De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma besloot afgelopen vrijdag een 17-jarige jongen die ervan wordt verdacht dat hij op sociale media opriep tot rellen (digitaal opruiing) in Utrecht een online gebiedsverbod op te leggen, maar is dit juridisch wel houdbaar en wenselijk?
Offline gebiedsverbod
Het offline gebiedsverbod kennen we: dat betekent dat je van de overheid niet op een bepaalde locatie mag zijn. Doe je dit toch, dan hangen er geldboetes en andere straffen boven het hoofd. Hetzelfde geldt voor een online gebiedsverbod, al heeft dat niet zozeer te maken met een fysieke locatie, maar met de hele online omgeving.
Het onderstaande is een prachtig voorbeeld voor de rechtspraak om dit in de toekomst vaker toe te passen. zo beschermen we de samenleving en onze collega's! #innovatieve #rechtspraak #online
— Geert-Jan Staal (@StaalGJ) November 27, 2021
https://t.co/zU9cXeV7sr
Online gebiedsverbod
Een zeventienjarige die via WhatsApp berichten verspreidde waarin hij mensen opriep om rellen te starten in Utrecht, heeft zo’n online gebiedsverbod gekregen. Hij mag niet alleen in WhatsApp geen opruiende berichten meer sturen, hij mag het ook niet op de rest van het internet. Doet hij dat toch wel? Dan kost dat hem 2.500 euro. De gemeente Utrecht wil de bron van de wanorde graag gericht aanpakken en denkt dat dat zo lukt.
Het online gebiedsverbod is vrij nieuw en kan worden opgelegd door burgemeesters. Zij zijn namelijk verantwoordelijk voor het voorkomen van openbare-ordeverstoringen. In eerste instantie kozen burgemeesters er vaak voor om van tevoren bij de organisator aan te geven dat het niet oké was wat iemand van plan was en dreigde de gemeente met straffen. Dit bleek een succesvolle interventie, maar zeker in het licht van coronamaatregelen en de felle oproer die hieruit voorkomt, kiezen gemeenten er nu dus ook voor om een online gebiedsverbod op te leggen.
Het betekent in het geval van de Utrecht-rellen dat de jongeman nog wel WhatsApp mag gebruiken en de rest van het internet en apps, maar zodra hij dit inzet om mensen te beïnvloeden om te gaan rellen, krijgt hij die boete van 2.500 euro. Een logische keuze, zo’n algeheel online gebiedsverbod: kies je er immers voor om hem WhatsApp te verbieden, dan zou hij op Telegram verder kunnen gaan met zijn door de gemeente ongewenste gedrag.
Eerste keer
Het is de eerste keer dat burgemeester Dijksma een dergelijk online gebiedsverbod oplegt. "We zien steeds vaker online oproepen die leiden tot wanordelijkheden en rellen. Met deze gerichte interventie pakken we dit gedrag bij de bron aan", zo stelt ze.
Maar volgens advocaat Boumanjal is de maatregel 'creatief' maar juridisch niet houdbaar. "Burgemeester Dijksma gaat over de openbare orde binnen haar eigen stad", laat hij tegenover het AD weten. "Maar zo’n online verbod gaat heel ver en haar jurisdictie te buiten, als je het mij vraagt. Zeker als meetelt dat je verworven grondrechten en vrijheden aan banden gaat leggen, terwijl er nog geen rechterlijke uitspraak is en de uitlatingen via het reguliere strafrecht zijn aan te pakken."
Ook heeft de advocaat vragen over hoe de gemeente het online gebiedsverbod handhaaft. "Wordt zijn ip-adres in de gaten gehouden, of wordt er gekeken op welke websites deze jongen komt? Welke platformen hij gebruikt? Dat lijkt me al snel in strijd met de privacyregels die er zijn." De gemeente laat daarop weten dat het gedrag van de jongen binnen de kaders van de wet in de gaten wordt gehouden.
Schadeclaim tot gevolg
Het kan ook veel verder gaan, zo ondervonden de makers van de game Roblox. Hierin zat YouTuber Ruben Sim juist online enorm te rellen. Denk aan racistische uitspraken, online pesterij, foto’s van Hitler en seksuele intimidatie, allemaal binnen een gameplatform waarop veel kinderen actief zijn. Het evenement Roblox Developers Conference moest zelfs stilgelegd worden door de vele dreigementen die de man online stuurde.
Love the particle effects, but the powerful, soothing tone is what really brings this together. https://t.co/qi6lLxEYh4
— Roblox (@Roblox) November 24, 2021
De politie moest eraan te pas komen en uiteindelijk heeft het grote invloed gehad op het gevoel van veiligheid van de mensen die bijdroegen aan de conferentie. Roblox klaagt Ruben Sim nu aan voor een bedrag van 1,6 miljoen dollar, omdat deze man het het leven van veel Roblox-spelers en -makers zo zuur maakt. Er is nog geen uitspraak gedaan, maar het wil wel zeggen dat online uitspraken niet minder zwaar worden aangerekend als de dingen die je offline zegt.
