Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?
Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.
Slachtoffers online criminaliteit
Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’
Psychologische impact delicten
Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.
Schaamte bij slachtoffers
Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.
Wat doet de politie tegen online criminaliteit?
De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.
Bron: cbs.nl, politie.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
“20 procent van de persoonsgegevens van burgers onvoldoende beschermd”
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) ontving afgelopen jaar 24.866 meldingen van datalekken. Het aantal privacyklachten van burgers daalde naar 18.914. Tot slot verschafte de toezichthouder 95 keer een advies over wetgeving. Dat blijkt uit het jaarverslag van de Autoriteit Persoonsgegevens, dat dinsdagavond openbaar is gemaakt.
IoT apparaten kunnen ook ingezet worden voor DDoS-aanvallen
Slimme apparaten die met dankzij netwerk van sensoren met elkaar en het internet in verbinding staan, veranderen onze maatschappij. De snelheid waarmee deze smart devices of IoT-apparaten worden ontwikkeld, heeft echter een prijs: op het gebied van cybersecurity zijn ze vaak onveilig. Zodoende vormen ze “een groot risico voor de maatschappij”. Dat schrijft Agentschap Telecom in zijn jaarverslag ‘Veiligheid in tijden van verandering’.
Hackersgroep ‘Shuckworm’ slaan opnieuw toe in Oekraïne
De Russische staatshackers voeren de ene na de ander cyberaanval uit op Oekraïense doelwitten. Daarvoor maken ze gebruik van diverse varianten van de 'Pterodo malware'. Door een intensieve en aanhoudende aanvalscampagne hopen de daders zo veel mogelijk schade toe te brengen. Dat concludeert Threat Hunter Team van cybersecuritybedrijf Symantec in een analyse.
Flessen champagne gingen erdoorheen, de kasten hingen vol met merkkleding en hij maakte ‘stoere’ foto's met stapels bankbiljetten
Het Openbaar Ministerie heeft tegen twee mannen die worden verdacht van het uitvoeren van phishingaanvallen tegen Marktplaats-gebruikers gevangenisstraffen geëist. Het gaat om een 23-jarige man uit Tiel en een 22-jarige man uit Beneden-Leeuwen. Volgens het OM benaderden de twee personen die spullen op Marktplaats adverteerden.
Via overlijdensadvertenties in kranten werden recent weduwen en weduwnaars benaderd
De politie heeft dinsdag 19 april een 27-jarige man uit Den Bosch aangehouden op verdenking van het plegen van bankhelpdeskfraude. De politie kwam de man op het spoor omdat in Limburg een aantal hoogbejaarde personen aangifte deden nadat zij slachtoffer werden van iemand die zich voor deed als een medewerker van de bank. De man wordt op dit moment verdacht van betrokkenheid bij zaken in onder andere Valkenburg en Brunssum en in verschillende andere provincies in het land.
‘Pegasus spyware’ we horen er steeds meer over, maar wat is het?
Je moet er niet aan denken: iemand kan op afstand alle inhoud van je smartphone meelezen. Zonder dat je iets merkt en zonder dat je er iets tegen kunt doen. Een groot datalek verklapte het bestaan van dit soort malware: Pegasus. Waarbij de controverse vooral zit in het feit dat de surveillancemalware vooral gebruikt werd door overheden.
Overzicht cyberaanvallen week 15-2022
Industriële systemen Schneider Electric en Omron doelwit aanvallen, hogeschool VIVES slachtoffer van cyberaanval en Panasonic bevestigt cyberaanval. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 205 week 15-2022
Grootste hackersmarktplaats ter wereld uit de lucht gehaald, hackersgroep ‘Sandworm’ richt pijlen op stroomnetwerk met malware 'Industroyer2' en QR-code handig maar niet altijd veilig. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 205.
Digiweerbaar met de Cyber Sessies: Aflevering 1 'Internet, onze digitale levensader'
Ons dagelijks leven speelt zich steeds meer digitaal af. Ondanks dat het niet gelijk opvalt, zijn veel apparaten met het internet verbonden. Dit maakt dat we thuis en op de werkvloer kwetsbaarder zijn geworden. Hoe maken we deze technologie veiliger?
Kritische vragen in 2de kamer over veiligheid vitale infrastructuur
Zijn Nederlandse bedrijven voorbereid op grootschalige cyberaanvallen vanuit Rusland? En in hoeverre zijn kleinere bedrijven voldoende beschermd tegen Russische hackers? Het zijn enkele vragen die de Tweede Kamerfractie van de VVD heeft over de digitale weerbaarheid van het bedrijfsleven in ons land (pdf onderaan het artikel).
QR-code handig maar niet altijd veilig
QR-codes hebben door de pandemie een nogal andere lading gekregen en ze worden zelfs ingezet in plaats van de collectebus. Toch worden ze nog steeds voor hetzelfde doel gebruikt: Het is een code bestaande uit allemaal zwarte en witte vlakjes en je telefoon kan dat ‘lezen’ en er een linkje uithalen. Klinkt vrij onschuldig, maar QR-codes kunnen gevaarlijk zijn.
Hackersgroep ‘Sandworm’ richt pijlen op stroomnetwerk met malware 'Industroyer2'
Hackers hebben geprobeerd om het Oekraïense stroomnetwerk plat te leggen. Cybersecurityexperts hebben de aanval weten af te slaan. Zij denken dat de Russische hackersgroep Sandworm verantwoordelijk is voor de aanval.