Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?
Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.
Slachtoffers online criminaliteit
Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’
Psychologische impact delicten
Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.
Schaamte bij slachtoffers
Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.
Wat doet de politie tegen online criminaliteit?
De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.
Bron: cbs.nl, politie.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Burgers en bedrijven digiweerbaar met de City Deal
Van digitale wijkambassadeurs tot een lokale helpdesk die wordt bemand door IT-studenten. In de 'City Deal Lokale Weerbaarheid Cybercrime' gaan 8 steden, 3 ministeries, veiligheidsorganisaties en kennisinstellingen samen aan de slag om de cyberweerbaarheid te verhogen onder burgers en bedrijven. Met de ondertekening van de City Deal op 28 oktober 2020 gaat de 'City Deal Lokale Weerbaarheid Cybercrime' van start.
Ransomware weekoverzicht week 44 - 2020
Afgelopen week hebben we een gezamenlijke aanval gezien op de gezondheidszorg. We zagen ook dat enkele grote bekende bedrijven werden getroffen door ransomware die hun bedrijfsactiviteiten beïnvloedden.
Cybercrime nieuwsbrief 130 (week 44-2020)
Nieuwe vormen van phishing, aanvallen op ziekenhuizen en hoe snapchat misbruikt wordt door oplichters. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 130. Nog niet ingeschreven voor deze gratis nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.
Datalek nieuws en overzicht week 44-2020
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Tweestapsverificatie vingerafdruk te koop met e-mailadressen en wachtwoorden
"Beveiliging op het internet is een eindeloos kat-en-muisspel. Terwijl beveiligingsspecialisten voortdurend nieuwe manieren bedenken om onze digitale gegevens te beschermen, verzinnen cybercriminelen nieuwe sluwe manieren om die verdediging te omzeilen. Onderzoekers van de TU/e hebben nu bewijs gevonden van een geavanceerde Russische online marktplaats die honderdduizenden zeer gedetailleerde gebruikersprofielen verhandelt. Deze 'fingerprints' stellen criminelen in staat om ultramoderne tweestapsverificatie te omzeilen, waardoor ze toegang krijgen tot waardevolle gebruikersinformatie, zoals creditcardgegevens." aldus de TU/e
De evolutie van phishing: hoe beschermen we onszelf?
Dat criminelen creatieve methodes verzinnen om je geld te ontfutselen, weten we al langer dan vandaag. Echter, het herkennen van de slimme trucs wordt steeds moeilijker. Waar we enkele jaren geleden nog konden adviseren hoe je een phishing mail of nep website herkent, is het nu haast niet meer uit te leggen aan gebruikers.
Beveilig je smartphone tegen hackers met deze 10 praktische tips
Onze smartphones bevatten veel persoonlijke informatie, zoals foto’s, video's, wachtwoorden, bankgegevens en nog veel meer. Tevens gebruikt de meerderheid van de smartphone gebruikers hun smartphone ook voor hun werk. Met deze tips beveilig jij je smartphone en je data nog beter tegen hackers en cybercriminelen.
FBI:"De recente cyberaanvallen op ziekenhuizen is nog maar het begin"
De recente cyberaanvallen op Amerikaanse ziekenhuizen is nog maar het begin. De Federal Bureau of Investigation (FBI), het ministerie van Volksgezondheid en het Cybersecurity and Infrastructure Security Agency (CISA) zeggen dat cybercriminelen zich voorbereiden op een golf aan ransomware-aanvallen. De hackers zijn volgens de veiligheidsinstanties uit op geld en geven niets om de gezondheid of veiligheid van patiënten. Gezondheidsinstellingen krijgen het advies om hun digitale beveiliging op te schroeven.
“Hack tools in je broekzak, het kan. Alles wat je nodig hebt is internet en ’T-RAT’”
Beveiligingsonderzoekers hebben een nieuwe trojan voor externe toegang (Remote Access Trojan of RAT) ontdekt waarvoor reclame wordt gemaakt op een Russisch sprekende ondergronds hack forum.
Kamer vragen DDoS-aanvallen
DDoS-aanvallen voorkomen is een onbegonnen zaak. Wel is het mogelijk om de kwetsbaarheid en impact van dergelijke cyberaanvallen te verkleinen. Om dat te bewerkstelligen is het belangrijk dat overheidsinstanties en het midden- en kleinbedrijf (MKB) hierover geïnformeerd worden en samenwerken. Door middel van publiekscampagnes moeten burgers zich bewust worden van de gevaren van DDoS-aanvallen.
Oplichting, geweld en beroving: hoe Snapchat misbruikt wordt door criminelen
Snapchat is een populaire app die dagelijks door miljoenen mensen gebruikt wordt. Helaas wordt de app ook steeds vaker misbruikt door criminelen en dat heeft soms verstrekkende gevolgen. Van oplichting tot zelfs geweld en beroving.
Berichten lezen voordat ze versleuteld werden
Politie en justitie slaagden er eerder dit jaar in om EncroChat te kraken. Daarbij maakten de opsporingsdiensten meer dan 20 miljoen berichten waarin criminele activiteiten uit de doeken worden gedaan buit. Nu blijkt dat de politie begin 2019 al infiltreerde in de beveiligde chatdienst. Daarbij wist de handhavingsinstantie de hand te leggen op foto’s, notities en financiële gegevens van de chatdienst.