Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?
Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.
Slachtoffers online criminaliteit
Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’
Psychologische impact delicten
Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.
Schaamte bij slachtoffers
Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.
Wat doet de politie tegen online criminaliteit?
De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.
Bron: cbs.nl, politie.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Het Nederlands kenniscentrum watertechnologie en slachtoffer van Ransomware, heeft besloten niet te zeggen wat er betaald is aan cybercriminelen
Het Friese onderzoeksinstituut Wetsus heeft na overleg met de politie besloten om het bedrag dat aan een cybercrimineel werd betaald voor het ontsleutelen van bestanden niet bekend te maken. Begin februari raakte het netwerk van Wetsus via een "openstaande serverpoort" door niet nader genoemde ransomware besmet. Een dag na de infectie betaalde Wetsus het losgeld omdat dit goedkoper was dan het zelf herstellen van de systemen.
Klik en versleuteld is terug
In de afgelopen maand hebben onderzoekers van Proofpoint een toename van e-mail-gebaseerde ransomware-aanvallen waargenomen waarbij ransomware al in de eerste fase werd gebruikt. Dit is opmerkelijk omdat de afgelopen jaren aanvallers de voorkeur gaven aan downloaders (doxware) in de eerste fase van een aanval.
Betaal geen losgeld: "De kans is groot dat er bij de ontsleuteling tal van problemen opduiken"
Organisaties die door ransomware worden getroffen moeten het losgeld voor het ontsleutelen van hun bestanden niet betalen, zo adviseert het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het NCSC heeft vandaag een factsheet gepubliceerd waarin advies wordt gegeven om infecties door ransomware te voorkomen en wat organisaties in het geval van een besmetting kunnen doen.
Gevaarlijke nieuwe Lucifer malware in omloop
Onderzoekers van Unit 42 hebben een nieuwe variant van hybride cryptojacking-malware ontdekt.
Steeds meer cybercriminelen op Instagram
Cybersecurity experts wijzen erop dat er steeds meer oplichters actief zijn op Instagram. Doordat bij het sociale medium de nadrukt ligt op levendige beelden en kwaliteit content hebben cybercriminelen het gemakkelijk om zich voor te doen als echte, goedbedoelende mensen.
Cyberincidenten kunnen onze maatschappij in het hart raken en verlammen
Cyberincidenten kunnen onze maatschappij in het hart raken en gedurende korte of langere tijd verlammen. Het afgelopen jaar zijn er verschillende incidenten geweest waarbij duidelijk werd wat de impact van een digitale storing of aanval kan zijn. De kwetsbaarheden in Citrix-producten, de onbereikbaarheid van 112 door een storing bij KPN en ransomware-aanvallen zoals op de Universiteit Maastricht zijn voorbeelden daarvan.
Cybercrime nieuwsbrief 112 (week 26-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 26-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 26-2020
Wat is phishing »
Kopstuk landelijk opererende phishing bende tot gevangenisstraf veroordeeld
Na ruim 1,5 jaar onderzoek door het regionale cyberteam van de politie-eenheid Zeeland-West-Brabant werd op vrijdag 26 juni een kopstuk van een landelijk opererende phishing bende tot een gevangenisstraf van drie jaar veroordeeld, waarvan een jaar voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar.
"Hij zat altijd op het darkweb"
De voormalige beste vriend van Christian Brückner (43) is ervan overtuigd dat de Duitser achter de verdwijning zit van Madeleine McCann. Dat stelt hij in een interview met de Britse krant The Telegraph. Michael Tatschl (46) woonde begin deze eeuw samen met Brückner in het Portugese Praia da Luz en pleegde met hem enkele misdrijven. Hij heeft de politie inmiddels alles verteld over zijn voormalig kompaan.
LG Electronics slachtoffer van Doxware
De cybercriminelen achter de Maze-ransomware claimt systemen van elektronicagigant 'LG Electronics' te hebben geïnfecteerd, waarbij ook door het bedrijf ontwikkelde broncode is buitgemaakt. Als LG het gevraagde losgeld niet betaalt zullen de criminelen de gestolen data openbaar maken.