Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?
Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.
Slachtoffers online criminaliteit
Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’
Psychologische impact delicten
Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.
Schaamte bij slachtoffers
Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.
Wat doet de politie tegen online criminaliteit?
De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.
Bron: cbs.nl, politie.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Cybercrime nieuwsbrief 154 (week 15-2021)
Door een ransomware aanval konden zo’n 250 vrachtwagens geen kant meer op, cybercrime ondermijnt de Europese economie en samenleving op ongekende wijze en je kunt maar beter gehackt worden door de politie dan door cybercriminelen. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 154.
Datalek nieuws en overzicht week 15-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Digitale fraude, oplichting meldingen week 15-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Vaccinatiepaspoort te koop
Overheden slaan alarm over een nieuwe, snelgroeiende zwendel praktijk: online zijn voor een habbekrats vervalste vaccinatiepaspoorten te koop. En dat nu landen juist sterk inzetten op vaccinatiepapieren om reizen en de economie nieuw leven in te blazen.
Pas op cybercriminelen azen op je bitcoins
In korte tijd ontving de politie vier meldingen van diefstal van cryptovaluta van rekeninghouders. Via een valse e-mail met daarin een phishing link werden de rekeningen van vier slachtoffers gehackt. Dieven sluisden, met de verkregen gebruikersnamen en wachtwoorden, voor 20.000 euro aan crypto munten naar criminele rekeningen.
"We zien wat Rusland doet om onze democratieën te ondermijnen"
De Amerikaanse regering heeft de Russische inlichtingendienst SVR officieel beschuldigd van de wereldwijde SolarWinds-aanval.
Theo van der Plas: "Investeringen zijn stuk voor stuk essentieel om zicht en grip te houden op cybercrime"
Criminelen verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar de digitale wereld. Jaarlijks neemt het aandeel cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit met zo’n 25 procent toe. Om deze groei een halt toe te roepen, zijn extra investeringen nodig.
Is Android inmiddels veiliger dan Apple iOS?
Cybercriminelen voeren steeds vaker 'zero-click exploits' uit op Apple iOS systemen. Het goede nieuws is echter dat Apple zich bewust is van de zwakheden en hard werkt aan een verbeterde en veiligere iOS-versie.
Je kunt maar beter gehackt worden door de politie dan door cybercriminelen
De FBI breekt in bij bedrijven die kwetsbaar zijn om te voor komen dat cybercriminelen dit doen. Goed idee? Zou dit ook een goed voorbeeld kunnen zijn hoe de Nederlandse politie in de toekomst bedrijven moet beschermen? Wat is jou mening hier over?
Cybercrime ondermijnt de Europese economie en samenleving op ongekende wijze
De laatste jaren is het gevaar van cyberdreigingen gegroeid tot enorme hoogte. Niet alleen qua aantal, maar ook qua omvang en complexiteit. De vitale sector is een geliefd doelwit van cybercriminelen en hackers, maar ook niet-vitale bedrijven zijn regelmatig het doelwit.
Door een ransomware aanval konden zo’n 250 vrachtwagens geen kant meer op
Door een ransomware aanval konden zo’n 250 vrachtwagens van transportbedrijf 'Bakker Logistiek' geen kant meer op. De andere helft kon nog wel rijden, maar dat was niet genoeg om alle supermarkten hun voorraad te brengen. Het gevolg? Een kaastekort in de Albert Heijn.
Ransomware weekoverzicht 14-2021
Gevolgen ransomware aanval nog altijd merkbaar voor Hof van Twente, transportbedrijf Bakker rijdt minder vrachten door hack en de REvil ransomware verandert nu het wachtwoord om automatisch in te loggen in de veilige modus. Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.