Ruim de helft van de Nederlanders (56 procent) zegt direct door te hebben als cybercriminelen hen proberen op te lichten via e-mail, internet of telefoon. Vier op de tien ondervraagden (43 procent) zegt zonder twijfel dat oplichters geen schijn van kans maken om inlog- of persoonlijke gegevens buit te maken. Dit staat in schril contrast tot het aantal slachtoffers van cybercrime en online fraude.
Dat blijkt uit onderzoek van PanelWizard in opdracht van ABN AMRO. Het gaat om een representatieve steekproef waarbij 1.366 Nederlanders van 18 jaar en ouder zijn ondervraagd.
2,5 miljoen Nederlanders slachtoffer
In het onderzoek komt naar voren dat bijna twee derde van de mannen (63 procent) denkt een oplichter direct door te hebben. Hoe hoog dat percentage bij vrouwen ligt, is onbekend. Bijna de helft van de respondenten (48 procent) zegt dat phishing, spoofing of helpdeskfraude alleen goedgelovige mensen overkomt. Of bij mensen met beperkte digitale vaardigheden (49 procent).
Volgens de Veiligheidsmonitor 2021 van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kreeg 17 procent van de Nederlanders van 15 jaar of ouder vorig jaar te maken met cybercrime. Het gaat dan om zo’n 2,5 miljoen Nederlanders. Hoogstwaarschijnlijk is dat slechts het topje van de ijsberg: uit berekeningen van het CBS blijkt dat slechts één op de vijf slachtoffers aangifte doet bij de politie
“Van alle Nederlanders van 15 jaar of ouder zeggen in 2021 meer dan twee op de drie (68 procent) dat ze in de afgelopen 12 maanden ten minste één keer een telefoontje, e-mail- of ander bericht hebben ontvangen dat (waarschijnlijk) van een oplichter was”, aldus het statistiekbureau.
Meer wantrouwen
Driekwart van de Nederlanders (72 procent) zegt door dergelijke ontwikkelingen wantrouwender te zijn geworden. Als een organisatie als de Rijksoverheid, een telecomprovider of bank belt, zijn we een stuk sceptischer geworden. De politie, financiële instellingen en andere instanties waarschuwen dan ook: vertrouw je het niet? Hang dan op en bel zelf naar de betreffende instantie om verhaal te halen.
De politie waarschuwt burgers regelmatig voor phishing en andere criminele oplichtingspraktijken op internet. Begin dit jaar lanceerde ze daarvoor de publiekscampagne ‘Digitaal oké met deze ABC’. De letters ABC staan voor ‘Alert blijven’, ‘Bescherm jezelf’ en ‘Check altijd’. Het komt er op neer dat we de laatste digitale ontwikkelingen goed in de gaten moeten houden, updates snel moeten installeren en onbekenden niet blind moeten vertrouwen.
Ook initiatieven als veiliginternetten.nl, appjelinkje of checkjelinkje.nl zijn steeds meer mensen zich bewust van de gevaren op internet. De eerstgenoemde site geeft bezoekers tips hoe ze op een veilige en verantwoorde manier online kunnen gaan. De andere initiatieven laten je in een oogopslag zien of een URL een betrouwbare pagina is, of dat het om een valstrik gaat.
Nieuwe fenomenen
Toch zijn lang niet alle landgenoten op de hoogte hoe cybercriminelen hen proberen op te lichtten. Uit het onderzoek van WizardPanel blijkt dat ruim een derde van de Nederlanders (37 procent) niet bekend is met het fenomeen bankhelpdeskfraude. Oplichters zetten dan nietsvermoedende slachtoffers onder druk om hun spaargeld tijdelijk naar een ‘betrouwbare’ rekening over te maken. In werkelijkheid belandt het geld dan op de rekening van de fraudeurs.
Slechts één op de twaalf Nederlanders (8 procent) zegt niet te weten wat phishing is.
Ondanks dat Nederlanders steeds beter in staat zijn om online fraude en oplichting te herkennen, geldt dat nog niet voor bankhelpdeskfraude. De financiële schade als gevolg van bankhelpdeskfraude bedroeg volgens de Nederlandse Vereniging van Banken 47,6 miljoen euro in 2021. Ruim een derde van de respondenten zegt niet te weten hoe oplichters daarbij te werk gaan.
Voorzorgsmaatregelen
Goede nieuws is dat Nederlanders steeds vaker zelf in actie komen om zich te beschermen tegen internetcriminelen. Driekwart zorgt ervoor dat de software op hun smartphone en computer up-to-date is. Twee derde zegt gebruik te maken van tweestapsverificatie. Bij jongeren tot 30 jaar ligt dat percentage zelfs op 77 procent.
Zoals gezegd spelen kennis en digitale vaardigheden een belangrijke rol in de strijd tegen cybercriminelen.
Digitale vaardigheden van Europeanen
Eerder deze maand presenteerde het CBS samen met Eurostat een onderzoek naar de digitale vaardigheden van Europeanen. Om het internet-, computer- en softwaregebruik van Europese burgers te bestuderen, keken de instanties naar vijf verschillende aspecten: informatie en digitale geletterdheid, online communicatie, computers en online diensten, privacybescherming en softwaregebruik.
Uit het onderzoek bleek dat Nederland de meeste burgers telt met goede digitale vaardigheden. Ruim driekwart van de respondenten (80 procent) zegt te beschikken over gemiddelde of bovengemiddelde digitale vaardigheden. Een kwart van de ondervraagden (27 procent) zegt gemiddeld overweg te kunnen met computers en software. Iets meer dan de helft (52 procent) geeft aan over meer kennis en kunde te beschikken. Verder zijn Nederlanders goed in informatie zoeken op internet en weten we online kunnen schoppen.
