Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.
In 2020 maakte 42% van alle Nederlanders ouder dan zestien jaar een fraudepoging mee. Dit blijkt uit een onderzoek van Stichting Achmea Slachtoffer & Samenleving, International Card Services, de politie en de Nederlandse Vereniging van Banken. De resultaten zijn gisteren aangeboden in de Tweede Kamer aan Kamerlid Anne Kuik, lid van de Vaste commissie voor Justitie en Veiligheid.
Schatting totale fraudeschade € 2,75 miljard
Op basis van de resultaten in het onderzoek wordt de totale schade voor fraude door de onderzoekers geschat op € 2,75 miljard. Verliezen van slachtoffers zijn vaak klein, maar soms extreem groot. Hetzelfde geldt voor de psychologische impact op slachtoffers: een minderheid van de slachtoffers ervaart veel last.
Aankoopfraude is de meest voorkomende fraudevorm met 11% slachtofferschap. Van andere fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriend-in-noodfraude (waaronder Whatsapp-fraude), datingfraude en spoofing (het aannemen van een andere identiteit, waaronder helpdeskfraude) wordt grofweg 1% slachtoffer.
Contact met de politie gering
Opvallend is dat slachtoffers bij slechts 12% van de incidenten achteraf contact opnemen met de politie. Ook bij andere partijen, zoals banken, creditcardmaatschappijen en betaaldiensten, wordt fraude niet heel vaak gemeld. Dit verschilt echter per type fraude en hangt af van de gebruikte betaalmethode. Bij spoofing (waaronder bankhelpdeskfraude) neemt bijvoorbeeld ruim de helft van de slachtoffers contact op met hun bank.
Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen
Iedereen kan slachtoffer worden van fraude, blijkt uit het onderzoek. Socio-demografische variabelen als leeftijd en geslacht spelen maar een beperkte rol. Wel worden jongeren vaker slachtoffer dan ouderen, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt (jongeren t/m 35 jaar oud: 21,5% slachtoffers; ouderen: 13,1% slachtoffers). Dit kan komen omdat jongeren meer online zijn.
Fraudepreventie
Impulsiviteit en kennis over fraude blijken belangrijke voorspellers van slachtofferschap. Impulsieve personen worden vaker slachtoffer, vermoedelijk doordat ze (te) snel beslissingen nemen (niet impulsief: 14,7% slachtoffers; impulsief: 28,6% slachtoffers). Personen met meer kennis over fraude kunnen fraudepogingen beter weerstaan, waardoor zij minder vaak slachtoffer worden. Respondenten die een fraudepoging meemaakten met weinig kennis: 53,3% slachtoffers; veel kennis: 32,2% slachtoffers). Junger: 'Uit onze studie blijkt dat het aantal slachtoffers kan dalen als mensen beter op de hoogte zijn van de werkwijze van fraudeurs. Ook het tegengaan van snelle beslissingen kan helpen bij het verminderen van slachtoffers. Denk bijvoorbeeld aan een simpele dubbele check voordat een betaling gedaan wordt. Ook aanpassingen in het ontwerp van handelsplatforms zouden hierbij kunnen helpen.'
Eerste uitgebreide slachtofferstudie in Nederland
Over de hele wereld lijkt fraude steeds meer slachtoffers te maken. Terwijl de meeste vormen van criminaliteit afnemen, is er in fraudestatistieken een stijging zichtbaar. Het zicht op fraude is echter beperkt, omdat slachtoffers niet altijd aangifte doen. Een slachtofferstudie kan een completer beeld van het fraudeprobleem leveren. Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp en promovendus Luka Koning (MSc) van de UT voerden dit eerste uitgebreide onderzoek naar slachtofferschap van fraude in Nederland uit. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Meer informatie
Slachtoffers van fraude wordt aangeraden om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk en de partij waarbij de schade heeft plaatsgenomen.
Bron: utwente.nl, politie.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Cybercrime jurisprudentieoverzicht: juli en augustus 2019
Met een vonnis “nieuwe stijl” heeft de rechtbank Rotterdam op 16 juli 2019 een verdachte veroordeeld (ECLI:NL:RBROT:2019:5630) voor drugshandel via het darkweb en het aanwezig hebben van de illegale handelsvoorraad. De verdachte heeft naar schatting meer dan 500 kg drugs verkocht en miljoenen omzet gehad. De bedenker, organisator en leidinggevende van het “bedrijf” krijgt zeven jaar gevangenisstraf opgelegd. In een afzonderlijk ontnemingsvonnis wordt bovendien ruim 1 miljoen euro afgenomen.
