Ruim de helft van de Nederlanders (56 procent) zegt direct door te hebben als cybercriminelen hen proberen op te lichten via e-mail, internet of telefoon. Vier op de tien ondervraagden (43 procent) zegt zonder twijfel dat oplichters geen schijn van kans maken om inlog- of persoonlijke gegevens buit te maken. Dit staat in schril contrast tot het aantal slachtoffers van cybercrime en online fraude.
Dat blijkt uit onderzoek van PanelWizard in opdracht van ABN AMRO. Het gaat om een representatieve steekproef waarbij 1.366 Nederlanders van 18 jaar en ouder zijn ondervraagd.
2,5 miljoen Nederlanders slachtoffer
In het onderzoek komt naar voren dat bijna twee derde van de mannen (63 procent) denkt een oplichter direct door te hebben. Hoe hoog dat percentage bij vrouwen ligt, is onbekend. Bijna de helft van de respondenten (48 procent) zegt dat phishing, spoofing of helpdeskfraude alleen goedgelovige mensen overkomt. Of bij mensen met beperkte digitale vaardigheden (49 procent).
Volgens de Veiligheidsmonitor 2021 van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kreeg 17 procent van de Nederlanders van 15 jaar of ouder vorig jaar te maken met cybercrime. Het gaat dan om zo’n 2,5 miljoen Nederlanders. Hoogstwaarschijnlijk is dat slechts het topje van de ijsberg: uit berekeningen van het CBS blijkt dat slechts één op de vijf slachtoffers aangifte doet bij de politie
“Van alle Nederlanders van 15 jaar of ouder zeggen in 2021 meer dan twee op de drie (68 procent) dat ze in de afgelopen 12 maanden ten minste één keer een telefoontje, e-mail- of ander bericht hebben ontvangen dat (waarschijnlijk) van een oplichter was”, aldus het statistiekbureau.
Meer wantrouwen
Driekwart van de Nederlanders (72 procent) zegt door dergelijke ontwikkelingen wantrouwender te zijn geworden. Als een organisatie als de Rijksoverheid, een telecomprovider of bank belt, zijn we een stuk sceptischer geworden. De politie, financiële instellingen en andere instanties waarschuwen dan ook: vertrouw je het niet? Hang dan op en bel zelf naar de betreffende instantie om verhaal te halen.
De politie waarschuwt burgers regelmatig voor phishing en andere criminele oplichtingspraktijken op internet. Begin dit jaar lanceerde ze daarvoor de publiekscampagne ‘Digitaal oké met deze ABC’. De letters ABC staan voor ‘Alert blijven’, ‘Bescherm jezelf’ en ‘Check altijd’. Het komt er op neer dat we de laatste digitale ontwikkelingen goed in de gaten moeten houden, updates snel moeten installeren en onbekenden niet blind moeten vertrouwen.
Ook initiatieven als veiliginternetten.nl, appjelinkje of checkjelinkje.nl zijn steeds meer mensen zich bewust van de gevaren op internet. De eerstgenoemde site geeft bezoekers tips hoe ze op een veilige en verantwoorde manier online kunnen gaan. De andere initiatieven laten je in een oogopslag zien of een URL een betrouwbare pagina is, of dat het om een valstrik gaat.
Nieuwe fenomenen
Toch zijn lang niet alle landgenoten op de hoogte hoe cybercriminelen hen proberen op te lichtten. Uit het onderzoek van WizardPanel blijkt dat ruim een derde van de Nederlanders (37 procent) niet bekend is met het fenomeen bankhelpdeskfraude. Oplichters zetten dan nietsvermoedende slachtoffers onder druk om hun spaargeld tijdelijk naar een ‘betrouwbare’ rekening over te maken. In werkelijkheid belandt het geld dan op de rekening van de fraudeurs.
Slechts één op de twaalf Nederlanders (8 procent) zegt niet te weten wat phishing is.
