Pretexting: Het belangrijkste aspect van pretexting is het vertrouwen winnen

Gepubliceerd op 28 januari 2022 om 15:00

Internetoplichters zoeken steeds weer nieuwe manieren om nietsvermoedende consumenten geld afhandig te maken. Zo nemen criminelen een valse identiteit aan door middel van spoofing of doen ze zich voor als een familielid via WhatsApp-fraude. Nu is er iets nieuws: pretexting. In dit artikel leggen we uit wat het is en wat je ertegen kunt doen.

Social engineering

Pretexting is een vorm van 'social engineering'. Social engineering is een techniek die cybercriminelen gebruiken om het vertrouwen van nietsvermoedende mensen voor zich te winnen. Als ze eenmaal je vertrouwen hebben gewonnen, dan proberen ze achter je privégegevens te komen. Je kunt pretexting zien als voorwerk vóór het echte oplichtingswerk: de eerste stap is het vertrouwen winnen, de tweede stap is het ontfutselen van gegevens. Pretexting hangt dan ook veel samen met spoofing en WhatsApp-fraude.

Hoe werkt pretexting?

Het belangrijkste aspect van pretexting is dat het vertrouwen gewonnen wordt. Zonder het vertrouwen komt de oplichter namelijk niet ver. De oplichter neemt dan ook een identiteit aan van iemand die je (snel) vertrouwt, bijvoorbeeld een familielid of een bankmedewerker. Om goed in die rol te kunnen komen, speurt de oplichter het internet af op zoek naar bruikbare informatie. Als het vertrouwen eenmaal is gewonnen, gaat de oplichter naar de volgende stap: zorgen dat de ander tot actie overgaat. Denk aan het invullen van persoonlijke gegevens via een link die de oplichter heeft gestuurd of het overmaken van geld naar een bankrekeningnummer.

Pretexting bij WhatsApp-fraude

Een appje van je dochter die om geld vraagt omdat haar telefoon kapot is gegaan of je zoon die dringend geld nodig heeft vanwege openstaande rekeningen… Beide verzoeken komen van een voor jou onbekend nummer, maar daar hebben ze een goede reden voor: ze hebben een nieuwe telefoon of een nieuw telefoonnummer (zoals in de onderstaande twee voorbeelden). Groot kans dat je in dit geval met een oplichter te maken hebt.

Door middel van pretexting kan WhatsApp-fraude nog geloofwaardiger worden. De criminelen zoeken op internet naar sociale media-accounts voor informatie, zoals een profielfoto en hoe sterk de band is met de familie. Verder kunnen ze het taalgebruik van de persoon overnemen. Als iemand bijvoorbeeld zonder hoofdletters typt, kan de oplichter dit gemakkelijk overnemen.

Criminelen gaan nu zo ver dat ze zelfs je WhatsApp-account kunnen overnemen. Zo vragen ze via een onbekend nummer aan jou om een verificatiecode. Daarmee kunnen ze je WhatsApp overnemen en met dat échte nummer, weer voordoen als een familielid.

Pretexting bij telefonische spoofing

Afgelopen maanden hebben we meerdere keren aandacht besteed aan spoofing. Voor wie nog niet weet wat dit is: spoofing is een term die gebruikt wordt als iemand een valse identiteit aanneemt die voor jou bekend en betrouwbaar is, zoals een bankmedewerker. Veel mensen, met name ING-klanten, werden voor duizenden euro’s opgelicht.

Een nepbankmedewerker belt nietsvermoedende consumenten op met de mededeling dat er ongebruikelijke activiteiten zijn gevonden rondom je bankrekening. Zo zeggen ze bijvoorbeeld dat iemand toegang probeerde te verschaffen om het spaargeld over te zetten naar een andere rekening. Het gemene spelletje van de oplichter: hij gebruikt een truc waarbij het echte telefoonnummer van de bank wordt getoond. Zo ben je sneller geneigd de nepbankmedewerker te geloven. Om je geld veilig te stellen, moet je het overmaken naar een zogeheten kluisrekening. Maar de kluisrekening is in handen van de oplichters en jij bent vervolgens je geld kwijt.

Wat kun je doen tegen pretexting?

