Ruim de helft van de Nederlanders (56 procent) zegt direct door te hebben als cybercriminelen hen proberen op te lichten via e-mail, internet of telefoon. Vier op de tien ondervraagden (43 procent) zegt zonder twijfel dat oplichters geen schijn van kans maken om inlog- of persoonlijke gegevens buit te maken. Dit staat in schril contrast tot het aantal slachtoffers van cybercrime en online fraude.
Dat blijkt uit onderzoek van PanelWizard in opdracht van ABN AMRO. Het gaat om een representatieve steekproef waarbij 1.366 Nederlanders van 18 jaar en ouder zijn ondervraagd.
2,5 miljoen Nederlanders slachtoffer
In het onderzoek komt naar voren dat bijna twee derde van de mannen (63 procent) denkt een oplichter direct door te hebben. Hoe hoog dat percentage bij vrouwen ligt, is onbekend. Bijna de helft van de respondenten (48 procent) zegt dat phishing, spoofing of helpdeskfraude alleen goedgelovige mensen overkomt. Of bij mensen met beperkte digitale vaardigheden (49 procent).
Volgens de Veiligheidsmonitor 2021 van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kreeg 17 procent van de Nederlanders van 15 jaar of ouder vorig jaar te maken met cybercrime. Het gaat dan om zo’n 2,5 miljoen Nederlanders. Hoogstwaarschijnlijk is dat slechts het topje van de ijsberg: uit berekeningen van het CBS blijkt dat slechts één op de vijf slachtoffers aangifte doet bij de politie
“Van alle Nederlanders van 15 jaar of ouder zeggen in 2021 meer dan twee op de drie (68 procent) dat ze in de afgelopen 12 maanden ten minste één keer een telefoontje, e-mail- of ander bericht hebben ontvangen dat (waarschijnlijk) van een oplichter was”, aldus het statistiekbureau.
Meer wantrouwen
Driekwart van de Nederlanders (72 procent) zegt door dergelijke ontwikkelingen wantrouwender te zijn geworden. Als een organisatie als de Rijksoverheid, een telecomprovider of bank belt, zijn we een stuk sceptischer geworden. De politie, financiële instellingen en andere instanties waarschuwen dan ook: vertrouw je het niet? Hang dan op en bel zelf naar de betreffende instantie om verhaal te halen.
De politie waarschuwt burgers regelmatig voor phishing en andere criminele oplichtingspraktijken op internet. Begin dit jaar lanceerde ze daarvoor de publiekscampagne ‘Digitaal oké met deze ABC’. De letters ABC staan voor ‘Alert blijven’, ‘Bescherm jezelf’ en ‘Check altijd’. Het komt er op neer dat we de laatste digitale ontwikkelingen goed in de gaten moeten houden, updates snel moeten installeren en onbekenden niet blind moeten vertrouwen.
Ook initiatieven als veiliginternetten.nl, appjelinkje of checkjelinkje.nl zijn steeds meer mensen zich bewust van de gevaren op internet. De eerstgenoemde site geeft bezoekers tips hoe ze op een veilige en verantwoorde manier online kunnen gaan. De andere initiatieven laten je in een oogopslag zien of een URL een betrouwbare pagina is, of dat het om een valstrik gaat.
Nieuwe fenomenen
Toch zijn lang niet alle landgenoten op de hoogte hoe cybercriminelen hen proberen op te lichtten. Uit het onderzoek van WizardPanel blijkt dat ruim een derde van de Nederlanders (37 procent) niet bekend is met het fenomeen bankhelpdeskfraude. Oplichters zetten dan nietsvermoedende slachtoffers onder druk om hun spaargeld tijdelijk naar een ‘betrouwbare’ rekening over te maken. In werkelijkheid belandt het geld dan op de rekening van de fraudeurs.
Slechts één op de twaalf Nederlanders (8 procent) zegt niet te weten wat phishing is.
Ondanks dat Nederlanders steeds beter in staat zijn om online fraude en oplichting te herkennen, geldt dat nog niet voor bankhelpdeskfraude. De financiële schade als gevolg van bankhelpdeskfraude bedroeg volgens de Nederlandse Vereniging van Banken 47,6 miljoen euro in 2021. Ruim een derde van de respondenten zegt niet te weten hoe oplichters daarbij te werk gaan.
Voorzorgsmaatregelen
Goede nieuws is dat Nederlanders steeds vaker zelf in actie komen om zich te beschermen tegen internetcriminelen. Driekwart zorgt ervoor dat de software op hun smartphone en computer up-to-date is. Twee derde zegt gebruik te maken van tweestapsverificatie. Bij jongeren tot 30 jaar ligt dat percentage zelfs op 77 procent.
Zoals gezegd spelen kennis en digitale vaardigheden een belangrijke rol in de strijd tegen cybercriminelen.
Digitale vaardigheden van Europeanen
Eerder deze maand presenteerde het CBS samen met Eurostat een onderzoek naar de digitale vaardigheden van Europeanen. Om het internet-, computer- en softwaregebruik van Europese burgers te bestuderen, keken de instanties naar vijf verschillende aspecten: informatie en digitale geletterdheid, online communicatie, computers en online diensten, privacybescherming en softwaregebruik.
