Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.
In 2020 maakte 42% van alle Nederlanders ouder dan zestien jaar een fraudepoging mee. Dit blijkt uit een onderzoek van Stichting Achmea Slachtoffer & Samenleving, International Card Services, de politie en de Nederlandse Vereniging van Banken. De resultaten zijn gisteren aangeboden in de Tweede Kamer aan Kamerlid Anne Kuik, lid van de Vaste commissie voor Justitie en Veiligheid.
Schatting totale fraudeschade € 2,75 miljard
Op basis van de resultaten in het onderzoek wordt de totale schade voor fraude door de onderzoekers geschat op € 2,75 miljard. Verliezen van slachtoffers zijn vaak klein, maar soms extreem groot. Hetzelfde geldt voor de psychologische impact op slachtoffers: een minderheid van de slachtoffers ervaart veel last.
Aankoopfraude is de meest voorkomende fraudevorm met 11% slachtofferschap. Van andere fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriend-in-noodfraude (waaronder Whatsapp-fraude), datingfraude en spoofing (het aannemen van een andere identiteit, waaronder helpdeskfraude) wordt grofweg 1% slachtoffer.
Contact met de politie gering
Opvallend is dat slachtoffers bij slechts 12% van de incidenten achteraf contact opnemen met de politie. Ook bij andere partijen, zoals banken, creditcardmaatschappijen en betaaldiensten, wordt fraude niet heel vaak gemeld. Dit verschilt echter per type fraude en hangt af van de gebruikte betaalmethode. Bij spoofing (waaronder bankhelpdeskfraude) neemt bijvoorbeeld ruim de helft van de slachtoffers contact op met hun bank.
Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen
Iedereen kan slachtoffer worden van fraude, blijkt uit het onderzoek. Socio-demografische variabelen als leeftijd en geslacht spelen maar een beperkte rol. Wel worden jongeren vaker slachtoffer dan ouderen, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt (jongeren t/m 35 jaar oud: 21,5% slachtoffers; ouderen: 13,1% slachtoffers). Dit kan komen omdat jongeren meer online zijn.
Fraudepreventie
Impulsiviteit en kennis over fraude blijken belangrijke voorspellers van slachtofferschap. Impulsieve personen worden vaker slachtoffer, vermoedelijk doordat ze (te) snel beslissingen nemen (niet impulsief: 14,7% slachtoffers; impulsief: 28,6% slachtoffers). Personen met meer kennis over fraude kunnen fraudepogingen beter weerstaan, waardoor zij minder vaak slachtoffer worden. Respondenten die een fraudepoging meemaakten met weinig kennis: 53,3% slachtoffers; veel kennis: 32,2% slachtoffers). Junger: 'Uit onze studie blijkt dat het aantal slachtoffers kan dalen als mensen beter op de hoogte zijn van de werkwijze van fraudeurs. Ook het tegengaan van snelle beslissingen kan helpen bij het verminderen van slachtoffers. Denk bijvoorbeeld aan een simpele dubbele check voordat een betaling gedaan wordt. Ook aanpassingen in het ontwerp van handelsplatforms zouden hierbij kunnen helpen.'
Eerste uitgebreide slachtofferstudie in Nederland
Over de hele wereld lijkt fraude steeds meer slachtoffers te maken. Terwijl de meeste vormen van criminaliteit afnemen, is er in fraudestatistieken een stijging zichtbaar. Het zicht op fraude is echter beperkt, omdat slachtoffers niet altijd aangifte doen. Een slachtofferstudie kan een completer beeld van het fraudeprobleem leveren. Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp en promovendus Luka Koning (MSc) van de UT voerden dit eerste uitgebreide onderzoek naar slachtofferschap van fraude in Nederland uit. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Meer informatie
Slachtoffers van fraude wordt aangeraden om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk en de partij waarbij de schade heeft plaatsgenomen.
Bron: utwente.nl, politie.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Onbewust kwaadwillenden toegang geven tot je privégegevens ‘Assisted selfie fraude’
Er zijn inmiddels tientallen vormen van cybercrime, zoals phishing, spoofing, catfishing, sim-swapping, doxing, sextortion, social engineering en ransomware. Consumenten geven soms onbewust kwaadwillenden toegang tot hun privégegevens. Met zogeheten ‘assisted selfie-fraude’ is dat niet anders. We leggen uit hoe dit werk en hoe je jezelf kunt beschermen.
Geldezels prooi voor de politie en de georganiseerde misdaad
De politie heeft de afgelopen maanden verspreid door heel Nederland 14 zogeheten geldezels aangehouden. Dit zijn personen, vaak kwetsbare jongeren, die hun bankrekening ter beschikking stellen aan criminelen. Tegen twaalf van hen is een dossier opgemaakt en doorgestuurd naar het Openbaar Ministerie. De officier van justitie bepaalt of ze vervolgd worden. Dat schrijft de politie op haar website.
Overzicht cyberaanvallen week 44/45-2021
Gezochte Russische cybercrimineel aangehouden op Schiphol, malafide advertenties besmetten ongepatchte IE-gebruikers met ransomware en wetsvoorstel VS verbiedt losgeld betaling ransomware van boven 100.000 dollar. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 183 week 44/45-2021
‘Pig butchering scam’ wereldwijd in opmars ook in Nederland reeds slachtoffers, toename in agressiviteit en brutaliteit van ransomware cybercriminelen en waarom wijzen de vingers al snel naar Rusland bij cyberaanvallen, hoe zit dat eigenlijk? Dit en meer lees je in nieuwsbrief 183.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 44/45-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Datalek nieuws en overzicht week 44/45-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 44-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Datalek nieuws en overzicht week 44-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Meer dan 3.500 organisaties hebben schade geleden door het lekken van interne data op het Darkweb, zo ook het ROC Mondriaan
Cybercriminelen braken in bij ROC Mondriaan in Den Haag, eisten 4 miljoen euro losgeld en dumpten allerlei persoonsgegevens van studenten en medewerkers op straat. Waarom trok de school pas na drie weken aan de bel? Een reconstructie.
‘Pig butchering scam’ wereldwijd in opmars, ook in Nederland reeds slachtoffers
Datingfraude is geen nieuw fenomeen en ook beleggingsfraude kennen we al langer, maar een combinatie van de twee is nieuw. De uit Azië afkomstige oplichtingstruc ‘Pig butchering scam’ of ook wel ‘Sha Zhu Pan’ in het Chinees, maakt wereldwijd een opmars en heeft inmiddels ook in Nederland slachtoffers gemaakt.
Toename in agressiviteit en brutaliteit van ransomware cybercriminelen
Ransomware groeperingen worden steeds agressiever en brutaler. Dit blijkt uit het meest recente Threat Report van ESET. Het report met betrekking tot het tweede trimester van 2021 geeft inzicht in het huidige dreigingslandschap naar aanleiding van observaties en belicht onder andere de trends die gezien worden in het ransomware dreigingslandschap.
Cybercriminelen slaan toe in Zeeland: ‘Taboe op aangifte doen moet weg’
De toename van cybercrime in de politieregio Zeeland-West-Brabant is schrikbarend. In 2020 werd bij de politie liefst 3.465 keer aangifte gedaan door Zeeuwen en West-Brabanders die via het internet werden opgelicht. De totale schade bedroeg 9,4 miljoen euro. ,,Cybercrime vertoont een explosieve groei, ook in Zeeland”, meldt de politie.