De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma besloot afgelopen vrijdag een 17-jarige jongen die ervan wordt verdacht dat hij op sociale media opriep tot rellen (digitaal opruiing) in Utrecht een online gebiedsverbod op te leggen, maar is dit juridisch wel houdbaar en wenselijk?
Offline gebiedsverbod
Het offline gebiedsverbod kennen we: dat betekent dat je van de overheid niet op een bepaalde locatie mag zijn. Doe je dit toch, dan hangen er geldboetes en andere straffen boven het hoofd. Hetzelfde geldt voor een online gebiedsverbod, al heeft dat niet zozeer te maken met een fysieke locatie, maar met de hele online omgeving.
Het onderstaande is een prachtig voorbeeld voor de rechtspraak om dit in de toekomst vaker toe te passen. zo beschermen we de samenleving en onze collega's! #innovatieve #rechtspraak #online
— Geert-Jan Staal (@StaalGJ) November 27, 2021
https://t.co/zU9cXeV7sr
Online gebiedsverbod
Een zeventienjarige die via WhatsApp berichten verspreidde waarin hij mensen opriep om rellen te starten in Utrecht, heeft zo’n online gebiedsverbod gekregen. Hij mag niet alleen in WhatsApp geen opruiende berichten meer sturen, hij mag het ook niet op de rest van het internet. Doet hij dat toch wel? Dan kost dat hem 2.500 euro. De gemeente Utrecht wil de bron van de wanorde graag gericht aanpakken en denkt dat dat zo lukt.
Het online gebiedsverbod is vrij nieuw en kan worden opgelegd door burgemeesters. Zij zijn namelijk verantwoordelijk voor het voorkomen van openbare-ordeverstoringen. In eerste instantie kozen burgemeesters er vaak voor om van tevoren bij de organisator aan te geven dat het niet oké was wat iemand van plan was en dreigde de gemeente met straffen. Dit bleek een succesvolle interventie, maar zeker in het licht van coronamaatregelen en de felle oproer die hieruit voorkomt, kiezen gemeenten er nu dus ook voor om een online gebiedsverbod op te leggen.
Het betekent in het geval van de Utrecht-rellen dat de jongeman nog wel WhatsApp mag gebruiken en de rest van het internet en apps, maar zodra hij dit inzet om mensen te beïnvloeden om te gaan rellen, krijgt hij die boete van 2.500 euro. Een logische keuze, zo’n algeheel online gebiedsverbod: kies je er immers voor om hem WhatsApp te verbieden, dan zou hij op Telegram verder kunnen gaan met zijn door de gemeente ongewenste gedrag.
Eerste keer
Het is de eerste keer dat burgemeester Dijksma een dergelijk online gebiedsverbod oplegt. "We zien steeds vaker online oproepen die leiden tot wanordelijkheden en rellen. Met deze gerichte interventie pakken we dit gedrag bij de bron aan", zo stelt ze.
Maar volgens advocaat Boumanjal is de maatregel 'creatief' maar juridisch niet houdbaar. "Burgemeester Dijksma gaat over de openbare orde binnen haar eigen stad", laat hij tegenover het AD weten. "Maar zo’n online verbod gaat heel ver en haar jurisdictie te buiten, als je het mij vraagt. Zeker als meetelt dat je verworven grondrechten en vrijheden aan banden gaat leggen, terwijl er nog geen rechterlijke uitspraak is en de uitlatingen via het reguliere strafrecht zijn aan te pakken."
Ook heeft de advocaat vragen over hoe de gemeente het online gebiedsverbod handhaaft. "Wordt zijn ip-adres in de gaten gehouden, of wordt er gekeken op welke websites deze jongen komt? Welke platformen hij gebruikt? Dat lijkt me al snel in strijd met de privacyregels die er zijn." De gemeente laat daarop weten dat het gedrag van de jongen binnen de kaders van de wet in de gaten wordt gehouden.
Schadeclaim tot gevolg
Het kan ook veel verder gaan, zo ondervonden de makers van de game Roblox. Hierin zat YouTuber Ruben Sim juist online enorm te rellen. Denk aan racistische uitspraken, online pesterij, foto’s van Hitler en seksuele intimidatie, allemaal binnen een gameplatform waarop veel kinderen actief zijn. Het evenement Roblox Developers Conference moest zelfs stilgelegd worden door de vele dreigementen die de man online stuurde.
Love the particle effects, but the powerful, soothing tone is what really brings this together. https://t.co/qi6lLxEYh4
— Roblox (@Roblox) November 24, 2021
De politie moest eraan te pas komen en uiteindelijk heeft het grote invloed gehad op het gevoel van veiligheid van de mensen die bijdroegen aan de conferentie. Roblox klaagt Ruben Sim nu aan voor een bedrag van 1,6 miljoen dollar, omdat deze man het het leven van veel Roblox-spelers en -makers zo zuur maakt. Er is nog geen uitspraak gedaan, maar het wil wel zeggen dat online uitspraken niet minder zwaar worden aangerekend als de dingen die je offline zegt.