Online voelt anders
Hoewel voor veel mensen de online wereld soms als een ander gebied voelt, is het toch echt deel van het echte leven en wordt wangedrag dus ook echt berecht. Aan de andere kant is juist dat online leven zo groot dat zo’n online gebiedsverbod moeilijk te controleren is. Op dit moment is het nog een in ontwikkeling zijnde manier voor de overheid om relschoppers in te perken, dus het kan er over een jaar zomaar anders uitzien. Hoe, dat zal waarschijnlijk samenhangen met hoe meetbaar iemands online gedrag nu werkelijk is.
Poll
Online gebiedsverbod moet vaker ingezet worden door burgemeesters
Bron: anoniem, twitter.com, ad.nl, security.nl, dutchcowboys.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer nieuws
Datalek nieuws en overzicht week 20-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Digitale fraude, oplichting meldingen week 20-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Darkchat, Darkmind, Darkbubble
In deze lastige tijden staan 'social distancing', thuiswerken en proberen om te gaan met de geldende maatregelen helaas centraal. Echter hebben we tijdens onderzoek gemerkt dat complottheorieën steeds vaker vaste grond krijgen binnen verschillende sociale groepen binnen de samenleving als dusdanig.
Aanhouding in onderzoek naar Remote Access Trojans (RAT’s)
De politie heeft in een onderzoek naar cybercrime een 28-jarige man in Lelystad aangehouden. De man wordt verdacht van het gebruiken van Remote Access Trojans (RAT’s), kwaadaardige software waarmee cybercriminelen computers van slachtoffers kunnen binnendringen en overnemen. Ook heeft de politie twee woningen en een bedrijfspand doorzocht, waarbij administratie, gegevensdragers en twee auto’s in beslag zijn genomen.
WhatsApp gehackt, dat overkomt mij niet
Cybercriminelen slaagden er afgelopen jaar in om de WhatsApp-accounts van verschillende politici over te nemen. Het gaat om de accounts van leden van de Eerste en Tweede Kamer, Hoge Colleges van Staat en ambtenaren van meerdere ministeries. De oplichters probeerden op deze manier geld te verdienen, maar er hadden ook vertrouwelijke gegevens buitgemaakt kunnen worden.
Moet er eerst een ramp gebeuren bij de Rijksoverheid?
Bij elf van de achttien onderzochte overheidsorganisaties is de informatiebeveiliging niet op orde. Over de gehele linie is de stand van informatiebeveiliging niet anders dan in 2019. Toch is er het afgelopen jaar vooruitgang geboekt en hebben organisatie waar de informatiebeveiliging niet op orde was daar werk van gemaakt. Dat heeft er echter niet toe geleid dat tekortkomingen en onvolkomenheden zijn opgelost.
Datalekken UWV en SVB
Het Uitkeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en de Sociale Verzekeringsbank (SVB) meldden ieder afgelopen jaar honderden datalekken bij de Autoriteit Persoonsgegevens. In de meeste gevallen ging het om post gerelateerde lekken. Beide instanties doen hun best om het aantal fouten terug te brengen.
Android stalkerware in opmars
Het gebruik van mobiele stalkerware, software die stalkers stilletjes en zonder hun medeweten installeren op mobiele apparaten van slachtoffers, neemt volgens onderzoekers toe. In 2019 registreerde onderzoekers bijna vijf keer meer Android stalkerware-detecties dan in 2018, en in 2020 waren er 1,5 keer meer detecties dan in 2019. Naast de toename ontdekte het onderzoeksteam van ESET ook ernstige kwetsbaarheden in Android stalkerware-apps en hun monitoringservers. Deze kwetsbaarheden kunnen leiden tot ernstige gevolgen voor de gebruiker als ze worden uitgebuit. "Security: The Hidden Cost of Android Stalkerware" werd eergisteren op de RSA Conference gepresenteerd door onderzoeker Lukáš Štefanko.
"Hoe hackers bij de data kwamen van de miljoenen autobezitters weten we niet"
Cybersecuritybedrijf Fox-IT heeft forensisch onderzoek gedaan naar de datadiefstal bij RDC. Het onderzoek toont niet aan hoe de daders toegang hebben verkregen tot de data. Wel hebben de onderzoekers verschillende aanbevelingen geformuleerd om de digitale omgeving van RDC beter te beveiligen.
Overwacht hogere mobiele factuur?
KPN waarschuwt haar klanten voor FlutBot. Wie deze malware installeert, kan mogelijk een ‘hogere mobiele factuur’ verwachten. Dit komt omdat FluBot sms’jes verstuurt naar mensen in jouw contactlijst. “Hiermee krijgt de app het vermogen om vanuit het toestel kosten te maken via KPN of andere geïnstalleerde apps.”
Tiel - Vrouw slachtoffer van ‘vriend in nood fraude’
Zaaknummer: 2021150532Datum delict: 04-04-2021Plaats delict: Tiel
Cyberaanvallen ransomware weekoverzicht 19-2021
Hackers kregen vijf miljoen dollar losgeld na cyberaanval op oliepijplijn, Ierse gezondheidsdienst getroffen door cyberaanval en Chemische distributeur betaalt $ 4,4 miljoen aan DarkSide-ransomware. Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.