2,5 miljoen Nederlanders in 2021 slachtoffer van digitale criminaliteit, 19% deed aangifte bij de politie

Gepubliceerd op 2 maart 2022 om 07:00

Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?

Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.

Slachtoffers online criminaliteit

Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’

Psychologische impact delicten

Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.

Schaamte bij slachtoffers

Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.

Wat doet de politie tegen online criminaliteit?

De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.

Bron: cbs.nl, politie.nl

Bekijk alle vormen en begrippen

 

Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

‘Samen digitaal oké met het A B C’

Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:

= alert blijven

  • Te mooi om waar te zijn, is niet oké
  • Blijf op de hoogte
  • Klik nooit zomaar op een link

B = bescherm jezelf

  • Blijf up-to-date met updates
  • Gebruik sterke wachtwoorden
  • Gebruik actuele anti-virus programma’s
  • Maak offline back-up’s

C = check altijd

  • Vertrouw je het niet, verbreek het contact
  • Check de contactgegevens van de afzender

 

Meer info over ABC en downloads

Meer actueel nieuws

PSV-cybercrime Phishing Smishing Vishing overzicht week 44-2019

Phishing, Smishing is het vissen (hengelen) naar inloggegevens en persoonsgegevens van gebruikers. Dit gebeurt via (massaal verzonden) e-mails of SMS'jes, online handelsplaatsen of berichten op social media. Daarin wordt gevraagd in te loggen op een website die sprekend lijkt op die van bijvoorbeeld een bank of een nepsite. Als u inlogt, worden uw inloggegevens meteen doorgestuurd naar de fraudeur.

Lees meer »

Datalek overzicht week 44-2019

Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.

Lees meer »

In 17 min een wapen

Cybersecurity expert Eddy Willems vroeg zijn vrouw, die niet van computers houdt, eens op het Darkweb te gaan kijken. Zelfs criminelen zonder enige kennis van het betalen met bitcoins en computertechniek kunnen binnen 67 minuten een wapen op het darkweb kopen. Als je de 50 minuten die het kost om een leek uit te leggen hoe je met cryptocurrency kan betalen van deze tijd aftrekt, is zo’n transactie in 17 minuten gefikst.

Lees meer »

Minderjarige criminelen verdienden ton met ‘sextortion’

Sextortion is een samenvoeging van de Engelse woorden ‘sex’ en ‘extortion’, wat afpersing betekent. Sextortion is afpersing met een seksueel getinte foto of video van het slachtoffer. In dit onderzoek betrof het naaktfoto’s of -video’s van het slachtoffer. Maar bij sextortion kan het ook gaan om webcambeelden van iemand die zo worden gemonteerd dat het lijkt alsof het slachtoffer seks heeft met bijvoorbeeld een minderjarige. De afpersers willen vaak geld of juist nog meer pikante beelden.

Lees meer »

Chinese hackers meest actief in eerste helft 2019

Hackers in opdracht van de Chinese overheid zijn het meest actief op het wereldtoneel. Dit blijkt uit het meest recente OverWatch-rapport* van CrowdStrike® Inc. (NASDAQ: CRWD), leverancier van cloud-delivered endpoint protection. Kijkend naar alle data over cyberdreigingen, valt op dat de door China gesponsorde hackers zelfs even actief waren als de combinatie van hackers uit Rusland, Vietnam, Iran en Noord-Korea. De Chinese overheid heeft diverse industrieën als belangrijkste doelwit, zoals chemical, gaming, health care, hospitality, manufacturing, technology en telecom.

Lees meer »

Documenten advocatenkantoren VS versleuteld door ransomware

Belangrijke documenten van zo'n 125 Amerikaanse advocatenkantoren zijn halverwege oktober door ransomware versleuteld, wat invloed op lopende rechtszaken had. De advocatenkantoren maken gebruik van de software van TrialWorks. Het softwarebedrijf levert oplossingen waarmee advocatenkantoren hun documenten en zaken kunnen beheren. Hierbij worden documenten op servers van TrialWorks opgeslagen.

Lees meer »

Malware apps in Appstore

Hoewel er behoorlijk wat apps bestaan die je leven een stuk spannender en aangenamer maken, zijn er helaas ook applicaties die het tegenovergestelde lijken te doen. Apple‘s App Store treft maatregelen om deze dubieuze apps te weren, maar kan niet voorkomen dat het soms mis gaat. Zo liet de beveiligingsfirma Wandera afgelopen donderdag weten dat zeventien apps in de App Store geïnfecteerd zouden zijn met clicker trojan malware. De geïnfecteerde apps zouden gebruikt worden om advertentiefraude te plegen door veelvuldig verbinding te maken met advertentienetwerken of websites.

Lees meer »

Ransomware – MKB

Gijzelsoftware, waarmee bestanden worden 'gekidnapt' totdat het slachtoffer betaalt, is een groeiend probleem voor Nederlandse bedrijven. Dat signaleren beveiligingsonderzoekers, verzekeraars en branche-organisatie MKB-Nederland. 

Lees meer »