Ondanks dat Nederlanders steeds beter in staat zijn om online fraude en oplichting te herkennen, geldt dat nog niet voor bankhelpdeskfraude. De financiële schade als gevolg van bankhelpdeskfraude bedroeg volgens de Nederlandse Vereniging van Banken 47,6 miljoen euro in 2021. Ruim een derde van de respondenten zegt niet te weten hoe oplichters daarbij te werk gaan.
Voorzorgsmaatregelen
Goede nieuws is dat Nederlanders steeds vaker zelf in actie komen om zich te beschermen tegen internetcriminelen. Driekwart zorgt ervoor dat de software op hun smartphone en computer up-to-date is. Twee derde zegt gebruik te maken van tweestapsverificatie. Bij jongeren tot 30 jaar ligt dat percentage zelfs op 77 procent.
Zoals gezegd spelen kennis en digitale vaardigheden een belangrijke rol in de strijd tegen cybercriminelen.
Digitale vaardigheden van Europeanen
Eerder deze maand presenteerde het CBS samen met Eurostat een onderzoek naar de digitale vaardigheden van Europeanen. Om het internet-, computer- en softwaregebruik van Europese burgers te bestuderen, keken de instanties naar vijf verschillende aspecten: informatie en digitale geletterdheid, online communicatie, computers en online diensten, privacybescherming en softwaregebruik.
Uit het onderzoek bleek dat Nederland de meeste burgers telt met goede digitale vaardigheden. Ruim driekwart van de respondenten (80 procent) zegt te beschikken over gemiddelde of bovengemiddelde digitale vaardigheden. Een kwart van de ondervraagden (27 procent) zegt gemiddeld overweg te kunnen met computers en software. Iets meer dan de helft (52 procent) geeft aan over meer kennis en kunde te beschikken. Verder zijn Nederlanders goed in informatie zoeken op internet en weten we online kunnen schoppen.
Over het onderzoek
Het representatieve onderzoek is in mei 2022 uitgevoerd door Kien/PanelWizard in opdracht van ABN AMRO. 1366 Nederlanders van 18 jaar en ouder zijn ondervraagd.
Bron: cbs.nl, abnamro.com, vpngids.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met Cybercrimeinfo.
Meer cybercrime nieuws
Nu we weer online gamen door lockdown - pas op voor deze bedreigingen
Nog niet zo lang geleden beschouwden de meeste mensen gamen als iets voor kinderen en misschien tieners, niets waar volwassenen zich echt zorgen over moesten maken.
OM waarschuwt voor toename cybercrime tijdens coronacrisis
Het Openbaar Ministerie voorziet een toename van digitale aanvallen nu veel mensen thuiswerken door de coronacrisis. Het gaat dan niet louter om cybercriminelen die aanvallen uitvoeren, maar ook om jongeren die uit verveling bijvoorbeeld DDoS-aanvallen opzetten, zegt openbaar aanklager cybercrime Lodewijk van Zwieten.
Corona-hackers
’Coronahackers’ hebben ziekenhuizen op de korrel. Dat meldt cybercrimedeskundige Maria Genova. ,,Daar gaat het nu over op hackersfora op het darkweb’’, zegt ze. ,,Ziekenhuizen kunnen zich een digitale gijzeling nu helemaal niet veroorloven en zullen dus zéker betalen, is de gedachte.’’
Word geen slachtoffer van corona criminelen
Cybercriminelen spelen in op alle onrust rondom het corona virus. Dit doen ze op verschillende creatieve manieren, zoals phishing mails, smsjes of telefoontjes. Maar ook met fake news berichten over de corona ontwikkelingen. Ze doen zich regelmatig voor als betrouwbare instanties, zoals overheid of ziekenhuizen. In de nep berichten worden malafide links of geïnfecteerde bestanden gevoegd. Voor je het weet heb je malware geïnstalleerd of loop je kans om te worden opgelicht.De 'corona criminelen' zien dus kansen. Enerzijds door de onrust en paniek, anderzijds door het toegenomen aantal thuiswerkers. Belangrijk dus om zeker nu digitaal weerbaar te zijn!Test hieronder jouw kennis over cybercrime met de corona cyberquiz en kijk of jij weerbaar bent tegen de laffe trucs van de moderne crimineel.
