Slachtoffers digitale criminaliteit fors toegenomen afgelopen jaar

Gepubliceerd op 19 juli 2022 om 15:19

Het aantal slachtoffers van digitale criminaliteit is de afgelopen jaren flink gestegen. Aankoop- en verkoopfraude zijn het populairst onder cybercriminelen. Verder zijn meer mensen de dupe geworden van cyberpesten. Identiteitsfraude nam juist af. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De slachtoffercijfers zijn terug te vinden in de Cybersecuritymonitor 2021.

Cybercrime in ruime zin

Alle vormen van criminaliteit waarbij het internet, e-mail of applicaties worden gebruikt, schaart het CBS onder cybercrime. Dan moet je denken aan onder meer aan- en verkoopfraude, identiteitsfraude, phishing en computervredebreuk of hacken. Ook incidenten in de persoonlijke of relationele sfeer die niet altijd strafbaar zijn, behoren tot het domein van cybercriminaliteit. Dan gaat het bijvoorbeeld om sexting, cyberstalking en cyberpesten.

Aankoopfraude

Onderzoekers van het CBS keken naar de ontwikkeling van het aantal slachtoffers van hackers en cybercriminelen tussen 2012 en 2021. In deze periode is het totaal aantal gedupeerden toegenomen met bijna een kwart (22,1 procent). De grootste stijger staat op naam van aankoopfraude. Iemand koopt dan via internet een product, betaalt daarvoor en krijgt vervolgens niets geleverd. Deze vorm van online criminaliteit steeg sinds 2012 met 118,6 procent.

Verkoopfraude

Verkoopfraude -waarbij de verkoper producten levert, maar niet betaald wordt- staat op de tweede plek. Het aandeel daarvan steeg met bijna twee derde (64,7 procent). Het aandeel cyberpesten groeide sinds 2012 met een kwart (25,6 procent). Het aantal slachtoffers van hacking en identiteitsfraude nam sindsdien af, respectievelijk met 5,4 procent en 58,3 procent. De laatste jaren zien de onderzoekers echter een lichte stijging van het aantal slachtoffers van identiteitsfraude.

Hacking

Computervredebreuk (hacking) werd in de meeste gevallen afgedaan met taakstraf, geldboete of schadevergoeding. Eén op de vijf zaken werd afgehandeld zonder dat de rechter eraan te pas kwam. Rechters deelden doorgaans een taakstraf uit aan verdachten van computervredebreuk. Bijna driekwart van de strafzaken werd opgelegd tussen 2015 en 2020. Het aantal gevangenisstraffen steeg in deze periode naar 29 procent (was 19,3 procent).

Jongeren vaker slachtoffer

Afgelopen jaar was 17 procent van de Nederlandse bevolking van 15 jaar of ouder het doelwit van cybercriminaliteit. Jongeren waren doorgaans vaker het slachtoffer van cybercriminelen dan ouderen. In 2021 was gemiddeld één op de vijf jongeren van 15- tot 25-jarigen het slachtoffer van internetcriminelen. Onder 65-plussers was dit ongeveer één op de acht (12 procent). Ongeveer een vijfde van alle slachtoffers (19 procent) deed aangifte bij de politie.

OM

Het CBS is niet de enige die ziet dat het aantal slachtoffers van cybercrime toeneemt. Het Openbaar Ministerie (OM) schreef in mei in haar jaarverslag dat de politie vorig jaar 14.000 meldingen van cybercriminaliteit ontving. Dat is een derde meer in vergelijking met 2020, en een verdrievoudiging ten opzichte van het jaar daarvoor.

De toename van het aantal aangiften van cybercrime is terug te zien in de instroomcijfers van het OM. Het aantal verdachten van cyberdelicten nam in een jaar tijd toe van 481 naar 574, een stijging van 21 procent. In twee jaar tijd steeg het aantal verdachten met 47 procent.

Investeren in digitale vaardigheden

De impact van cybercriminaliteit op de samenleving was enorm. Als cybercriminelen niet strafrechtelijk worden aangepakt, neemt het vertrouwen van burgers in de digitale infrastructuur en de democratische rechtstaat af. “Cybercrime is moeilijk op te sporen en vraagt om veel kennis en specialisten die zich voortdurend blijven ontwikkelen om hackers bij te blijven”, aldus het OM. Daarom is het belangrijk dat het OM breed blijft investeren in digitale vaardigheden.

Bron: cbs.nl, vpngids.nl

Bekijk alle vormen en begrippen

Meer actueel nieuws

Darkchat, Darkmind, Darkbubble

In deze lastige tijden staan 'social distancing', thuiswerken en proberen om te gaan met de geldende maatregelen helaas centraal. Echter hebben we tijdens onderzoek gemerkt dat complottheorieën steeds vaker vaste grond krijgen binnen verschillende sociale groepen binnen de samenleving als dusdanig.

Lees meer »

Aanhouding in onderzoek naar Remote Access Trojans (RAT’s)

De politie heeft in een onderzoek naar cybercrime een 28-jarige man in Lelystad aangehouden. De man wordt verdacht van het gebruiken van Remote Access Trojans (RAT’s), kwaadaardige software waarmee cybercriminelen computers van slachtoffers kunnen binnendringen en overnemen. Ook heeft de politie twee woningen en een bedrijfspand doorzocht, waarbij administratie, gegevensdragers en twee auto’s in beslag zijn genomen.

Lees meer »

WhatsApp gehackt, dat overkomt mij niet

Cybercriminelen slaagden er afgelopen jaar in om de WhatsApp-accounts van verschillende politici over te nemen. Het gaat om de accounts van leden van de Eerste en Tweede Kamer, Hoge Colleges van Staat en ambtenaren van meerdere ministeries. De oplichters probeerden op deze manier geld te verdienen, maar er hadden ook vertrouwelijke gegevens buitgemaakt kunnen worden.

Lees meer »

Moet er eerst een ramp gebeuren bij de Rijksoverheid?

Bij elf van de achttien onderzochte overheidsorganisaties is de informatiebeveiliging niet op orde. Over de gehele linie is de stand van informatiebeveiliging niet anders dan in 2019. Toch is er het afgelopen jaar vooruitgang geboekt en hebben organisatie waar de informatiebeveiliging niet op orde was daar werk van gemaakt. Dat heeft er echter niet toe geleid dat tekortkomingen en onvolkomenheden zijn opgelost.

Lees meer »

Datalekken UWV en SVB

Het Uitkeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en de Sociale Verzekeringsbank (SVB) meldden ieder afgelopen jaar honderden datalekken bij de Autoriteit Persoonsgegevens. In de meeste gevallen ging het om post gerelateerde lekken. Beide instanties doen hun best om het aantal fouten terug te brengen.

Lees meer »

Android stalkerware in opmars

Het gebruik van mobiele stalkerware, software die stalkers stilletjes en zonder hun medeweten installeren op mobiele apparaten van slachtoffers, neemt volgens onderzoekers toe. In 2019 registreerde onderzoekers bijna vijf keer meer Android stalkerware-detecties dan in 2018, en in 2020 waren er 1,5 keer meer detecties dan in 2019. Naast de toename ontdekte het onderzoeksteam van ESET ook ernstige kwetsbaarheden in Android stalkerware-apps en hun monitoringservers. Deze kwetsbaarheden kunnen leiden tot ernstige gevolgen voor de gebruiker als ze worden uitgebuit. "Security: The Hidden Cost of Android Stalkerware" werd eergisteren op de RSA Conference gepresenteerd door onderzoeker Lukáš Štefanko.

Lees meer »