Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?
Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.
Slachtoffers online criminaliteit
Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’
Psychologische impact delicten
Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.
Schaamte bij slachtoffers
Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.
Wat doet de politie tegen online criminaliteit?
De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.
Bron: cbs.nl, politie.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Ransomware criminelen zetten toch data van medische instelling online na aanval
De criminelen achter de 'Maze-ransomware' hebben data online gezet van een Brits onderzoeksbedrijf dat medicijnen en vaccins voor ziektes maakt. De groep beloofde eerder dat juist niet te doen.
Meer hacks gericht op industrie, Siemens gewild doelwit
Cybersecuritybedrijf FireEye waarschuwt voor de toename van hackingtools die gericht zijn op Industrial Control Systems (ICS). Uit onderzoek van FireEye blijkt dat er steeds meer van dit soort tools verspreid worden, waardoor het veel makkelijker wordt om bedrijfssystemen binnen te dringen en te manipuleren.
Microsoft waarschuwt voor zeroday aanval
De zeroday-aanval waar Microsoft gisteren voor waarschuwde was gericht tegen Windows 7-systemen, zo laat de softwaregigant vanavond weten. In de eerste waarschuwing werd gesteld dat er "beperkte gerichte" aanvallen waren waargenomen die misbruik van twee kwetsbaarheden in de Adobe Type Manager Library maakten waarvoor nog geen beveiligingsupdate beschikbaar is.
Nu we weer online gamen door lockdown - pas op voor deze bedreigingen
Nog niet zo lang geleden beschouwden de meeste mensen gamen als iets voor kinderen en misschien tieners, niets waar volwassenen zich echt zorgen over moesten maken.
Cybercriminelen hacken bedrijf dat vaccins tegen corona gaat testen
Cybercriminelen hebben Hammersmith Medicines Research gehackt en de gestolen data online geplaatst. Het Britse medisch bedrijf kan op elk moment vaccins tegen corona gaan testen.
OM waarschuwt voor toename cybercrime tijdens coronacrisis
Het Openbaar Ministerie voorziet een toename van digitale aanvallen nu veel mensen thuiswerken door de coronacrisis. Het gaat dan niet louter om cybercriminelen die aanvallen uitvoeren, maar ook om jongeren die uit verveling bijvoorbeeld DDoS-aanvallen opzetten, zegt openbaar aanklager cybercrime Lodewijk van Zwieten.
Franse ziekenhuizen doelwit van DDoS-aanval
Een reeks Franse ziekenhuizen is getroffen door een DDoS-aanval. Zowel e-mailaccounts als thuiswerk software van L'assistance publique-Hôpitaux de Paris (AP-HP) waren door de aanval een uur lang niet bereikbaar.
Cybercrime nieuwsbrief 98 (week 12-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 12-2020
Geen data nieuws deze week
Oplichting / Cybercrime overzicht week 12-2020
Wat is phishing »
Corona-hackers
’Coronahackers’ hebben ziekenhuizen op de korrel. Dat meldt cybercrimedeskundige Maria Genova. ,,Daar gaat het nu over op hackersfora op het darkweb’’, zegt ze. ,,Ziekenhuizen kunnen zich een digitale gijzeling nu helemaal niet veroorloven en zullen dus zéker betalen, is de gedachte.’’
Te koop op het Darkweb: Geïnfecteerd Corona bloed en speeksel voor 1.000 dollar
Berichten over het coronavirus worden massaal gelezen en gedeeld. En dat weten cybercriminelen ook. Hackers en verspreiders van desinformatie spelen handig in op de enorme informatiebehoefte over het virus. Via sociale media en speciaal opgezette websites proberen zij kwaadaardige software te verspreiden. Ook doen veel valse berichten de ronde.