Steeds meer Nederlandse gemeenten aan de slag met cybercrime
Waar vorig jaar nog maar een aantal gemeenten (zoals bijvoorbeeld Breda, Leeuwarden & Rotterdam) het thema cybercrime op de veiligheidsagenda hadden staan, gaan er dit jaar al veel meer gemeenten aan de slag met een specifieke cybercrime aanpak.
Cyberaanval op het Amerikaanse ministerie van gezondheid
Het Amerikaanse ministerie van gezondheid is zondagnacht aangevallen door hackers. Dat schrijft persbureau Bloomberg op basis van drie anonieme bronnen. De aanval leek bedoeld om het netwerk te vertragen. Daardoor zou het ministerie meer moeite krijgen om snel op ontwikkelingen rond het coronavirus te reageren. Volgens de bronnen tegen Bloomberg waren de aanvallers echter niet succesvol. Ook zouden geen gegevens zijn buitgemaakt.
Cybercriminelen zien kans schoon rond thuiswerken
Nu steeds meer mensen vanwege de corona-maatregelen vanuit huis werken, lijken cybercriminelen extra hun best te doen om daar misbruik van te maken. Cyberbeveiliger Tesorion zegt tegen het FD dat het aantal valse e-mailberichten de afgelopen dagen is vervijfvoudigd.
Advies op afstand werken. Want cybercriminelen leven van chaos!
Nu er besloten is dat alle scholen en horeca dicht gaan tot 6 april, zijn er veel mensen die genoodzaakt zijn om werkzaamheden op afstand te verrichten. Het aantal mensen dat nu verbinding zal maken met het bedrijfsnetwerk zal ongekend stijgen. De toch al gespannen IT- en beveiligingsinfrastructuur staat hiermee extra onder druk. Veel organisaties zijn niet voorbereid op het massaal thuiswerken van hun werknemers en proberen de uitdagingen in real time te begrijpen, onder uitzonderlijke omstandigheden.
Cyberaanvallen verschuiven van IT naar OT
Cybercriminelen richten steeds vaker hun pijlen op de operationele infrastructuur van een bedrijf, naarmate die meer en meer verbonden raakt. Dat vraagt om een nieuwe security-aanpak, die zoekt naar convergentie tussen IT aan de ene kant en OT aan de andere kant, om zo het gehele bedrijfsnetwerk beter en efficiënter te beveiligen.
CBS: Meer slachtoffers cybercrime in Nederland (2019)
Steeds minder Nederlanders geven aan dat zij slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit zoals geweld, inbraak, diefstal en vernieling. De politie registreerde ook minder van deze misdrijven. Iets meer burgers zijn daarentegen slachtoffer geworden van cybercrime. Dat meldt het CBS op basis van de Veiligheidsmonitor en registratiecijfers van de politie.
Cyberaanvallen: Nederland nummer 1 van Europa
Nederland loopt het hoogste risico op cybercrime in Europa. Dat blijkt uit onderzoek van beveiligingsexperts van Specops Software. Bijna 18% van alle computers kreeg de afgelopen jaren te maken met aanvallen door internetcriminelen. De hoge score van Nederland komt vooral door de aanvallen van hackers op aanbieders van clouddiensten.
Ondernemers vaak slachtoffer van cybercrime in 2019 stijging met 66%
Het lijkt wel of het ene na het andere bedrijf de afgelopen tijd werd gegijzeld door ransomware. Volgens de Politie is het afgelopen jaar 4.690 keer aangifte gedaan van cybercrime en was er met name een stijging te zien in de hoeveelheid ransomware aanvallen. Dat is een stijging van 64 procent vergeleken met 2018.