Pretexting draait, zoals je hebt gelezen, om vertrouwen. Met een beetje gezond wantrouwen kom je al heel ver, maar het is goed om de volgende tips in acht te nemen en te gebruiken voor als je in een situatie terechtkomt die je niet helemaal vertrouwt.

A = alert blijven

  • Deel geen codes met anderen. Geen pincodes en geen verificatiecodes.

B = bescherm jezelf

  • Activeer tweestapsverificatie op WhatsApp. Dat doe je via Instellingen -> Account en vervolgens ‘verificatie in twee stappen’. Krijgt iemand alsnog je code? Dan moet er nog een tweede stap genomen worden om het account over te nemen.

C = check altijd

  • Vraagt een onbekend nummer om geld? Bel diegene. Pakt diegene niet op of hoor je diegene niet goed? Maak dan geen geld over. Dit geldt ook voor bekende nummers die om geld vragen. Altijd even bellen, dat scheelt al een hoop onzekerheid!
  • Bespreek met de familie hoe jullie omgaan met geld overmaken als er sprake is van (geld)nood.

Bekijk alle vormen en begrippen

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel cybercrime nieuws

Datalek nieuws en overzicht week 04-2020

Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.

Lees meer »

Kamer vragen over losgeld na ransomware aanvallen

D66 heeft minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid om duidelijkheid gevraagd over het betalen van losgeld door publieke instanties bij ransomware aanvallen. De aanleiding voor de Kamervragen is een artikel op Security.NL over cyberverzekeringen die voor een toename van ransomware-aanvallen zouden zorgen. Maar ook het nieuws dat de Universiteit Maastricht losgeld betaalde om door ransomware versleutelde bestanden terug te krijgen. Deze ontwikkelingen zijn mogelijk stimulerend voor cybercriminelen omdat de kans op betaling voor ransomware lijkt toe te nemen.

Lees meer »

Cybercriminelen beproeven hun geluk met Ransomware

Talloze cybercriminelen kiezen ervoor hun geluk te beproeven met het creëren en verspreiden van ransomware-bedreigingen. De toegangsbarrière als het gaat om het creëren van een ransomware-bedreiging is vrij laag. Dit komt omdat er verschillende bouwpakketten voor ransomware zijn, evenals gevestigde Trojans voor gegevensvergrendeling waarvan de code gemakkelijk online beschikbaar is (darkweb). Dit verklaart waarom de meeste nieuw gespotte ransomware-bedreigingen slechts kopieën zijn van reeds bestaande Trojaanse paarden die bestanden coderen. Sommige cybercriminelen bouwen hun bedreigingen echter helemaal opnieuw op. Dit lijkt te zijn wat er gebeurt met de 'Zeoticus' Ransomware.

Lees meer »

Citrix-Lek en mogelijk 29 datalekken

Bedrijven die zijn geraakt door het Citrix-beveiligingslek, moeten oppassen dat hun website niet wordt misbruikt door hackers. Daarvoor waarschuwt het Nederlands Security Meldpunt. Hackers zijn na een hack van de Citrix-servers hoogstwaarschijnlijk in staat om de beveiligde verbinding van de website van het bedrijf over te nemen.

Lees meer »

Update: Techneut? Lees dit over Citrix aanvallen

Op 17 december 2019 is een kwetsbaarheid op verschillende Citrix oplossingen (Citrix Application Delivery Controller, Citrix Gateway en Citrix SD-WAN WANOP) publiekelijk bekendgemaakt. Tot afgelopen weekend was nog geen publieke exploitcode beschikbaar om misbruik te maken van deze kwetsbaarheid. Deze is er nu dus wel. In dit bericht houden wij u op de hoogte van de ontwikkelingen rondom deze kwetsbaarheid.

Lees meer »

Oplichting / Cybercrime (Phishing Smishing Vishing) overzicht week 03-2020

Phishing, Smishing is het vissen (hengelen) naar inloggegevens en persoonsgegevens van gebruikers. Dit gebeurt via (massaal verzonden) e-mails of SMS'jes, online handelsplaatsen of berichten op social media. Daarin wordt gevraagd in te loggen op een website die sprekend lijkt op die van bijvoorbeeld een bank of een nepsite. Als u inlogt, worden uw inloggegevens meteen doorgestuurd naar de fraudeur.

Lees meer »

Datalek nieuws en overzicht week 03-2020

Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.

Lees meer »