De verkrijgbaarheid van anonieme simkaarten hindert de aanpak van WhatsApp fraude, aldus de politie, die stelt dat een verbod zou helpen. Daarnaast ziet de politie graag dat WhatsApp het overnemen van accounts lastiger maakt. Criminelen wisten vorig jaar meer dan 13 miljoen euro via WhatsApp fraude stelen. De politie ontving vorig jaar ruim 25.000 aangiften van WhatsApp fraude, terwijl het er in 2019 nog 650 waren. In 2018 telde de politie nog 250 incidenten.
Vriend in nood fraude
Bij WhatsApp fraude doen oplichters zich via WhatsApp voor als een bekende, familielid of vriend van het slachtoffer (VIN fraude). Vervolgens wordt er om geld gevraagd, bijvoorbeeld om een zogenaamde rekening te betalen. De rekening is vaak van een katvanger. De politie wil nu gaan inzetten om via deze katvangers de verantwoordelijke criminelen op te sporen.
Alle aangiftes van WhatsApp fraude gaan in een systeem dat zoekt naar overeenkomsten. Er wordt gekeken naar patronen om zo netwerken in kaart te brengen en te verstoren, waarbij de politie de nadruk legt op katvangers. Dit moet het lastiger voor criminelen maken om het geld weg te sluizen. Daarnaast kunnen de katvangers, die eenvoudig via hun bankrekening en telefoonnummer zijn te identificeren, politie naar de verantwoordelijke criminelen leiden.
Anonieme simkaarten
Bij onderzoek naar WhatsApp fraude en de daders loopt de politie naar eigen zeggen vaak tegen anonieme simkaarten aan. "Het zou ons als politie wel helpen als het gebruik van anonieme simkaarten afneemt en dergelijke kaarten niet meer worden aangeboden, zoals in de ons omliggende landen het geval is. Die simkaarten worden vaak gewisseld. Op het moment dat een slachtoffer bij ons aangifte doet, is dat telefoonnummer al niet meer in gebruik. Ook heeft de oplichter dan misschien al een nieuwe telefoon", zegt Yoanne Spoormans van het cybercrime team van de politie Oost-Nederland.
Buurlanden
In België en Duitsland is de verkoop van anonieme simkaarten verboden. Wie een simkaart in deze landen koopt moet zich verplicht legitimeren en wordt geregistreerd. Volgens de Belgische en Duitse autoriteiten moet de maatregel helpen bij de bestrijding van terrorisme. Er gingen ook stemmen op voor een dergelijk verbod in Nederland. Minister Grapperhaus stelde in 2019 dat een verbod op anonieme simkaarten weinig meerwaarde heeft voor opsporings- en veiligheidsdiensten. Daarnaast is een dergelijk verbod eenvoudig te omzeilen, aldus de minister.
In veel gevallen maken WhatsApp fraudeurs gebruik van een telefoonnummer dat niet bij het beoogde slachtoffer bekend is. Er wordt dan gezegd dat men vanwege bijvoorbeeld een kapotte telefoon tijdelijk een nieuw nummer heeft. Het komt ook voor dat de oplichters overgenomen WhatsApp-accounts gebruiken. Om een account te bevestigen verstuurt WhatsApp via sms een zes cijferige verificatiecode. Criminelen vragen in naam van het doelwit deze verificatiecode op, waarna die de code op zijn telefoon ontvangt.
Vervolgens wordt het doelwit door de criminelen via WhatsApp of telefonisch benaderd dat hij per ongeluk een code heeft ontvangen die eigenlijk voor iemand anders was bedoeld. De crimineel vraagt dan of het doelwit de ontvangen code kan doorsturen. Met de doorgestuurde verificatiecode kunnen de criminelen het WhatsApp-account overnemen. Zodra het account is overgenomen hebben de criminelen toegang tot de contactenlijst van het doelwit die ze gebruiken om nieuwe slachtoffers te maken. Contacten worden dan benaderd met het verzoek om geld over te maken.
Publiek private samenwerking
"We willen het criminele proces op verschillende punten verstoren en het criminelen dus moeilijker maken. Dit kan door samenwerking met verschillende partijen, zoals banken, telecom en WhatsApp. Zo zouden we graag zien dat WhatsApp-accounts niet zomaar kunnen worden overgenomen. Bijvoorbeeld doordat WhatsApp om een extra biometrische verificatie (vinger afdruk sensoren en gezichtsherkenning in mobiele telefoons) vraagt voor gebruik van WhatsApp. Daarmee voorkomen we slachtoffers", merkt Spoormans op.