Over het onderzoek
Het representatieve onderzoek is in mei 2022 uitgevoerd door Kien/PanelWizard in opdracht van ABN AMRO. 1366 Nederlanders van 18 jaar en ouder zijn ondervraagd.
Bron: cbs.nl, abnamro.com, vpngids.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met Cybercrimeinfo.
Meer cybercrime nieuws
Onderzoek gemeente Utrecht internetcriminaliteit
De gemeente Utrecht doet onderzoek naar internetcriminaliteit.
Inzicht krijgen hoe cybercriminelen te werk gaan
Cybercriminelen volgen graag de weg van de minste weerstand. Ze hacken als het ware de psyche van hun slachtoffers. Ze maken gebruik van publiek toegankelijke informatie (sociale media, OSINT) en ogenschijnlijk onschuldige interacties om slachtoffer profielen samen te stellen.
Britse instanties doelwit cyberaanvallen in een poging vaccin geheimen te stelen
Britse wetenschappelijke instellingen en universiteiten die zich bezighouden met de bestrijding van het coronavirus, zijn massaal het doelwit van Iraanse en Russische cybercriminelen. Hackers voeren cyberaanvallen uit op deze instanties om data te vinden over corona vaccins. Tot op heden is nog geen enkele aanval succesvol gebleken.
Coronacrime "De criminaliteit daalt, maar cybercrime stijgt fors."
Theo van der Plas, programmadirecteur Digitalisering en Cybercrime van de Nationale Politie, ziet een opvallende stijging van het aantal aangiften van WhatsApp-fraude en oplichting met phishing-mails. "De criminaliteit daalt, maar cybercrime stijgt fors."
Criminele economie profiteert van coronacrisis: flinke toename van cybercrime
Tienduizenden nepwebsites met medisch materiaal, phishing-mails en DDoS-aanvallen. Cybercriminelen spinnen garen bij de coronacrisis. "Ik ben 1240 euro kwijtgeraakt. Naar nieuwe mondkapjes zoek ik niet meer online."
Enquête openbare Wi-Fi
In onze samenleving maken mensen steeds meer gebruik van het internet voor diverse doeleinden. Het internet maakt ons leven op sommige gebieden makkelijker, bijvoorbeeld doordat je bankzaken online kunt regelen en doordat je makkelijk sociale contacten kunt maken en onderhouden. Helaas zitten er ook negatieve kanten aan de ontwikkeling van de mogelijkheden van het internet. Zo kan het gebruik van internet leiden tot cybercrime en slachtofferschap van online delicten. Om cybercrime en slachtofferschap te verminderen worden vanuit verschillende hoeken maatregelen getroffen om online veiligheid van internetgebruikers te verbeteren.
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is het slachtoffer geworden van cybercriminelen
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is het slachtoffer geworden van cybercriminelen. Sinds de uitbraak van het COVID-19-virus is het aantal cyberaanvallen vervijfvoudigd. Afgelopen week lekten er duizenden e-mailadressen en wachtwoorden van de organisatie online. Alle geïnfecteerde computersystemen worden momenteel gemigreerd naar een meer beveiligde omgeving.
Cyberaanval op digitaal archief scholen Groningen en Haren
Het digitale archief van het Montessori Lyceum Groningen, Montessori Vaklyceum en het Harens Lyceum getroffen is getroffen door een computervirus. De bestanden uit het archief van de scholen zijn daardoor onherstelbaar beschadigd. Dit blijkt vandaag uit intern onderzoek naar de gebeurtenis. Het online onderwijs op de scholen en de schoolexamens gaan onverminderd door.
Nederland nummer 7 van landen met meeste corona scam websites in de wereld
Wereldwijd proberen cybercriminelen een slaatje te slaan uit de coronacrisis. Zij registreren op grote schaal allerlei domeinnamen met corona-gerelateerde termen. Deze sites verspreiden leugens, malware en faciliteren cybercriminaliteit en oplichting. Nederland staat in de top 10 van landen waar de meeste geregistreerde, corona-gerelateerde malafide domeinnamen vandaan komen. In totaal gaat het om ruim 1.400 domeinnamen.
‘Digiweerbaarheid’ als vast onderdeel van een goede bedrijfsstrategie
Het aantal incidenten neemt nog altijd exponentieel toe en de kranten staan er dagelijks vol mee: cybercrime. De jaarlijkse schade voor de Nederlandse economie wordt geschat op ruim 10 miljard euro per jaar en dit zal de komende jaren verder toenemen. Wij Nederlanders lopen vanwege onze verregaande digitalisering zelfs het grootste risico op cybercrime van Europa, zo blijkt uit onderzoek van Specops Software. Geen reden tot paniek, maar wél een reden voor ondernemend Nederland om voorbereid te zijn.
Vermoedelijke cyberaanval legt netwerk MSC plat
In een statement verklaart MSC dat een netwerk in een van de datacenters in Genève is uitgevallen, waardoor ‘de beschikbaarheid van sommige digitale tools heeft beïnvloed’. Wat de precieze oorzaak is van de problemen is vooralsnog niet helemaal duidelijk. Het concern sluit echter niet uit dat het gaat om een malware-aanval.
Verlenging van de 'intelligente lockdown': Advies thuiswerken
Met een verlenging van de lockdown zullen we nog even thuis moeten werken, het thuiswerken is alweer een paar weken de ‘normaalste’ gang van zaken in veel huishoudens. Voor de meeste zelfstandigen of werknemers was het even wennen in het begin, voor sommigen is het een luxe, voor anderen een nachtmerrie. Thuiswerken vergt aanpassingsvermogen van iedereen in het huishouden. Het normale ritme is aangepast en het dagelijkse leven ziet er anders uit.