Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?
Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.
Slachtoffers online criminaliteit
Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’
Psychologische impact delicten
Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.
Schaamte bij slachtoffers
Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.
Wat doet de politie tegen online criminaliteit?
De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.
Bron: cbs.nl, politie.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Cybercrime nieuwsbrief 107 (week 21-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 21-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 21-2020
Wat is phishing »
"Misschien worden nu geen aanvallen gepleegd, maar zie je straks enorme piek als de rust een beetje terugkeert"
Ziekenhuizen in de regio hebben hun digitale beveiliging verscherpt vanwege corona. Dat gebeurt met extra analyses van mogelijke dreigingen, zoals misleidende e-mails. Internetcriminelen grijpen het virus (covid-19) op tal van manieren aan om geld te verdienen.
Drugsonderzoek darkweb leidt tot nieuwe aanhoudingen
In vervolg op een onderzoek naar drugshandel via het darkweb zijn opnieuw verdachten aangehouden. Een 33-jarige man uit Rotterdam werd op 22 april aangehouden, evenals een vader en zoon (59 en 30 jaar) uit Spijkenisse. Hun voorarrest is inmiddels door de rechtbank met 90 dagen verlengd. Meer aanhoudingen worden niet uitgesloten.
Verdachte Smishing die in één nacht 1,1 miljoen euro buitmaakte is aangehouden
Maandagmorgen heeft de Friese recherche een 21-jarige inwoner van Groningen aangehouden als verdachte van diverse cybercrime misdrijven, waaronder phishing.
Groep hackers EasyJet verdacht van eerdere aanvallen op luchtvaartbedrijven
De massale dataroof bij EasyJet zit zo vernuftig in elkaar dat dezelfde groep hackers wordt verdacht die eerder andere luchtvaartbedrijven aanviel. Het persbureau Reuters haalt twee anonieme bronnen aan die aanwijzingen hebben dat de roof het werk is van Chinese criminelen.
Hackers leggen ‘duizenden’ Israëlische websites lam en tonen beelden van vernietiging Tel Aviv
Veel Israëlische websites zijn donderdag getroffen door een grote cyberaanval. Dat maakten de autoriteiten bekend. Op veel sites verschenen beelden van de stad Tel Aviv die in brand stond. Onduidelijk is hoeveel sites zijn gehackt, maar meerdere Israëlische media spreken van ongeveer duizend.
Meer reguliere cybercrime onderzoeken in 2019 door Nederlandse politie
De politie heeft vorig jaar veel meer reguliere cybercrime-onderzoeken uitgevoerd dan als doel was gesteld. Dat blijkt uit de jaarverslagen van de politie en het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het doel was 310 reguliere onderzoeken naar cybercrime. Dat werden er 381. Het gaat hierbij om onderzoeken op regionaal niveau. In 2018 ging het nog om 299 gerealiseerde onderzoeken, terwijl het doel 310 onderzoeken was.
Israël en Iran vallen elkaar aan met cyberaanvallen
Israël zat achter een cyberaanval die een grote haven in Iran verstoorde, naar aanleiding van een poging van de Revolutionaire Garde om een Israëlische waterfaciliteit te infiltreren.
Nieuwe bluetooth-aanval gevaarlijk voor smartphones en laptops
Smartphones, laptops, koptelefoons en andere apparaten die van bluetooth gebruikmaken zijn kwetsbaar voor een nieuwe aanval waardoor een aanvaller zonder interactie van het slachtoffer verbinding met zijn of haar apparaat kan maken. De aanval wordt BIAS genoemd, wat staat voor 'Bluetooth Impersonation AttackS', en is ontwikkeld door onderzoekers van École Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL).
Techsector belangrijkste doelwit cybercriminelen
Malware wordt complexer. Dat moet blijken uit het securityrapport van NTT. De software die wordt gebruikt om bedrijven wereldwijd aan te vallen wordt ook steeds vaker geautomatiseerd.