Bron: politie.nl, security.nl
Meer info over ‘vriend in nood fraude’?
Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier of anoniem.
Cybercrime - Preventie Loont (audio)
BNR: "Wordt je bedrijf getroffen door een cyberaanval, dan kan de schade flink in de papieren lopen. Steeds meer verzekeraars bieden daarom een cyberverzekering aan en steeds meer bedrijven sluiten hem af."
Het nieuwe decennium, nieuwe trends
Het nieuwe decennium is een paar dagen oud. Er staat een aantal trends te trappelen in de coulissen om het dagelijks leven te beïnvloeden. Anderen zijn al jaren met een opmars bezig, maar zijn voorlopig niet weg te denken.
Veiliger 'online' in 2020?
Het begin van een nieuw jaar is het perfecte moment om met nieuwe voornemens te starten. Hoewel sommigen kiezen voor extra te gaan sporten of het leren van een derde taal, is het ook een gelegenheid om enkele wijzigingen aan te brengen in de manier waarop u omgaat met uw digitale apparatuur.
Ze weten alles van me, hoe kan dit?
Hoe jaloerse partners en paranoïde werkgevers je kunnen bespioneren en waarom het gebruik van 'lege chip zakken' het beste kunnen worden overgelaten aan filmhelden.
Cybercriminelen weten als geen ander dat kleinere organisaties niet altijd even goed zijn beveiligd
Uit een recent onderzoek van het 'Ponemon Institute' was dit jaar meer dan de helft van het mkb in de Benelux slachtoffer van cybercrime. "Ik verwacht dat in 2020 het aantal cyberaanvallen op het mkb eerder toe- dan afneemt."
New Orleans (USA) verklaart noodtoestand na cyberaanval
De stad New Orleans heeft een cyberaanval ondergaan die ernstig genoeg is voor burgemeester LaToya Cantrell om de noodtoestand uit te roepen.
Cybercriminelen hergebruiken oude aanvalstechnieken
Cybercriminelen ontwikkelen niet alleen nieuwe malware en zero day-aanvallen, maar hergebruiken ook tactieken die in het verleden succesvol zijn gebleken. Daarmee kunnen ze zoveel mogelijk kansen binnen het aanvalsoppervlak benutten.
Cybercrime aanval: Het incident kostte hem uiteindelijk bijna 8 ton en betekende het einde van zijn bedrijf, zijn huis en zijn relatie!
Dat vroeg een agent aan ondernemer Xander Koppelmans toen die in 2015 aangifte deed van een ernstige cyberaanval op de ICT van zijn bedrijf. Het incident kostte hem uiteindelijk bijna 8 ton en betekende het einde van zijn bedrijf, zijn huis en zijn relatie. Hij vertelde zijn dramatische relaas tijdens het evenement in het NAC stadion te Breda 'Ik ben toch niet hack!?'
Cybercrime dreigingen 2020
Financiële cyberdreigingen worden beschouwd als een van de meest gevaarlijke cybercrime dreigingen. De impact die ze meestal veroorzaken resulteert direct in financiële schade voor de slachtoffers.
Sinterklaas en Hackpiet
Zwart, wit, geel of rood, door Cybercrime is er nood
Kinderlijk eenvoudig via Telegram
De politie moet de mogelijkheid krijgen om berichten die worden uitgewisseld via de chatdienst Telegram gericht te onderscheppen, als dat technisch mogelijk blijkt te zijn. Dat zegt CDA-woordvoerder Chris van Dam naar aanleiding van vragen van programma Opgelicht?! In die uitzending duiken ze in de schimmige wereld van deze chat-app en zien ze dat criminelen zich open en bloot schuldig maken aan strafbare praktijken.
Het is inmiddels niet meer de vraag of u een keer geraakt wordt door cybercrime, maar wanneer
Ruim de helft (55%) van alle MKB-organisaties is het afgelopen jaar een of meermaals slachtoffer geworden van cybercrime. Grote multinationals lopen nog altijd het meeste risico; 74% van de bedrijven met meer dan 1.000 werknemers kreeg te maken met digitale aanvallen.