectiesystemen en digital securityonderzoek. De nieuwste uitgave van het Threat Report geeft een overzicht van de verschillende cyberaanvallen in verband met de aanhoudende oorlog in Oekraïne die onderzoekers analyseerden of hielpen te beperken, waaronder de wederopstanding van de beruchte Industroyer malware, die probeerde hoogspanningsstations aan te vallen.
Overzicht cyberaanvallen week 22-2022
Ransomware-bende hackt nu bedrijfswebsites om losgeldnota's te tonen, Conti ransomware richt zich op Intel firmware voor stealthy aanvallen, en 10.000 QNAP-eigenaren gewaarschuwd dat NAS vanaf internet toegankelijk is. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 212 week 22-2022
Nederlanders gevaarlijk zelfverzekerd over cyberveiligheid, LinkedIn als start van social engineering en spear-phishing en 10 jaar gevangenis en tbs voor 'Mr. Dark’. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 212.
10 jaar gevangenis en tbs voor 'Mr. Dark'
De 35-jarige Michael M., alias 'Mr. Dark', is donderdag veroordeeld tot tien jaar cel en tbs met dwangverpleging voor het afpersen en misbruiken van tien minderjarige meisjes en het handelen in extreme verkrachtings- en seksvideo's. Het Openbaar Ministerie (OM) had twaalf jaar cel en tbs met dwangverpleging geëist.
Staatshackers hadden maandenlang ongemerkt toegang tot de computersystemen van Nederlandse bedrijven uit de lucht-, ruimtevaart- en defensiesector
Noord-Koreaanse staatshackers hadden maandenlang ongemerkt toegang tot de computersystemen van Nederlandse bedrijven uit de lucht-, ruimtevaart- en defensiesector. Daarbij is waarschijnlijk hoogwaardige kennis buitgemaakt. De daders probeerden ook geld te stelen, maar dat mislukte. Dat blijkt uit onderzoek van cybersecuritybedrijf ESET.
Servers uit de lucht na onderzoek 'WeLeakInfo'
De Nederlandse politie heeft in nauwe samenwerking met de politie in België en de FBI een onderzoek gedraaid rond de online verkoop van gestolen inloggegevens en het faciliteren van DDoS aanvallen tegen betaling. Dinsdag is in België een verdachte aangehouden en zijn er huiszoekingen gedaan waarbij gegevensdragers en communicatiemiddelen in beslag zijn genomen. Tegelijkertijd zijn de criminele websites offline gehaald en de onderliggende ICT-infrastructuur in beslag genomen en ontoegankelijk gemaakt.