Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.
In 2020 maakte 42% van alle Nederlanders ouder dan zestien jaar een fraudepoging mee. Dit blijkt uit een onderzoek van Stichting Achmea Slachtoffer & Samenleving, International Card Services, de politie en de Nederlandse Vereniging van Banken. De resultaten zijn gisteren aangeboden in de Tweede Kamer aan Kamerlid Anne Kuik, lid van de Vaste commissie voor Justitie en Veiligheid.
Schatting totale fraudeschade € 2,75 miljard
Op basis van de resultaten in het onderzoek wordt de totale schade voor fraude door de onderzoekers geschat op € 2,75 miljard. Verliezen van slachtoffers zijn vaak klein, maar soms extreem groot. Hetzelfde geldt voor de psychologische impact op slachtoffers: een minderheid van de slachtoffers ervaart veel last.
Aankoopfraude is de meest voorkomende fraudevorm met 11% slachtofferschap. Van andere fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriend-in-noodfraude (waaronder Whatsapp-fraude), datingfraude en spoofing (het aannemen van een andere identiteit, waaronder helpdeskfraude) wordt grofweg 1% slachtoffer.
Contact met de politie gering
Opvallend is dat slachtoffers bij slechts 12% van de incidenten achteraf contact opnemen met de politie. Ook bij andere partijen, zoals banken, creditcardmaatschappijen en betaaldiensten, wordt fraude niet heel vaak gemeld. Dit verschilt echter per type fraude en hangt af van de gebruikte betaalmethode. Bij spoofing (waaronder bankhelpdeskfraude) neemt bijvoorbeeld ruim de helft van de slachtoffers contact op met hun bank.
Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen
Iedereen kan slachtoffer worden van fraude, blijkt uit het onderzoek. Socio-demografische variabelen als leeftijd en geslacht spelen maar een beperkte rol. Wel worden jongeren vaker slachtoffer dan ouderen, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt (jongeren t/m 35 jaar oud: 21,5% slachtoffers; ouderen: 13,1% slachtoffers). Dit kan komen omdat jongeren meer online zijn.
Fraudepreventie
Impulsiviteit en kennis over fraude blijken belangrijke voorspellers van slachtofferschap. Impulsieve personen worden vaker slachtoffer, vermoedelijk doordat ze (te) snel beslissingen nemen (niet impulsief: 14,7% slachtoffers; impulsief: 28,6% slachtoffers). Personen met meer kennis over fraude kunnen fraudepogingen beter weerstaan, waardoor zij minder vaak slachtoffer worden. Respondenten die een fraudepoging meemaakten met weinig kennis: 53,3% slachtoffers; veel kennis: 32,2% slachtoffers). Junger: 'Uit onze studie blijkt dat het aantal slachtoffers kan dalen als mensen beter op de hoogte zijn van de werkwijze van fraudeurs. Ook het tegengaan van snelle beslissingen kan helpen bij het verminderen van slachtoffers. Denk bijvoorbeeld aan een simpele dubbele check voordat een betaling gedaan wordt. Ook aanpassingen in het ontwerp van handelsplatforms zouden hierbij kunnen helpen.'
Eerste uitgebreide slachtofferstudie in Nederland
Over de hele wereld lijkt fraude steeds meer slachtoffers te maken. Terwijl de meeste vormen van criminaliteit afnemen, is er in fraudestatistieken een stijging zichtbaar. Het zicht op fraude is echter beperkt, omdat slachtoffers niet altijd aangifte doen. Een slachtofferstudie kan een completer beeld van het fraudeprobleem leveren. Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp en promovendus Luka Koning (MSc) van de UT voerden dit eerste uitgebreide onderzoek naar slachtofferschap van fraude in Nederland uit. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Meer informatie
Slachtoffers van fraude wordt aangeraden om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk en de partij waarbij de schade heeft plaatsgenomen.
Bron: utwente.nl, politie.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Datalek nieuws en overzicht week 31-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 31-2020
Wat is phishing »
Het businessmodel van 'Ransomware as a Service'
Vorige week werd Garmin slachtoffer van een ransomware aanval door de Russische hackers group Evil Corp. Dagenlang waren de diensten van Garmin onbereikbaar. Het is steeds makkelijker om dit soort aanvallen te doen omdat er zoiets bestaat als 'Ransomware as a Service' (RaaS).
Echtpaar uit Nieuwegein verdiende naast uitkering duizenden euro's met drugshandel op Darkweb
Het Openbaar Ministerie eist zeven jaar gevangenisstraf tegen een Poolse man uit Nieuwegein, die verdacht wordt van jarenlange drugshandel en productie. Ook zijn vrouw zou daarbij betrokken zijn geweest. Het echtpaar wordt ook verdacht van witwassen van tienduizenden euro's en van bijstandsfraude.
Voor het eerst dat de 'Europese Unie' sancties oplegt voor cyberaanvallen
Zes personen en drie entiteiten die verantwoordelijk zijn voor de meest schadelijke cyberaanvallen komen vanaf vandaag op een sanctielijst van de Europese Unie (EU). Op de sanctielijst komen onder andere de verantwoordelijken voor de verstoorde Russische cyberoperatie tegen de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW). Daarnaast krijgen personen en entiteiten uit China en Noord-Korea sancties opgelegd.
Doorzoekingen woningen in zaak DDoS-aanbieder
Het cybercrimeteam van de politie Midden-Nederland heeft vandaag doorzoekingen gedaan in de woningen van twee mensen die verdacht worden betrokken te zijn bij een internationale booterwebsite. De website is een bekende voor het uitvoeren van DDoS-aanvallen. Het politieonderzoek gaat nog verder.
De Darkweb monitor: "Innovatie om nieuwe bedreigingen te bestrijden"
In het Paleis van Justitie in München hebben het Beierse Staatsministerie van Justitie (StMJ) en TNO afgelopen maandag een 'Memorandum of Understanding (MoU)' getekend om samen te gaan werken aan de versnelling van de ontwikkeling van strategische handhavingstechnologieën.
Ziggo vraagt klanten nadrukkelijk het standaardwachtwoord te veranderen
Ziggo heeft klanten gewaarschuwd voor een kwetsbaarheid in de Wifibooster Ziggo C7. De provider vraagt klanten nadrukkelijk het standaardwachtwoord te veranderen als zij dat nog niet hebben gedaan.
Chinese hacker groep 'RedDelta' richt zich op het Vaticaan en katholieke organisaties
Vanaf begin mei 2020 behoorden het Vaticaan en het katholieke bisdom Hong Kong tot verschillende katholieke kerk gerelateerde organisaties die het doelwit waren van 'RedDelta'.
Hackers groep Lazarus zet actief 'VHD-ransomware' in voor bedrijfsaanvallen
Door Noord-Korea gesteunde hackers groep Lazarus zet actief VHD-ransomware in tegen bedrijven, volgens een rapport dat gisteren is gepubliceerd door Kaspersky-onderzoekers.
Cyberterrorisme deel 4: Preventie, bescherming en beperking van cyberterrorisme
De Federal Emergency Management Agency gebruikt de term 'Whole Community Approach'.
Netflix phishing pagina schuilt achter werkende CAPTCHA
Een recente golf van phishingaanvallen die erop zijn gericht om betaalkaart gegevens en inloggegevens voor de Netflix-streamingdienst te stelen, begint met het omleiden naar een functionerende CAPTCHA-pagina om e-mail beveiligings maatregelen te omzeilen.