Uit het onderzoek bleek dat Nederland de meeste burgers telt met goede digitale vaardigheden. Ruim driekwart van de respondenten (80 procent) zegt te beschikken over gemiddelde of bovengemiddelde digitale vaardigheden. Een kwart van de ondervraagden (27 procent) zegt gemiddeld overweg te kunnen met computers en software. Iets meer dan de helft (52 procent) geeft aan over meer kennis en kunde te beschikken. Verder zijn Nederlanders goed in informatie zoeken op internet en weten we online kunnen schoppen.
Over het onderzoek
Het representatieve onderzoek is in mei 2022 uitgevoerd door Kien/PanelWizard in opdracht van ABN AMRO. 1366 Nederlanders van 18 jaar en ouder zijn ondervraagd.
Bron: cbs.nl, abnamro.com, vpngids.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met Cybercrimeinfo.
Meer cybercrime nieuws
Test in 3 minuten de digitale weerbaarheid van jouw organisatie!
Weet jij hoe het is gesteld met de digitale weerbaarheid van jouw bedrijf of organisatie? Met de simpele 'Digiweerbaar Test' weet je in 3 minuten hoe jouw organisatie scoort op het gebied van cyberveiligheid.
Digitale deuren MKB staan open voor cybercriminelen "Wake Up Now"
Ondernemers in het mkb onderschatten nog te vaak het risico om slachtoffer te worden van cybercrime. ,,U denkt misschien dat het iets is waar uw buurman last van heeft. Waarom zou u ermee in aanraking komen? U heeft maar een heel gewoon bedrijf", stelt Peter R. de Vries cynisch tijdens een cybercongres.
Cybercrime: feiten, cijfers en voorspellingen 2019 tot 2021
Wat u moet weten over de triljoen dollar cybereconomie in de komende 3 jaar
Primeur: digitale beveiliging bereikbaar voor iedereen
Of je nou slachtoffer bent geworden van cybercrime of je wilt de eerste stappen zetten om jezelf beter te beveiligen; sinds vandaag kun je terecht op het eerste toegankelijke platform voor digitale veiligheid.
Deze 10 kwetsbaarheden worden het meest misbruikt
Meer dan de helft van de tien populairste softwarebugs die door cybercriminelen worden misbruikt, zijn meer dan een jaar oud, in sommige gevallen zelfs meer dan vijf jaar. Veel bedrijven slagen er blijkbaar nog steeds niet in om patches tijdig uit te voeren.
Enorme groei cybercrime toont aan: cybersecurity noodzaak als onderdeel bedrijfsstrategie
Het MKB moet serieus werk maken van haar digitale veiligheid. Die noodzaak blijkt uit het recente nieuws over cybercriminaliteit. De voorbeelden buitelen in de actualiteit over elkaar heen: een Arnhemmer die twaalf miljard passwords en inlognamen te koop aanbiedt op het internet, de politie die 64 procent toename van cybercrime meldt in 2019 en IT’ers die massaal vrezen dat hun eigen bedrijf kwetsbaar is voor een cyberaanval.
Criminelen maken dankbaar gebruik van digitale tech
Technologie heeft ons leven op veel verschillende manieren comfortabeler en efficiënter gemaakt. Maar ook criminelen maken maar al te graag gebruik van nieuwe ontwikkelingen en hightech innovaties. Ze zijn voortdurend op zoek naar manieren om efficiënter te werk te kunnen gaan en behoren vaak tot de early adopters van opkomende technologieën.
Update: Techneut? Lees dit over Citrix aanvallen
Op 17 december 2019 is een kwetsbaarheid op verschillende Citrix oplossingen (Citrix Application Delivery Controller, Citrix Gateway en Citrix SD-WAN WANOP) publiekelijk bekendgemaakt. Tot afgelopen weekend was nog geen publieke exploitcode beschikbaar om misbruik te maken van deze kwetsbaarheid. Deze is er nu dus wel. In dit bericht houden wij u op de hoogte van de ontwikkelingen rondom deze kwetsbaarheid.
Techneut? Lees dit over Citrix aanvallen
Op 17 december 2019 is een kwetsbaarheid op verschillende Citrix oplossingen (Citrix Application Delivery Controller, Citrix Gateway en Citrix SD-WAN WANOP) publiekelijk bekendgemaakt. Tot afgelopen weekend was nog geen publieke exploitcode beschikbaar om misbruik te maken van deze kwetsbaarheid. Deze is er nu dus wel. In dit bericht houden wij u op de hoogte van de ontwikkelingen rondom deze kwetsbaarheid.
Cyberaanvallen Citrix servers (2020)
Cybersecurity onderzoekers hebben in Nederland 713 Citrix-servers ontdekt die kwetsbaar zijn voor cyberaanvallen en cybercriminelen zoeken inmiddels actief naar kwetsbare machines. Wereldwijd gaat het om meer dan 25.000 Citrix-servers die risico lopen. De servers zijn kwetsbaar door een beveiligingslek in de 'Citrix Application Delivery Controller' (ADC) en 'Citrix Gateway' die respectievelijk bekend stonden als de 'NetScaler ADC' en 'NetScaler Gateway'.
Het leek op een populaire chat-app. Het is stiekem een spionagetool.
WASHINGTON - Het wordt voorgesteld als een gemakkelijke en veilige manier om via video of sms te chatten met vrienden en familie, zelfs in landen waar de populaire berichtenservices zoals WhatsApp en Skype zijn ingeperkt.
Oproep aan de Universiteit Maastricht