Online voelt anders
Hoewel voor veel mensen de online wereld soms als een ander gebied voelt, is het toch echt deel van het echte leven en wordt wangedrag dus ook echt berecht. Aan de andere kant is juist dat online leven zo groot dat zo’n online gebiedsverbod moeilijk te controleren is. Op dit moment is het nog een in ontwikkeling zijnde manier voor de overheid om relschoppers in te perken, dus het kan er over een jaar zomaar anders uitzien. Hoe, dat zal waarschijnlijk samenhangen met hoe meetbaar iemands online gedrag nu werkelijk is.
Poll
Online gebiedsverbod moet vaker ingezet worden door burgemeesters
Bron: anoniem, twitter.com, ad.nl, security.nl, dutchcowboys.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer nieuws
Nieuwsbrief 71 (week 37-2019) #CCINL | www.cybercrimeinfo.nl
#CCINL | "Samen voor veiligheid”
PSV-cybercrime Phishing Smishing Vishing overzicht week 37-2019
Phishing, Smishing is het vissen (hengelen) naar inloggegevens en persoonsgegevens van gebruikers. Dit gebeurt via (massaal verzonden) e-mails of SMS'jes, online handelsplaatsen of berichten op social media. Daarin wordt gevraagd in te loggen op een website die sprekend lijkt op die van bijvoorbeeld een bank of een nepsite. Als u inlogt, worden uw inloggegevens meteen doorgestuurd naar de fraudeur.
Datalek overzicht week 37-2019
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
6 miljoen phishing-aanvallen op Mac-gebruikers
Het is een algemene overtuiging dat Apple computers immuun zijn voor malware. Hoewel het risico van aanvallen op de Mac een stuk kleiner is dan dat van hun Windows tegenhangers, kunnen ze nog steeds worden aangetast en geïnfecteerd. Denk maar aan de ransomware die een aantal jaar terug in de torrent-download app 'Transmission' zat verborgen en het lek in de bel-app 'Zoom' eerder dit jaar. Het nieuwe gevaar is phishing volgens Kaspersky.
BN DeStem: Breda zet buurtpreventie in als wapen tegen digitale criminaliteit
BREDA - De gemeente Breda zet buurtpreventie in tegen de almaar stijgende digitale criminaliteit. Van deze cybercrime worden steeds meer mensen het slachtoffer. Via verraderlijke mailtjes, appjes of sms’jes wordt hun identiteit gegijzeld of worden bedragen van hun rekening gehaald.
Malware die audio en video opneemt bij bezoek porno-website
Cybersecurity onderzoekers hebben malware ontdekt die audio en video opneemt als de gebruiker van de besmette machine pornosites bezoekt. Het opgenomen materiaal kan mogelijk worden gebruikt om het slachtoffer af te persen (sextortion).
Wie zijn ze?
1- Overheden
‘Producer’ in de organisatiestructuur op het Darkweb
Een 20-jarige man uit Friesland is veroordeeld voor onder andere het seksueel misbruiken van vier minderjarige meisjes, waaronder zijn zusje. Daarnaast maakte en verspreidde hij kinderporno op het darkweb. De rechtbank Overijssel legt hem een gevangenisstraf op van 2 jaar en tbs met dwangverpleging. De man was scoutingleider van twee van de meisjes. Omdat hij minderjarig was toen hij zijn zusje misbruikte krijgt hij ook 1 jaar jeugddetentie opgelegd. Aan de slachtoffers moet hij schadevergoedingen betalen van in totaal meer dan 50.000 euro.
Face-App malafide? Zaklamp-App niet!?
Onlangs werd FaceApp veel besproken op internet, omdat het bedrijf erachter Russisch is en de app toestemming vraagt voor toegang tot onder andere foto's. Het is duidelijk dat FaceApp niet kwaadaardig is, hoewel het geldige privacy kwesties oplevert. Is dit echter een speciaal geval of moeten we ons zorgen maken over alle apps die we gebruiken? Ik heb het niet over stalkerware-apps, maar over de miljoenen schijnbaar onschadelijke apps die te vinden zijn in de Google Play Store.
Nederland is niet goed voorbereid op Cyberaanval
Nederland moet zich beter voorbereiden op grote cyberaanvallen en ingrijpende digitale storingen. Dat geldt niet alleen voor de overheid, maar ook voor bedrijven en de samenleving als geheel. De impact van cyberaanvallen en/of digitale storingen ontwrichtingen kunnen het land namelijk ontwrichten, zegt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) maandag in een advies.
Nieuwsbrief 70 (week 36-2019) #CCINL | www.cybercrimeinfo.nl
PSV-cybercrime Phishing Smishing Vishing overzicht week 36-2019
Phishing, Smishing is het vissen (hengelen) naar inloggegevens en persoonsgegevens van gebruikers. Dit gebeurt via (massaal verzonden) e-mails of SMS'jes, online handelsplaatsen of berichten op social media. Daarin wordt gevraagd in te loggen op een website die sprekend lijkt op die van bijvoorbeeld een bank of een nepsite. Als u inlogt, worden uw inloggegevens meteen doorgestuurd naar de fraudeur.