Cybersecurity onderzoekers ontdekken kwetsbaarheden in WhatsApp
Cybersecurity onderzoekers van Check Point, Dikla Barda, Roman Zaikin en Oded Vanunu, ontdekken kwetsbaarheden in WhatsApp waarmee hackers gesprekken over kunnen nemen.
Malafide 'helpdesks' in Google resultaten
Nog al te vaak laten mensen zich vangen door fraudeurs die hengelen naar hun bankgegevens. Intussen herken je misschien wel al het typische phishing bericht in je mailbox. Maar wist je dat een onschuldige opzoeking op Google ook tot een geplunderde bankrekening kan leiden?
Cyberaanval kan via de 'fysieke post' verzonden worden
Cybercrime onderzoekers van IBM hebben voor ongeveer 90,- euro een apparaatje gebouwd dat hackers kan helpen bij het inbreken op wifi-netwerken. Het apparaatje kan verstopt worden in ogenschijnlijk onschuldige producten en zo als een soort 'Trojaans Paard' per post naar het beoogde slachtoffer worden verstuurd.
Hardware Hacking Cybercrime van de toekomst? 'Zulke hacks zijn nieuwe normaal'
Nieuw probleem met Intel-chips. Cybercrime onderzoekers hebben een manier gevonden waarmee cybercriminelen alle data op computers kunnen bekijken door misbruik te maken van een kwetsbaarheid. Kwaadwillenden hebben de mogelijkheid via het lek wachtwoorden en encryptie te breken en data af te tappen zowel bij zakelijke pc's als consumentenproducten.
Noord-Korea 2 miljard euro gestolen met cyberaanvallen
Noord-Korea heeft bijna 2 miljard euro gestolen met cyberaanvallen op banken en beurzen voor cryptomunten. Dat staat in een rapport van de Verenigde Naties, meldt persbureau Reuters. Het geld wordt gebruikt om het wapenprogramma van het land te bekostigen.
'Amsterdoomed' handelde in drugs en vuurwapens op Darkweb
4 jaar cel, waarvan 1 voorwaardelijk. Dat eiste de officier van justitievan het Landelijk Parket maandag voor de rechtbank in Rotterdam tegen een man die via het Darkweb onder de naam 'Amsterdoomed' in drugs en vuurwapens handelde. Tegen een 44-jarige verslaafde katvanger (money-mule), die een van de wapens zou hebben ontvangen, eiste de officier een werkstraf van 180 uur.
Nieuwsbrief 65 (week 31-2019) #CCINL | www.cybercrimeinfo.nl
#CCINL | www.cybercrimeinfo.nl
PSV-cybercrime Phishing Smishing Vishing overzicht week 31-2019
Bron: #CCINL, Fraudehelpdesk, opgelicht.avrotros
Nieuwe Malware gericht op Windows Systemen
Cybercrime deskundigen van beveiligingsbedrijf Proofpoint hebben een nieuwe malware gevonden die zich op Windows-systemen richt. Het zogeheten 'SystemBC' installeert een proxy op een geïnfecteerde computer en probeert andere malware binnen te krijgen.
Granaten te koop voor slechts een paar tientjes op het Darkweb
Als de twee explosieven bij Shishalounge Pure Lounge in Bergen op Zoom écht zijn, dan is dat een vervelende primeur voor West-Brabant. In deze regio zijn, zover bekend bij de politie, nog niet eerder handgranaten bij horecazaken aangetroffen. Elders in het land, vooral in Amsterdam, is het de laatste jaren een ware trend. De teller stond april dit jaar al op 22 vondsten op straat, vooral bij de horeca. Dit is evenveel als in heel 2017. Vorig jaar werden 43 granaten gevonden.
DDoS, “In Nederland zijn we uiterst naïef”
DDoS-hoogleraar Aiko Pras betwijfelt het. “Het nieuws wordt minder vaak gehaald, dat klopt. Maar het aantal aanvallen dat dagelijks wordt gedaan, blijft ontzettend groot. Er is een soort ruis van continue aanvallen.”